Черты характера – очень важная составляющая словарного запаса при изучении языка. И еще, мы любим поговорить о других людях. Итак, сегодня мы с вами научимся описывать характер человека на татарском языке. А также, для вас выражение "аның шул булыр инде" не будет какой-то непонятной фразой.
Данная тема для вас вовсе не новая. Один из уроков “Татарский для начинающих” дал вам базовый уровень. Сегодняшний урок необходим, чтобы продвинуться в знаниях на эту тему.
ЧЕРТЫ ХАРАКТЕРА НА ТАТАРСКОМ
Черт характера человека насчитывается более пятисот, причем не все они однозначно положительные или отрицательные, многое зависит от контекста. На вопрос “Ул нинди кеше? – Какой он человек?” Следющая таблица поможет вам сформулировать свою мысль.
Отношение к другим людям
|
Положительные черты человека |
Отрицательные черты человека |
|
|
- Ул нинди кеше? Бер-ике сүз белән әйткәндә.
- Ул бик яхшы кеше. Аралашырга аның белән рәхәт, күңелгә ятышлы. Саран түгел бер дә. Соңгы әйберен бирергә дә риза инде. Ә эштә ул чын профессионал. Үз дәрәҗәсен белеп, хөрмәт белән сөйләшә.
- Сельма ханым шалтырата. Хәзер, гафу ит яме. Җавап биримче. Ул бездә төрек теле дәресләрен алып бара.
- Сельма Илгизовна дисеңме? Ахуновамы? Тукта. Мин аны беләм бит. Без бергә укыдык.
- Шулаймы? Я ничек? Нинди кеше ул? Усалмы?
- Ул игътибарсыз кешеләрне яратмый. Дорфа сөйләшә ала, ләкин аңа үпкәләргә кирәкми. Аның сөйләшү манерасы шундый.
Ну что же, мы повторили изученный материал. Идем дальше.
Качества характера, описывающие отношения с окружающими людьми
|
Положительные черты человека |
Отрицательные черты человека |
|
|
МОНОЛОГ “HR менеджер уйлары...”
Юньле кадрлар кая китә? Һич аңламыйм... Бармы соң алар? Университетта укып чыгалар да, кая югалалар? Ике атна супервайзер эзлим инде. Хәзергесе тупас сөйләшә, үзе хөсетле булып чыкты. Уйлаган идем “Бу кеше гадигә охшамаган” дип. Шеф аркасында гына алган идем. Ярар, негатив уйларны баштан алып ташладык. “Яхшы теләк – ярты бәхет” диләрме әле. Яхшы теләкләр телим дә, иртәгә кабул булачак.
Для закрепления, ответьте всего на один вопрос: Какие качества были в вышеуказанном монологе?
Описание интеллектуальных способностей
|
Положительные черты человека |
Отрицательные черты человека |
|
Акыллы – умный Сәләтле – способный, одаренный Ихлас – искренний Тәвәккәл, тырыш – старательный |
Аңгыра – глупый Сәләтсез – неспособный Җитешеп бетмәгән – несобранный Тупас – грубый Миңгерәү – бестолковый |
Отношение к жизни
- моңсу, боек – пессимистичный
- шат күңелле – оптимистичный
Борчулы / тиз кызучан – неспокойный, раздражительный
Төпле – основательный (төп – корень), рассудительный
Булдыклы – способный, деловой, практичный
А ЕСЛИ НЕ ВСЕ КАК У ЛЮДЕЙ?
В татарском языке есть такие выражения как “Аның шул булыр инде. – У него уж не все как у людей.” / “Сезнең кеше төсле булмас. – У вас уж не как у людей.”. Данное выражение употребляется как и в позитивном так и негативном смысле. Например:
Ситуация 1
Дамир фатирында ремонт ясаган. Дизайнерлар, архитекторлар килеп бер ай эчендә искиткеч итеп эшләп киткәннәр. Дамирның дусты Илшат ремонт карарга килгәч шаккатып:
- Дамир, синең кеше төсле булмас инде! Декор гына нинди! Котлыйм! Рәхәтен күрегез!
Ситуация 2
Гөлсинә ханым белән Таһир әфәнде бүген Латвиягә эш сәфәренә чыгып китәләр. Алар сәгать 13.00 аэропортта булырга тиеш. Ләкин Таһир әфәнде юк та юк. Гөлсинә ханым аңа шалтыратырга булды:
- Таһир әфәнде, сез кайда?
- Гөлсинә ханым, мин таксида бара идем. Тик машина ватылды. Менә хәзер икенче такси көтәм. Гафу итегез, зинһар.
- Эй, Аллам! Сезнең кеше төсле булмас инде. Ярар, әйдә килегез тизрәк.
Как правило, формирование характера человека начинается в самом юном возрасте, когда только малыш еще начинает познавать мир и выражать свою точку зрения. Процесс это длительный и может зависеть от следующих факторов:
- Нәселдән тора – зависит наследственных особенностей;
- Гаиләдәге мохиттән, тәрбиядән тора – зависит от атмосферы в семье и воспитания;
- Әйләнә-тирәдәге шартлардан тора – зависит от окружающей обстановки;
- Дусларның нинди булуыннан тора – зависит от компании друзей;
- Һөнәрдән тора– от профессиональной сферы деятельности.
В татарском языке есть пословицы и поговорки о характере.
Бакма асылына, бак нәселенә. – досл.пер. Обращай внимание не на внешний вид, а на род.
Кем арбасына утырсаң, шуның җырын җырларсың. – Плясать под чью-то дудочку. Досл. пер "На чью телегу сядешь – под дудочку того и плясать будешь."
Тәвәккәл таш йотар. – Без труда не вытащишь рыбку из пруда. Досл. пер. – Старательный проглотит камень.
ӘЗ-МӘЗ ТАТАРЧА ГРАФОЛОГИЯ
Графология – кешенең холкын язуыннан билгеләүче фән. (Графология – наука определения личностных качеств человека по его почерку.) Чыганак: https://headlife.ru/harakter-po-pocherku/
Прежде чем изучать характер по почерку, внимательно посмотрите на сам листок, на котором написан текст.
Әгәр дә кәгазь бите кечкенә, таплы, буялган икән, димәк, аның хуҗасы шапшак, саран кеше. – Если лист бумаги маленького размера, в пятнах и испачканный, значит его хозяин неряха, жадный человек.
Әгәр дә кәгазь бите зур, пөхтә икән, димәк аның хуҗасы юмарт, пөхтә кеше. – Если лист бумаги большого размера, аккуратный, значит его хозяин щедрый и аккуратный человек.
Определяя характер по почерку, учитывайте размер букв. Размер меняется с возрастом, а также в зависимости от того, как человек себя чувствует.
Язудан максималь дөрес информацияне 25-45 яшьтә билгеләү дөрес дип санала. – Считается, что максимально достоверную информацию даёт почерк в возрасте от двадцати пяти до сорока пяти лет.
Символлар зур итеп язучы хуҗада лидерлык сыйфатлары бар. – Крупно написанные символы говорят о том, что у их обладателя есть лидерские способности.
Кечкенә хәрефләр кешенең максатчанлыгы һәм сабырлыгы турында әйтә. – Маленькие буквы говорят о целеустремлённости и терпеливости человека.
Еще несколько фактов из графологии узнаем из следующего диалога. Итак, слушаем, а после укажите эти факты.
Диалог “Кызык бу, әйеме?”
- Лиана: Кара синең язуың бигрәк кызык?
- Сылу: Ник алай дисең?
- Лиана: Шундый вак-вак итеп язасың. Ә син беләсеңме, кешенең язуына карап холкын әйтеп биреп була.
- Сылу: Әйе, беләм.
- Лиана: Мәсәлән, синең хәрефләрең вак итеп язылган, димәк син максатчан һәм сабыр. Туры килә бит сиңа!
- Сылу: Сабырмы икән мин?
- Лиана: Сабыр инде, миңа караганда, мәсәлән.
- Сылу: Әйдә синекен карыйк әле. Син хәрефләрне аерым язасың бу нәрсәне аңлата?
- Лиана: Белмим. Хәзер Google. Графология фактлары” Менә-менә. Образлы фикерләүче кеше хәрефләрне аерым яза.
- Сылу: Ооо, Лиана, синең турында бу. “Теләкләр картасы, образлы фикерләү” синең сүзләр түгелме соң?
- Лиана: Әйе, шул кара әле ничек туры килә. Минем Артурның сүзләре юлдан (юл-строка) аска төшеп китә. Ул нәрсәне аңлата икән?
- Сылу: Пессимист кешеләрнең юллары аска төшеп китә дигән. Монысы белән мин килешмим. Артур бер дә пессимист кеше түгел.
Это курс "Разговорный татарский для продолжающих". Если вы только начинаете изучать татарский, то вам поможет наш курс "Татарский для начинающих".
Не забывайте заглядывать на наш сайт, каждый день вы найдете что-то новое и интересное! Так же мы есть в Вконтакте, Telegram-е, Facebook-е и Instagram-е.
Встретимся на следующем занятии. Сау булыгыз!