Accessibility links

Кайнар хәбәр

Bush häm Merkel İran, Hämäs turında belderülär yasadılar


Quşma Ştatlar prezidentı George Bush häm Germaniä kanslerı Angela Merkel, Tährannıñ atom qoralına iä buluına yul quyılmasqa tieş, digän urtaq belderü yasadılar. Atnakiç könne Amerikanıñ Yäxüd komitetında çığış yasap alar şulay uq, Hämäs İzrail däwläteneñ yäşäw xoquqın tanımasa, Hämäs citäklägän Fälestin idaräse belän eş itmiäçägen belderdelär.

Şuşı belderülär atnakiç könne Washingtonda Amerika Yäxüd Komitetı dip atalğan abruylı oyışmağa 100 yıl tulu uñayınnan ütkän mäclestä yasaldı. Quşma Ştatlar prezidentı George Bush İranğa basımnı däwam itergä wäğdä itte:

"Bez İran xökümäte Xalıqara atom idaräsenä häm İminlek Şurası qararına buysınsın öçen basım yasawnı däwam itäçäkbez", di amerikan prezidentı.

Angela Merkel Amerika Yäxüd Komitetında çığış yasağan berençe alman kanslerı buldı, Bushnıñ İran mäsäläsendä qaraşına xuplaw belderde. "İrannıñ atom qoralına iä buluına yul quyılmasqa tieş, bezgä bergä bulırğa kiräk, dide ul.

İran prezidentı Mäxmüt Äxmädinecadnıñ İzrail däwläten dönya xaritasınnan alıp taşlarğa öndäwlären iskä alıp, Angela Merkel, bu däwlätneñ yäşärgä xoquqın berkem dä soraw astına quya almıy, andıy belderelär qabul itelerlek tügel dide.

Çärşämbedä Britaniä, Fransiä, Germaniä häm Quşma Ştatlar tarafınnan äzerlängän İran turında qarar ölgese BMOnıñ İminlek Şurasına tapşırıldı. Şuranıñ 5 daimi äğzası New Yorkta daimi oçraşular ütkärä. Angela Merkel İran nizağın xäl itkändä Mäskäw belän tığızraq eşlärgä çaqırdı:

"Ägär bu nizaqnı diplomatik yullar belä xäl itergä telibez ikän, monı Rusiäsez eşläp bulmıy. Yağni küreläse çaralar turında Rusiä belän dä söyläşergä kiräk, di Germaniä kanslerı.

Mäskäw belän Pekin İran mäsäläsen söyläşülär aşa xäl itergä çaqıra. Washington isä qırısraq qaraşta, çikläwlär, xärbi ğämällär ixtimalın da kire qaqmıy.

Amerika yäxüdläre berläşmäsendä ütkän mäclestä İrannan başqa mäsälälär dä kütärelde. Merkel Ğiraq suğışı säbäple qarşılıqlarğa qaramastan, Berlin belän Washingtonnıñ urtaqlıqları küp dide:

"Ğiraq suğışı küp sabaqlar birde. Berençedän, Europa Berlegendä büleneş faydağa tügel, ul Berlekne zäğiflätä. İkençedän, diktatorlarğa demokratiä dönyası bülenä digän ömet birergä yaramıy, di Germaniä kansletrı.

Citäkçelärneñ ikese dä, Hämäs İzrail däwläten tanımasa, Fälestin xökümäte belän eş itmäyäçägen äytte:

"Hämäs açıqtan-açıq İzrail däwlätreneñ yäşäw xoquqın tanımawın belderä. Şuşı säyäsät däwam itkän möddätçä, bez Hämäs citäkçeläre belän elemtägä kermiäçäkbez. Saylanğan citäkçelär ber ayağı belän demokratiädä, ikençe ayağı belän terrorda basıp tora almıy" di amerikan prezidentı.

Angela Merkel alman citäkçeseneñ mondıy mäclestä qatnaşuın tarixi waqiğa dip atadı:

"Germaniä kanslerınıñ mondıy mäcleskä çaqırıluın ğädättän tış xäl ikänen añlıym. Berniçä könnän Maynıñ 8ndä ikençe dönya suğışı betügä, dönyanıñ natsional-sotsializm terrorınnan arınuına 61 yıl tula", di Angela Merkel.

Amerika Yäxüd Komitetına 100 tulu uñayınnan ütkän mäclestä yäxüd citäkçeläre, säyäsmännär, diplomatlar, barlığı 2meñ yarım keşe qatnaştı.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG