Accessibility links

Xac: 2 millionnan artıq möselman Ğäräfä tawına cıyıldı


2 millionnan artıq möselman bü könnärdä Söğüd Ğäräpstanında xac qıla. Düşämbedä alar xacnıñ töp yolasın başqaru öçen Ğäräfä tawına kilde.

Zölxicä ayınıñ 9nçı, xacnıñ ikençe könendä 2 millionnan artıq möselman irtänge namazın uqığannan soñ xacnıñ töp yolasın başqaru öçen Ğäräfä üzänlegenä yul tottı.

"Bez Ğäräfägä barabız, küptänge xıyalıbız tormışqa aşa, yarab-bi," di Tunistan kilgän bu xanım.

Törle yaqtan qalqulıqlar belän uratıp alınğan bu üzänlektä Möxämmät Piğämbär 14 ğasır elek üzeneñ soñğı wäğäzen äytkän. Şul urınğa kön yaqtısında barıp citep, doğa qılu - xacnıñ töp yolası sanala. Ansız xac - xac tügel. Wukuf yolası xacilär öçen iñ dulqınlandırğıç mizgellärneñ berse.

"Ğäräfä köne möselmannar öçen iñ bäxetle kön, Allağı täğälä färeştägä - şahit bul, balalarım miña kilä, - di, min alarnı ğafu itäm," dip añlata Mısırdan kilgän Äşräf Yosıf.

Ğäräfä tawında aq ihramğa törengän xacilär yarlıqaw sorap doğalar qıla, köndezge häm kiçke namazların uqıy. Bıyıl alar ber uñaydan Ğinwarnıñ 5endä Mäkkädä qunaqxanä işelep wafat bulğan 76 xaci ruxına da doğa qıla. Bu işelgän qunaqxanäneñ xujası anda tieşennän kübräk keşe kertkän bulğan dielä. Citärlek däräcädä iminlek çaraları kürmägän öçen Söğüd räsmiläre isemenä tänqitlär äytelä.

Söğüd eçke eşlär ministrlığı mäglümätenä qarağanda bıyıl xacğa 177 ildän million-yarımnan artıq möselman kilgän. Uzğan yıl belän çağıştırğanda 1.2 protsentqa kübräk. Bu sanğa Söğüdiär üzläre, Söğüdtä yäşägän çit il keşeläre häm dä xacğa üz yulları belän kilüçelär kermi. Ministrlıq wäkile general Mansur Äl-Törki süzlärençä, alarnı da sanasañ, xacilär sanı 2 million-yarım çaması bulaçaq.

Şularnıñ 13 meñe Rusiädän. Rusiä xökümäte qarşındağı Xac Şurası wäkile Äxmät Bilalov süzlärençä, iñ zur törkem bıyıl Dağıstannan – 10 meñ keşe. Monnan tış Tatarstannan 700, Başqortstan häm Mordoviädän 680, Çecnädän 450, Mäskäwneñ üzennän meñgä yaqın keşe kitkän.

Bu qädäre küp keşe cıyılğan urında, älbättä, köçäytelgän iminlek çaraları kürelä. Xac waqıtında iminlek, sälämätlek, aşığıç yärdäm kürsätü eşlärenä 60 meñ keşe cälep itelgän. Ğäräfä üzänlegendä meditsina üzäkläre, Minada maxsus çatırlar qorılğan. 14 xastaxanä, distälägän kilinika, aşığıç yärdäm cixazları äzerlek xälenä kiterelgän.

Söğüd räsmilären bıyıl ayrıuça borçığan närsä, ul da bulsa, Törkiädä qoş kizüe taralu xäbärläre. Bu uñaydan ilgä qoş-qort kertü tıyılğan, su häm hawa alannarında maxsus tikşerü urınnarı buldırılğan. Qoş kizüenä qarşı Tamiflu dip atalğan daruğa ğına 7 million dollar sarıf itelgän.

Qoyaş batuğa xacilär Ğäräfädän kire Minağa yul tota. Mözdälifägä citkäç könneñ soñğı ike namzın uqıylar. Taw itägendä härberse üze belän 7 taş alaçaq, sişämbedä Camaraat küperendä Şaytanğa taş atu yolasın başqaru öçen. Küp qorban kitergän eteş-törteşlär, ğädättä, şunda bula. Söğüd räsmiläre bıyıl bu urınnı iminräk itü öçen östämä çaralar kürgän dielä.

Minağa qaytuğa xacilär möselman dönyasınıñ iñ zur bäyrämnäreneñ berse – Ğäyt Äl-Ädha – Qorban bäyrämenä äzerlänä başlıy. Allağı täğälägä qorban itep mallar suyıla. İtneñ ber öleşe moxtaclarğa öläşenä. Möselman illäreneñ kübesendä Qorban ğäyete 3 kön däwam itä.

Ali Gilmi
XS
SM
MD
LG