Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä matbuğatı yaña salqın suğışqa äzerlänäme?


BMO İminlek Şurası İrannıñ atom programmasın tänqitläwçe kompromiss belderüne xuplağannıñ ikençe könendä, Pänceşämbedä AQŞ däwlät sekretare Condoleezza Rice Berlinda İminlek Şurasınıñ daimi äğzalarına berençe märtäbä İranğa qarşı çikläwlär kertü täqdime belän çıqtı. Ämma anıñ bu täqdimenä Qıtay häm Rusiä şaqtıy nıqlı räweştä qarşı çıqtı. Mäskäw Waşintonğa qarşı çaralar kürü täqdimenä küptännän qarşı çığıp kilä. Soñğı arada Mäskäw-Waşinton arasında başqa ölkälärdä dä fiker ayırmalıqlarınıñ arta baruı, bigräk tä AQŞ qarşı qatıraq söyli häm yaza başlağan Rusiäneñ kiñküläm mäğlümät çaralarında sizelä. Häm bu Rusiäneñ PR maşinasında yaña salqın suğışqa äzerlänügä oxşıy bara.

Soñğı atnalarda Rusiä matbuğatında AQŞ belän yaña salqın suğış başlanu mömkinelegenä işarälär kürenä başladı. Dälil itep alar mart urtasında Aq yort iğlan itkän Däwlät İminlege Strategiä turındağı dokumentnı telgä ala. Anda Waşington Rusiäneñ demokratiädän taypıla baruın tänqitlägän ide.

Rusiädä berniçä küzätüçe prezident George Bush arministratsiäse 2001-neñ 11-nçe sintäberennän soñ berençe märtäbä Mäskäwne AQŞnıñ strategik partnerı bularaq telgä aludan tıyılıp qaldı dip belderde.

Soñraq AQŞ saqlanu ministrlığı iğlan itkän xisap tağın da tiskäreräk reaksiägä säbäp buldı. Pentagon Rusiäne 2003-nçe yılda Ğiraqqa AQŞ citäkçelegendäge ğäskärlär kerer aldınnan ul çaqtağı Ğiraq prezidentı Säddam Xösäingä AQŞ ğäskärläreneñ xäräkätläre turında küzläw mäğlümätläre tapşıruda ğäyepläde.

Rusiä küzätüçeläre şulay uq mart başında New Yortkağı tışqı mönäsäbätlär şurası äzerlänän analitik xisapnı da tiskäre bäyäläde. Anda prezident Vladimir Putin Rusiädä köçle aftoritar xakimiät urnaştıruçı bularaq sürätlängän ide.

Könbatışnıñ Rusiägä höcüm itüe turında ğäyepläwlär monıñ belän genä betmi. 28-nçe martta Putin yaqlı internet säxifäse dni.ru Könbatış yaqlı oligrarxlar Boris Berezovski, Leonid Nevzlin häm Vladimir Gusinski Rusiägä qarşı yaña mäğlümät suğışı başlaw öçen köçlären könbatış belän berläşterä dip yazıp çıqtı.

Şul uq könne Putin yaqlı Berdäm Rusiä partiäseneñ internet säxifäse edinros.ru Rusiägä qarata Waşingtonı iñ borçığan mäs''älälär dip Mäskäwneñ AQŞnı Üzäk Aziädän qısrıqlap çığaru omtılışın, Rusiäneñ energiä säyäsäten, İranğa atom texnologiäläre satunı, Xämas fälestin suğışçan törkeme belän söyläşülärne häm xökümättän bäysez oyışmalarnıñ bastırıluın atadı.

Edinros.ru Rusiä Waşingtonnıñ arta baruçı qänäğätsezlegenä ilebezneñ säyäsi häm iqtisadıy elitasın yaqlaw maqsatındağı xalıq diplotamiäse belän cawap birergä tieş dip yazıp çıqtı.

Çınlıqta isä Rusiä uzğan yıl axırında uq täwlek buyı İngliz telendä tapşırular alıp baruçı Russia Today televideniesen eşlätä başlap tışqı säyäsi propagandasın köçäytep cibärde. Bu televidenie Aziä, Yewropa, Tönyaq Amerika illärendä kürsätä.

1-nçe aprildän Mäskäw ber alman şirkäte belän xezmättäşlektä Germaniä, Çexiä, Slovakiä häm Macarstanğa da könenä 18 säğätlek tapşırular başlıyaçağın belderde.

Ämma qayber küzätüçelär Rusiäneñ çittäge yamanatın beterü öçen bu ğına citärlek tügel dip östämä çaralar täqdim itä. Rusiä tışqı eşlär ministrlığınıñ Diplomatik akademiäse professorı, mäğlümät suğışı belgeçe İgor Panarin çittä Rusiäneñ däräcäsen kütärü öçen 5 öleştän torğan programma täqdim itä.

Berençe. Prezident idaräsennän häm xökümättän, şul isäptän tışqı eşlär minstrlığınnan häm İminlek Şurasınnan cämäğätçelekkä çığuçı barlıq mäğlümätne koordinatsiäläwçe prezident kiñäşçese postı buldıru.

İkençe. Prezident idaräsendä mäğlümätlärne analizlawçı bülek, şulay uq däwlät häm käsepçelär ximayäsendä tışqı säyäsi xäbärlär agentlığı buldıru.

Öçençe. Prezident idaräsenän, xökümättän, Dumadan, zur ilküläm mäğlümät çaralatınnan ölkän räsmilär häm säyäsi citäkçelär qatnaşında xalıq diplomatiäse öçen däwlät komissiäse buldıru.

Dürtençe. Xäzer Mädäniät Ministrlığı qaramağındağı Rusiä awazı xalıqara tapırular radiosın häm RİA Novosti xäbär agentlığın Tışqı Eşlär Ministrlığı qaramağına qaytaru.

Bişençe. Bäysez Däwlätlär Berdämlegendä, Yewropa Berlegendä häm AQŞta Rusiäneñ tışqı säyäsi mänfäğätläre öçen köräşüçe Rusiäneñ xökümätneke bulmağan oyışmaların tözü.

Häm Panarinnan ğına tügel, çittä Rusiäneñ däräcäsen kütärü maqsatındağı, AQŞqa qarşı nıq torırğa çaqıruçı törle şundıy täqdimnär Mäskäw Kremle yaqlı başqa küp kenä analitiklardan da çığa.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG