İke ilneñ xökümät-ara söyläşülären Tomskida ütkärü ğädäten elekke kansler Gerhard Şröder başlap cibärgän ide. Seber häm anıñ neft-gaz sänäğäte belän qızıqsınğan Şröder bu şähärne üze saylağan dilär. Germaniäneñ yaña kanslerı şuşı ğädätne däwam itergä bulğan. Merkel Tomskiğa çärşämbe kiçen kilde. Anıñ törkemendä 2 distäläp keşe: yuğarı däräcäle bank citäkçeläre, eşquarlar.
Putin törkemndä räsmilär sanı şul uq çama. Merkel kilgänçegä qädär ul çärşämbedä töbäk citäkçeläre belän oçraştı, Seberdän Tın Okenğa taba suzılaçaq neft ütkärgeçen Bayqal külennän nindi yıraqlıqta suzu mäsäläsen xäl itte.
Putin Merkel belän çärşämbedä ük küreşte, ämmä töp söyläşülär atnakiçtä ütäçäk. Energetika mäsäläse töp urın alıp toraçaq dip sanıy Rusiä Fännär Akademiäseneñ Dönya İqtisadı häm Xalıqara bäyläneşlär institutı belgeçe Vladimir Yevseev:
"Küräseñ, berençe çiratta energetika iminlege mäsäläse qaralaçaq. Zur 8lekne citäklägän çorında Rusiä bu mäsäläne berençe urınğa çığara. Bu yaqtan Rusiä-Germaniä bäyläneşläre şaqtıy tığız. Rusiä Germaniägä şaqtıy zur külämdä gaz sata. Germaniä öçen Rusiä belän uñışlı xezmättäşlek itü möxim di", iqtisad belgeçe Vladimir Yevseev.
Germaniäne 3tän-ber, Yewropanı 4tän-ber öleşkä gaz belän Rusiäneñ Gazprom şirkäte täemin itä. Bu gaz Yewropağa Ukraina häm Belarus aşa cibärelä. Ğinwar ayında Rusiä belän Ukraina arasındağı bäxäs arqasında gaznıñ Yewropağa tuqtalıp toruı borçular uyatqan ide. Xäzer Rusiä belän Germaniä Baltiq diñgeze töbennän yaña haz ütkärgeçen suza. İqtisad belgeçe Vladimir Yevseev süzlärençä, monnan tış Germaniä Rusiäneñ, yaña häm iminräk sanalğan, atom reaktorları buldıru programında da qatnaşırğa teli.
Nixayät, Putin-Merkel söyläşülärendä İrannıñ atom programması mäsäläse kütäreler dip kötelä. Bu mäsälädä taraflar törle qaraşta tora. Germaniä – İrannı uran bayıtuını tuqtatırğa öndäp, Yewropa Berlege isemennän söyläşülär alıp barğan 3 ilneñ berse. Rusiä öçen İran töp iqtisadi partnerlarnıñ berse. Tähran çigenmägän oçraqta da, Mäskäw aña qarşı köç qullanuğa qatğıy räweştä qarşı çığa.
Vladimir Yevseev süzlärençä, Putin-Merkel söyläşülärendä Mäskäw belän Berlinnıñ İran mäsäläsenä qaraşları yaqınayırğa mömkin:
"Misal öçen, alar köç qullanu urınsız digän urtaq fikergä kilergä mömkin. Çikläwlärgä kilgändä, Rusiä älegä qarşı, Yewropa illäre kertü öçen. İxtimal, monda da urtaqlıq tabılır. Çönki elegräk İran räsmiläre Mäskäw bezne gel yaqlayaçaq dip sanasa, xäzer alar da, Rusiä fikeren iskä almasalar, yaqlawnıñ betäçägen añlıy", di Vladimir Yevseev.
Germaniäneñ diplomatik çığanaqlarınnan alınğan mäglümätkä kürä, Merkel İranğa urannı bayıtıp birü täqdimen alğa sörergä çaqıraçaq. Bu täqdim kire qağılğan oçraqta, ul Putinnı Tähranğa çikläwlär kertüne xuplarğa öndiäçäk. Yevseev süzlärençä, bu ike ilneñ İran mäsäläsendä urtaq fikergä kilüe ixtimal ğına tgüel, ä zarur da.
ali ğilmi
Putin törkemndä räsmilär sanı şul uq çama. Merkel kilgänçegä qädär ul çärşämbedä töbäk citäkçeläre belän oçraştı, Seberdän Tın Okenğa taba suzılaçaq neft ütkärgeçen Bayqal külennän nindi yıraqlıqta suzu mäsäläsen xäl itte.
Putin Merkel belän çärşämbedä ük küreşte, ämmä töp söyläşülär atnakiçtä ütäçäk. Energetika mäsäläse töp urın alıp toraçaq dip sanıy Rusiä Fännär Akademiäseneñ Dönya İqtisadı häm Xalıqara bäyläneşlär institutı belgeçe Vladimir Yevseev:
"Küräseñ, berençe çiratta energetika iminlege mäsäläse qaralaçaq. Zur 8lekne citäklägän çorında Rusiä bu mäsäläne berençe urınğa çığara. Bu yaqtan Rusiä-Germaniä bäyläneşläre şaqtıy tığız. Rusiä Germaniägä şaqtıy zur külämdä gaz sata. Germaniä öçen Rusiä belän uñışlı xezmättäşlek itü möxim di", iqtisad belgeçe Vladimir Yevseev.
Germaniäne 3tän-ber, Yewropanı 4tän-ber öleşkä gaz belän Rusiäneñ Gazprom şirkäte täemin itä. Bu gaz Yewropağa Ukraina häm Belarus aşa cibärelä. Ğinwar ayında Rusiä belän Ukraina arasındağı bäxäs arqasında gaznıñ Yewropağa tuqtalıp toruı borçular uyatqan ide. Xäzer Rusiä belän Germaniä Baltiq diñgeze töbennän yaña haz ütkärgeçen suza. İqtisad belgeçe Vladimir Yevseev süzlärençä, monnan tış Germaniä Rusiäneñ, yaña häm iminräk sanalğan, atom reaktorları buldıru programında da qatnaşırğa teli.
Nixayät, Putin-Merkel söyläşülärendä İrannıñ atom programması mäsäläse kütäreler dip kötelä. Bu mäsälädä taraflar törle qaraşta tora. Germaniä – İrannı uran bayıtuını tuqtatırğa öndäp, Yewropa Berlege isemennän söyläşülär alıp barğan 3 ilneñ berse. Rusiä öçen İran töp iqtisadi partnerlarnıñ berse. Tähran çigenmägän oçraqta da, Mäskäw aña qarşı köç qullanuğa qatğıy räweştä qarşı çığa.
Vladimir Yevseev süzlärençä, Putin-Merkel söyläşülärendä Mäskäw belän Berlinnıñ İran mäsäläsenä qaraşları yaqınayırğa mömkin:
"Misal öçen, alar köç qullanu urınsız digän urtaq fikergä kilergä mömkin. Çikläwlärgä kilgändä, Rusiä älegä qarşı, Yewropa illäre kertü öçen. İxtimal, monda da urtaqlıq tabılır. Çönki elegräk İran räsmiläre Mäskäw bezne gel yaqlayaçaq dip sanasa, xäzer alar da, Rusiä fikeren iskä almasalar, yaqlawnıñ betäçägen añlıy", di Vladimir Yevseev.
Germaniäneñ diplomatik çığanaqlarınnan alınğan mäglümätkä kürä, Merkel İranğa urannı bayıtıp birü täqdimen alğa sörergä çaqıraçaq. Bu täqdim kire qağılğan oçraqta, ul Putinnı Tähranğa çikläwlär kertüne xuplarğa öndiäçäk. Yevseev süzlärençä, bu ike ilneñ İran mäsäläsendä urtaq fikergä kilüe ixtimal ğına tgüel, ä zarur da.
ali ğilmi