Accessibility links

Кайнар хәбәр

Кышкы яллар (зимние праздники)


Зимние каникулы. В нашей рубрике "Татарский на каждый день" предлагаем разобрать лексику, которая нам пригодится в эти дни. Аудио, диалоги, интерактивные игры, грамматика и многое другое – в нашем материале.

Для начала, как всегда, предлагаем познакомиться с главными словами этого урока:

Лексика урока

  • каршы алу – встречать,
  • Яңа елны каршы алу – встречать Новый год,
  • табигать кочагында – на лоне природе,
  • боланнарга утырып йөрү – катание на оленях,
  • карда аунау – валяться на снегу,
  • кар атышу – кидаться снежками,
  • боздан эшләнгән шәһәр – ледяной город,
  • күңел ачу чаралары – развлекательные мероприятия,
  • тау чаңгылары курорты – горнолыжный курорт,
  • чаңгыда шуу – кататься на лыжах,
  • чанада шуу – кататься на санках.

Игра. Как называются эти зимние занятия? Сопоставьте слова с картинками:

С каждым годом появляются все больше предложений по проведению праздничных выходных: отдых на природе, шоппингтуры зарубеж, горнолыжные курорты, экотуризм вдали от суеты и много всего прочего. Мы тоже познакомились с различными вариантами и представляем самые интересные:

please wait
урнаштыру коды

No media source currently available

0:00 0:00:24 0:00
Кышкы урманда ял
Ылыслы урман эчендә урнашкан агач өйләрдә ял итәргә чакырабыз. Ялларыгызны дусларыгыз яки сөйгән ярыгыз белән табигать кочагында уздыра аласыз. Барлык уңайлыклар да бар: туалет, душ, интернет, мунча, хәтта ризык һәм эчемлекләр китертү - барысы да каралган.

please wait
урнаштыру коды

No media source currently available

0:00 0:00:25 0:00
Кыш бабайга кунакка!
Яңа ел ялларын әкияттә уздырырга теләсәгез, Кыш бабай сезне үз өенә кунакка чакыра. Боздан эшләнгән шәһәр, бәйрәм чыршысы, бүләкләр, боланнарга утырып йөрү, чанада, чаңгыда һәм тимераякта шуу - болар программаның бер өлеше генә. Мондый сәяхәтне балалар гына түгел, өлкәннәр дә яратачак.

please wait
урнаштыру коды

No media source currently available

0:00 0:00:22 0:00
Дубайга биш көнлек сәяхәт
Кышкы суыктан качырга, кояш астында җылынырга телисезме? Кояшлы Дубайга рәхим итегез! Яңа ел ялларының һәр көнендә монда төрле күңел ачу чаралары уза. Һава торышы яхшы булса, диңгездә су керергә дә мөмкин.

please wait
урнаштыру коды

No media source currently available

0:00 0:00:22 0:00
Шәһәрчә яллар
Яңа ел ялларын шәһәрдә дә күңелле итеп уздырырга була. Шәһәр паркларында бәйрәм чыршысы, шугалак, ярышлар, чаңгы йөрешләре уза. Сәүдә үзәкләрендә ташламалар, кафе-рестораннарда махсус менюлар, бәйрәм кәефе - кыскасы, барысы да бар.

Бирем. Найдите следующие фразы в текстах:

  • хвойный лес –
  • вторая половинка –
  • удобства –
  • все предусмотрено –
  • часть –
  • убежать от холода –
  • лыжный забег –
  • скидки –

А теперь ответьте на вопросы по тексту:

  • Агач өйләр кайда урнашкан?
  • Анда нинди уңайлыклар бар?
  • Кыш бабайның бәйрәм программасы нинди?
  • Дубайда кышын су керергә буламы?
  • Шәһәрдә яллар ничек уза?

Диалог. Время попрактиковать аудирование!

Алсу и Айсылу работают в нотариальном офисе. За последние полгода работы было много. Наши героини очень ждут эти праздничные каникулы.

Диалог
please wait
урнаштыру коды

No media source currently available

0:00 0:00:51 0:00

Диалог

  • Алсу. Сәлам, Айсылу. Ничек хәлләр?
  • Айсылу. Сәлам. Арыдым.
  • Алсу. Ел ахыры бит, эш күп җыелды.
  • Айсылу. Бу эшнең бетәсе юк, ахры. Яңа елны да эштә каршы алабызмы?
  • Алсу. Офис алтыда ябыла: Яңа елга өеңә кайтырга өлгерерсең. (Көлә.)
  • Айсылу. Анысы яхшы икән!
  • Алсу. …һәм аннан соң берничә көн ял - берничә көн ирек!
  • Айсылу. Әйе, килеп җитте инде, ә мин әле берни уйламадым. Ялларда нишләргә икән? Телевизор каршында салат ашап кына утырасы килми бит.
  • Алсу. Туйганчы йокларга, чаңгы шуарга, карда аунарга, тәмле ашарга, кунакка йөрергә…
  • Айсылу. Һәр ел бер үк нәрсә. Әйдә, тик утырганчы, интернеттан идеяләр эзлик әле. Машинаның башы яхшырак эшли бит!

Проверьте понимание диалога методом Әйе/Юк:

  • 31 нче декабрь көнне Алсу белән Айсылу эшли.
  • Кызлар Яңа елны эштә каршы ала.
  • Айсылуның ялларга төгәл (точный) планнары бар.
  • Алсу туйганчы йокларга уйлый.
  • Айсылу ялларны яңача уздырырга тели.

МИНУТКА ГРАММАТИКИ

Обратите внимание на выделенные окончания -ганчы (которое имеет варианты -гәнче, -канчы/-кәнче) – это один из видов хәл фигыль (деепричастие), которое выражает:

  1. степень завершенности: туйганчы йокларга – спать, пока не надоест, туйганчы ашарга – есть, пока не насытишься.
  2. предел действия: син килгәнче эшлим – буду работать до того как ты придешь.
  3. сравнение: тик утырганчы, идеяләр эзлик – поищем идеи, чем просто сидеть

Как образуется эта форма глагола:

основа глагола + -ганчы/-гәнче, -канчы/-кәнче

* видео про основу глагола смотрите здесь.

Обратите внимание на порядок слов в предложении: часть с окончанием -ганчы, всегда идет на первом месте.

Бирем. Составьте предложения из слов:

Подсказка! Перевод предложений.

1. До прихода мамы, приготовлю суп.
2. Нежели просто сидеть, почитаю книгу.
3. Нужно лечь спать до десяти.
4. Овощи лучше возьму на рынке, нежели в магазине.
5. До того, как вернусь домой, зайду в магазин.

Аудирование. Пока Алсу раздумывала о вариантах отдыха, у нее родилась идея. Девушка отправляет аудиосообщение подруге.

Попробуйте сначала прослушать аудио, не заглядывая в текст. Используйте текст только как помощь в усвоении аудио.

Аудирование
please wait
урнаштыру коды

No media source currently available

0:00 0:00:23 0:00
"Айсылу, сәлам. Менә уйладым-уйладым да… Әйдә, ялларда безнең авылга кайтабыз. Әбием берүзе генә яши, ул бик шат булачак. Өе әйбәт, җылы. Мунчасы да бар. Узган елны гына авыл янында тау чаңгылары курорты ачтылар. Тау биек түгел, ләкин безгә җитә. Чаңгыда булмаса, чанада шуарбыз. Авылга электричка йөри, ике сәгатьтә барып җитә. Ничек уйлыйсың?"

Бирем. Перескажите аудиотекст, используя следующие слова:

  • берүзе яши
  • мунча
  • тау чаңгылары курорты
  • чанада шуарга
  • ике сәгатьтә

А чем вы ещё собираетесь заниматься на этих выходных? Мы решили помочь вам определиться и составили топ-10 дел на праздничные выходные, которые сделают их уютными:

Кышкы ялларга 10 шәп шөгыль

  • бәлеш төбен ашарга – сьесть нижнюю часть балиша
  • мунча керергә – сходить в баню
  • дуслар белән караоке җырларга – петь караоке с друзьями
  • кышкы урманда йөрергә – погулять по зимнему лесу
  • җылы юрганга төренеп фильм карарга – смотреть фильм под теплым пледом
  • бәйрәм ярминкәсендә үзеңә бүләк алырга – купить себе подарок на праздничной ярмарке
  • карда аунарга – валяться на снегу
  • киез итек киергә – носить валенки
  • чыршыда дуслар белән очрашырга – встретиться с друзьями у елки
  • шугалакка барырга – сходить на каток

Желаем всем прекрасно провести время в кругу близких и родных. Напоследок не забудьте пройти заключительный тест. Яңа ел котлы булсын!

Тест: Кышкы яллар

Тест: Кышкы яллар

Сынау

Как вам наш урок? Пишите нам на почту (eydetat@gmail.com) и в соцсетях, что понравилось, а что нет. Напоминаем, что вы также можете учить татарский с помощью наших курсов "разговорный татарский для начинающих" и "разговорный татарский для продолжающих".

Не забывайте заглядывать на наш сайт, каждый день вы найдете что-то новое и интересное! Подписывайтесь на наши соцсети: мы есть в Вконтакте, Telegram-е, Instagram-е, Youtube и Тиктоке.

Встретимся на следующем занятии. ​Сау булыгыз!

татарский на каждый день

Данный курс рассчитан для практики татарского языка в бытовых ситуациях, для каждодневного использования. Урок включает в себя набор необходимой лексики и фраз, жизненные диалоги с аудио озвучкой, интересные фразы, тест для самопроверки.

XS
SM
MD
LG