Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä-İran söyläşülärendäge mäsälälär


Urannı bayıtu mäsäläsenä bağışlanğan Rusiä-İran söyläşüläre 21-nçe Fävraldä Mäskävdä tämamlandı. İke yaq ta aña törleçä bäyä birä. Rusiä söyläşülärgä bäyä birü öçen äle vaqıt irtä dip beldergändä, İran anı uñay bäyläde. Räsmi belderülärdä söyläşülärdä süz, Rusiäneñ İran öçen urannı üz cirendä bayıtu turındağı täqdime xaqında bardı dielsä dä, anda kiñeräk mäsälälär tikşerelgänder dip uylanıla.

İran väkilçelege söyläşülär östälen kinättän taşlap kitsä dä, Rusiä söyläşülär planlağança tämamlandı dip belderde. Tışqı eşlär ministere Sergey Lavrov oçraşudan soñ bolay dide

"Älbättä, bez anıñ näticäläre turında xäbär itärbez. Läkin, min söyläşülär tämamlanmastan, üzelde, uñış bulmadı yäisä näticäsez kebek äytemnär qullanmas idem."

İran väkilçelege başlığı Sayyed Ali Hosseini Taşnıñ reaksiäse başqaçaraq buldı.

"Bez Rusiäneñ urannı bayıtu täqdimen tikşerdek. Elek äytkänebezçä, aña uñay qarıybız. Bez kiñeräk formula ramnarında kileşü öçen plannı kiñäytü turında rizalaştıq."

AQŞ belän Yevropa Berlege Teheranğa şikle atom aktivlığın tuqtatuı öçen basıp yasıy häm İminlek Şurasınıñ 6-nçe Marttağı ciılışın kötä. Rusiä Fännär Akademiäse Dönya Ekonomikası häm Xalıqara mönäsävbätlär institutınıñ Xalıqara İminlek Üzäge başlığı Aleksey Arbatovnıñ radiobız xäbärçesenä belderüençä, Teherannıñ Mäskäv söyläşüläre belän qänäğät buuı öçen säbäplär bar.

İ"anlılar öçen här söyläşü uñay, çönki bu alarğa diplomatik manever öçen mömkinlek birä. Alar İrannan çittä Urannı bayıtu söyläşüläre AQŞ, Yevropa Berlege häm xätta Rusiä yasağan basımnı kimete dip xisaplıylar. İran bu söyläşülärdä konkret näticägä kilergä tırışmıy. İran üz atom yağulığınıñ buluın teli. Ni öçen . Bu ikençe sorau."

İran Rusiäneñ urannı üz cirendä bayıtu täqdimenä dä ike törle reaksiä kürsätte. Qızıqsınabız häm ber ük vaqıtta qızqsınmıybz. Mäskävdäge Zamança İran buyınça Öyränülär Üzäge başlığı tacik Rajab Safarov radiobıznıñ tajik redaksiäsenä İran öç närsägä ireşergä teli dide.

"Berençedän ber öleşen üz cirendä bayıtırğa teli. İkençedän üz belgeçläreneneñ Rusiädäge protsesta qatnaşuın teli. Öçençedän Rusiädän başqa illär dä qatnaşqan joint venture buldırırğa teli. Ul tik ber Rusiädän genä bäyle bulırğa telämi. Berniçä il qatnaşqa xäldä, Rusiä üz başına ğına yağulıq tapşırunı tuqtata alamayaçaq."

İran Qıtaynıñ qatnaşuı belän qızqsına. Mäskäv räsmi räveştä moña qarşı çıqmasa da, ul İran belgeçläreneñ üz qorılmalarında eşlävenä rizalıq birmiäçäk. Çönki bu İranğa näzberep atom know howına işek açar ide. Şul säbäple Teheran Mäskävneñ xäzerge täqdimen xäzerge şartlarda qabul itmäs kebek. Läkin, Arbatovnıñ fikerençä, Mäskävneñ qulında argumentlar bar. Teheran urannı bayıtudan baş tartqan xäldä, aña Buşehrdağına oxşaş ber tügel, 5-10 reaktor tözep bierergä väğdä itä ala. Annan başqa qoral satuın arttırırrğa väğdä birä ala. Qoral sävdäse bolay da çäçäk ata. Mäskäv Teheranğa hava höcümnärennän saqlanu öçen anti raketalar sistemasın sata. Bu İran öçen bik möhim. Rusiä atom energeiäse agentlığınıñ başlığı Kirienko Teheranğa vizitın ber atna irtäräräk 23-nçe färaldä uq yasıyaçaq. Şunda kiñeräk mäsälälär dä tikşereläçäk dip kötelä.

Färit İdelle, Praga.
XS
SM
MD
LG