"Amnesty İnternational" oyışmasınnan yañğırağan şuşı tänqit ber dä yaña tügel, xörmätle tıñlawçılar, ämma näq menä ul bu atnada Berläşkän Millätlärneñ cäfalawlarğa qarşı komitetı utırışı üzägendä torır dip kötelä. Maynıñ 5-e häm 8-endä komitet Amerika Quşma Ştatlarınıñ Cäfalaw, bäğersez möğämälä häm cäzalawlarğa qarşı qabul itelgän konvensiäne niçek ütäwen tikşeräçäk. Ul Jenevada uzaçaq. "Amnesty İnternational" üz xisabın inde anda cibärgän dä.
Washington isä bar bu ğäyepläwlärne dä kire qağa, häm üzen yaqlaw öçen Jenevağa 30 keşelek wäkillek cibärä. Ämma "Amnesty" wäkile Sharon Critoph, bu eş amerikannar öçen ber dä ciñel bulmayaçaq, dip uylıy:
"Minemçä, xäzer inde bu ber dä ser tügel - naçar möğämälä Ğiraq, Äfğanstan, Guantanamoda, yäisä bar dönya buylap sibelgän totqarlaw üzäklärendä genä tügel, Quşma Ştatlarnıñ üzendä dä kürsätelä. "Amnesty İnternational" bu uñaydan inde küptän üz borçıluın belderep kilä. Bezneñ xisap amerikan xakimitate öçen cäfalaw qullanunıñ yaña närsä bulmawın açıp sala. Bu anda ilneñ eçke qanunnarı nigezendä inde distälärçä yıl däwamında bara", di "Amnesty İnternational" wäkile Sharon Critoph.
Misal itep "Amnesty" Amerikada politsiäneñ çamadan tış köç qullanuın, nıq saqlanğan törmälärdä totqınnarnıñ yäşäw şartların qırıslatunı kiterä. Berläşkän Millätlärneñ Cäfalawlarğa qarşı komitetına yullağan üz xatında isä Washington, suğış häm olı yanawlar şartlarında da Quşma Ştatlar cäfa qullanuğa qarşı çığa, dip yaza.
"Amnesty İnternational" üz xisabın amerikan törmälärendä üzläre cäfalawğa duçar bulğan keşelärneñ şähädätnamälärenä nigezläp äzerlägän. Andıylar, misal öçen, Kubadağı Guantanamo, yäisä Ğiraqtağı Äbü-Ğraib törmäsendä utırıp çıqqannar. Ğäbdelcabbar äl-Ğäzzäwi şularnıñ berse. Äbü-Ğraibtä 7 ay buyı utırğan 50 yäşlek bu ğiraqlı, amerikan köçläre qullanğan cäfalaw ğämällären sürätli:
"Başta alar mine taqtağa yatqırdı, annarı minem ike qulnı da bäyläp, täregä qaqqan kebek yaq-yaqqa kütärde. Şunnan soñ alar minem şul xäldäge sürätemne töşerä başladı. Miña birgän här soraw belän alar minem qullarnı nığraq kütärä kilde. Annarı alar xatınımnı häm olı ulımnı alıp kilep alarnı minem qarşımda köçläw belän yanıy başladı", dip taswirlıy amerikannarnıñ Äbü-Ğraibtäge ğämällären anda utırıp çıqqan ğiraqlı.
Ğäbdelcabbar äl-Ğäzzäwineñ şuşı süzläre "Amnesty İnternational"nıñ internet säxifäsendä urın alğan. Xoquq yaqlawçı şuşı oyışma xäzer Quşma Ştatlar xökümäten, şundıy oçraqlarğa qarşı tieşle häm näticäle çaralar kürergä telämäwdä ğäyepli.
Kärim Kamal
Washington isä bar bu ğäyepläwlärne dä kire qağa, häm üzen yaqlaw öçen Jenevağa 30 keşelek wäkillek cibärä. Ämma "Amnesty" wäkile Sharon Critoph, bu eş amerikannar öçen ber dä ciñel bulmayaçaq, dip uylıy:
"Minemçä, xäzer inde bu ber dä ser tügel - naçar möğämälä Ğiraq, Äfğanstan, Guantanamoda, yäisä bar dönya buylap sibelgän totqarlaw üzäklärendä genä tügel, Quşma Ştatlarnıñ üzendä dä kürsätelä. "Amnesty İnternational" bu uñaydan inde küptän üz borçıluın belderep kilä. Bezneñ xisap amerikan xakimitate öçen cäfalaw qullanunıñ yaña närsä bulmawın açıp sala. Bu anda ilneñ eçke qanunnarı nigezendä inde distälärçä yıl däwamında bara", di "Amnesty İnternational" wäkile Sharon Critoph.
Misal itep "Amnesty" Amerikada politsiäneñ çamadan tış köç qullanuın, nıq saqlanğan törmälärdä totqınnarnıñ yäşäw şartların qırıslatunı kiterä. Berläşkän Millätlärneñ Cäfalawlarğa qarşı komitetına yullağan üz xatında isä Washington, suğış häm olı yanawlar şartlarında da Quşma Ştatlar cäfa qullanuğa qarşı çığa, dip yaza.
"Amnesty İnternational" üz xisabın amerikan törmälärendä üzläre cäfalawğa duçar bulğan keşelärneñ şähädätnamälärenä nigezläp äzerlägän. Andıylar, misal öçen, Kubadağı Guantanamo, yäisä Ğiraqtağı Äbü-Ğraib törmäsendä utırıp çıqqannar. Ğäbdelcabbar äl-Ğäzzäwi şularnıñ berse. Äbü-Ğraibtä 7 ay buyı utırğan 50 yäşlek bu ğiraqlı, amerikan köçläre qullanğan cäfalaw ğämällären sürätli:
"Başta alar mine taqtağa yatqırdı, annarı minem ike qulnı da bäyläp, täregä qaqqan kebek yaq-yaqqa kütärde. Şunnan soñ alar minem şul xäldäge sürätemne töşerä başladı. Miña birgän här soraw belän alar minem qullarnı nığraq kütärä kilde. Annarı alar xatınımnı häm olı ulımnı alıp kilep alarnı minem qarşımda köçläw belän yanıy başladı", dip taswirlıy amerikannarnıñ Äbü-Ğraibtäge ğämällären anda utırıp çıqqan ğiraqlı.
Ğäbdelcabbar äl-Ğäzzäwineñ şuşı süzläre "Amnesty İnternational"nıñ internet säxifäsendä urın alğan. Xoquq yaqlawçı şuşı oyışma xäzer Quşma Ştatlar xökümäten, şundıy oçraqlarğa qarşı tieşle häm näticäle çaralar kürergä telämäwdä ğäyepli.
Kärim Kamal