İnternetçılar bäxäsläşergä yarata, qaysı sayt yaxşıraq, qaysı eş köçleräk häm başqa temalarğa fiker alışa, başqalarnı da şuşı bäxäslärgä kertä. Ä bit şul uq waqıtta, mondıy bäxäslärdän bik yıraq torğan keşelär bar. Kemder ale, internet dönyasına kerä genä bara, bu virtual dönyanı üze öçen aça ğına bara. Bu atnada, «Azatlıq» radiosı xäbärçesenä, «Yaña ğasır» kanalı töşerü törkeme belän bergä, Baltaç rayonı Tüntär awılına barıp kilergä mömkinlek tügel. Anda bez, Tüntär awılı uqıtuçıları, uquçıları belän oçraştıq. 160 xucalıq bulğan bu awılda, kompyuterlar da, internet ta bar. Berençe sanaqlarnı, awıl uqıtuçıları häm uquçılar, inde 10 yıllap elek kürgän bulsalar, internet äle küptän tügel genä awılğa kilgän. Tatarstan mäktäplären global kompyuter çeltärenä totaştıru proyektı qısalarında eşlängän eş bu. Älege mäktäptä bez, tıñlawçılarıbızğa yaxşı tanış, fizika häm informatika uqıtuçısı Rifqät Zaripov belän oçraştıq. Tüntärdäge balalar häm mäktäp uquçıları da internet dönyasın anıñ yärdämendä aça. Räfqät Zaripov may ayında, «Tatnet» programmasında qatnaşqan ide. Ul waqıtta ul, Tüntär awılındağı balalarnıñ internetta eşli belüläre häm kompyuterlarnı ğadi awıl xalqınıñ satıp aluları turında söylägän idek. Bu atnada şuşı awılnı häm zamança texnologiälärne öyränüçe balalar belän tanışırğa üzebezgä tä mömkinlek tudı. Tüntär awılı uquçıların, uqıtuçıların üz küzebez belän kürdek. Urta mäktäpneñ informatika bülmäsendä 8 şaqtıy yaña kompyuter tora. Alarnıñ barısı da Tatarstandağı komputer şirkätendä cıyılğan. İCL KPOVS. Kompyuterlarğa Windows-98 yäki Windows XP sistemaları quyılğan. İnternetqa biredä modem aşa kerälär. Kürşe awıl yegetläre, qızları belän xat alışu – 11nçe sıynıf uquçıları öçen ul xätle, moğcizalı äyber tügel. Şul xaqta uquçılar Rail Abdraxmanov häm Ayzat İbrahimov belän söyläştek.Alar kürşe awıl mäktäbe uquçıları belän elektron poçta adresların almaşıp, xatlar aşa aralaşuları turında söyläde. Ğomum alğanda, awıl mäktäbe öçen, internet aşa xatlar cibärü aktual mäs’älä bulıp tora. Baltaç rayonında ütkärelä torğan «Abağa çäçäge» olimpiadasında biremnärne dä, internet aşa birälär, başqa mäktäplär belän dä elemtädä torırğa kiräk, rayon mäğärif idäräsennän dä internettan xäbärlär alıp tora uqıtuçılar. Tüntär urta mäktäbeneñ belem birü häm tärbiä mäsälälären bağuçı direktor urınbasarı Basırova Gölfiä Tälğät qızı belän söyläştek. Anıñ äytenä qarağanda, informatika uqıtuçı yärdäme belän, uqıtuçılar da kompyuterda eşlärgä öyrängän, äkren-ekren internetnıñ mömkinleklären dä üzläşterä baralar. Şuşındıy awıl mäktäpläre belän elemtädä toru öçen tözelgän kompyuter çeltäre, mäğärif ministrlığınıñ internettağı säxifäläre, belem birü partalı äle yaña ğına eşli başladı. Älege waqıtta Tüntär awıl mäktäbe häm mäğärif oyışmaları belän elemtä ber yaqlı ğına eşli. Yäğni xäbärlär kilä, ämma mäktäptän kitmi. Moña qädär, mäğlümatnı cibäräse bulsa, Baltaçtağı uqıtuçılar, aqçağa internet karta satıp alıp, başqa yul belän internetta totaşa. Alar, texnik qıyınlıqlar, tiz arada betereler dip ömetlänä.
Bez bulğan awılda, internetqa, rayon üzägendäge server, annan mäğärif ministrlığındağı cihazlar aşa totaşalar. Säxifälär bik äkren açıla, ämma iñ möhime, 160 xucalıqlı şuşı Tüntär awılında da internet bar.
Bikä Timerova.
