Accessibility links

Кайнар хәбәр

Venezuelanıñ F-16 oçqıçların İranğa satu niätenä belgeçlär şik belderä


Venezuela üzendäge ike distä amerikan xärbi oçqıçların İranğa satırğa mömkin. Bu turıda çärşämbedä ilneñ yuğarı däräcädäge xärbie general Alberto Müller Rojas belderde. Kilgän xäbärlärgä qarağanda, ul iskergän F-16-larnı Rusiädä citeşterelgän Su-35 oçqıçlarına alıştırırğa täqdim itä. Ämmä qayber xärbi belgeçlär, monı "säyäsi uyın" dip, andıy alış-bireş ixtimalın kire qaqtı.

Venezuelanıñ xärbi hawa köçlärendä uzğan ğasırnıñ 80nçı yıllarınnan birlle qullanışta bulğan 21 danä F-16 xärbi oçqıçı bar. F-16 dönyda iñ yaxşı höcüm oçqıçlarınıñ berse sanala, ämmä bu Venezueladağıları, bügenge zamança elektronika küzlegennän qarağanda, inde şaqtıy iskergän.

"Bu oçqıçlar 10-20-30-40 yıl elek qullanır öçen yasalğan. Xäzer alarnı xättä Yaqın könçğışıta da bärep töşeräçäklär" di Londondağı Strategik tikşerenülär institutında xärbi aviatsiä belgeçe Andrew Brooks.

Brooks bu oçqıçlarnıñ İranğa satılu ixtimalına citdi qaramıy, Venezuela prezidentı Hugo Chavez belän George Bush arasındağı kierenkelekne iskä alğanda, bu – "säyäsi uyın" di ul.

Bu fiker belän "Jane''s Defense Weekly" isemle basma möxärrire Peter Felstead ta kileşä. Chavez Bushnıñ açuın çığarırğa teli di ul:

"Min monı fäqät säyäsi törtterü dip qabul itäm. Bu alış-bireş ğämälgä aşsa minem öçen kötelmägän xäl bulaçaq" di xärbi aviatsiä belgeçe Peter Felstead.

F-16-larnı başqa ilgä satu telägen çärşämbedä Venezuelanıñ general ştab äzğası Alberto Müller Rojas äytte. Alarnı bareber äzerlek xälendä totıp bulmıy, çönki Quşma Ştatlar almaş cixazlar belän täemin itmi, dide ul. İxtimal satıp aluçı dip ul İrannı atadı. Şul uq almaş cixazlarnı Tähran qayan alırğa tieşter, Alla belsen.

General Rojas süzlärençä, F-16 urınına alar Rusiädän Su-35 oçqıçların satıp alırğa teli. 2005neñ Martında Venezuela Rusiädän 10 boralaq alu turında 120 million dollarlıq kileşü tözede. Äytkändäy, şularnıñ 6sı Qazanda citeşterelgän Mi-17 boralaqları. Dikäberdä Venezuela törkeme Qazanda bulıp kitte, 3 boralaq alarğa inde tapşırılğan.

Räsmi Washington Karakasnı terrorğa qarşı köräştä tieşle däräcädä xezmättäşlek itmäwdä ğäyepli, şul säbäple bu ilgä qoral satunı tıydı.

Ämmä, däwlät departamentı süzçese Sean McCormack süzlärençä, bu tıyu almaş cixazlar belän täemin itü kileşülärenä qaramıy. Alarnıñ qayberläre 2009 yılğa qädär tözelgän häm şuña qädär ğämäldä qalaçaq.

Şul uq waqıtta, elegräk tözelgän kileşülär nigezendä, Venezuela Quşma Ştatlar fatixa brimi torıp F-16 oçqıçların başqa ilgä sata almıy dide ul:

"Alar bu turıda elegräk tä söylände, soñğı tapqır Qıtayğa satmaqçılar ide, Qıtay qızıqsınu kürsätmäde. Xäzer dä xökümättä bu mäsälädä qarşılıqlar bar, belüemçä, saqlanu ministrı monı xuplamıy, minemçä bu qorı süzlär" di däwlät departamentı süzçese.

Sean McCormack Venezuela saqlanu ministrınıñ, F-16-larnı İranğa yä başqa ber ilgä satu mäsäläse älegä xäl itelmägän digän belderüenä işarä itä.

Karakastağı İran ilçelege dä bu xaqta söyläşülär baruın raslamadı.

Yazmış şuqlığı digändäy, İran F-16 oçqıçların satıp alırğa telägän berençe il ide. (Yewropadağı 4 NATO ilen sanamağda.) 1976da İran Şahı xökümäte 160 oçqıçqa kileşü tözegän ide. Ämmä İslam inqilabınnan soñ bu kileşü köçtän çığarıldı. İranğa digän oçqıçlarnıñ kübese İzrailgä satıldı.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG