Ägärdä moña qädär Samar diwarlarında atlağan sayın “Rossiä- ruslar öçen” isemle yazmalar küzgä taşlansa, kinät kenä yazmalar ikençe eçtälek, ikençe yünäleş aldılar. Oktäberneñ sigezendä Samarda - mer saylawı. Ägär dä aldağı yıllarda mer känäfie öçen 3-4 keşe köräşsä, bıyıl bu urınğa 26 keşe ömet tota. Kemnär genä yuq kandidatlar arasında. Tormış täcribäle olılar, zur sänäğät citäkçeläre, yäm- yäşel malquarlar, urta baylar häm ata baylar, yarlı- yarpığa, könenä unar kiem- salım alıştırırlıq zaman yarpaçları häm berdänber kostyumlı xäyerçe intelligentsiä wäkilläre. Barçası bulmasa da, küpçelegeneñ isemnäre divarlarda. Deget belän buyalğan ozın yazmalar, älbättä inde, bügenge mer Limanskiğa qağılğannarı.
26 kandidat – barçası da kinät kenä xalıq öçen canatarğa äyländelär dä quydılar. Küpçelek kandidatlarnıñ platformaları oxşaş diärgä bula. Läkin dä 26-sı öçen dä ber urtaq närsä bar. Ul da bulsa milli mäs’älälärne kürmilär dä, kürsälär dä kürmämeşkä salınalar. Samarnıñ bügenge türäse Georgiy Limanski ike saylaw aşa uzıp ike srok mer bulıp yäşäde, ä qalanıñ Mexzavod bistäsendä tatarlarğa mäsced salırğa urın birmäde, çönki şul tirädä yäşägän ruslarnıñ açuın kiteräse kilmi.
Tatar cämäğätçelege Tuqaynıñ 120 yıllığına, Cälilneñ 100 yıllığına Samarnıñ berär uramına şul dahilärneñ isemnären birülärne ütengän ide. Limanski qıl da selketmäde. Şundıyraq yomış belän Limanskiğa Samarnıñ äzerbäycan milli- mädäni üzäge räise Şirwan Kärimov ta möräcäğät itkän bulğan ikän.
Şirwan äfände, Sez Samarda üz aqçağızğa häykäl quyarğa cıyınğan bulğansız, mer Limanskiğa barıp citkänsez, nindi dä bulsa näticä buldımı?
Mernıñ pozitsiäse berkemne dä, bernärsäne dä küpertmäskä. Saylaw aldınnan üzenä doşmannar yasamasqa, şovinistik köçlärgä rizıq birmäskä. Bez berläşep eşläsäk Musa Cälil uramı da, Nizamiğa häykäl dä, yahudilärneñ suğış qorbannarına memorialda bulır dip uylıym. Bezneñ fikerebez- Samarnıñ ölkä kitapxanäse qarşındağı mäydanda milli häykällär galereyası buldırırğa kiräk. Ägär dä Samar uramnarı törle millät wäkilläreneñ isemnären yörtsälär, törle millät bahadirlarına häykällär quyılsa, şul şähärdä yäşäwçe millätlär üzlären bik yaxşı xis itäçäklär, vatanpärvarlek köçäyaçäk.
Şirwan äfände, Samarda tolerantnost' turında küp söylänä, ä läkin dä ber – bersenä tüzemle bulsın öçen türälär konkret eşlär, ğamällär qılmıylar.
Här uram iseme, şähärdäge här häykäl şunda yäşäwçelärneñ ikençe xalıqnıñ kul'turası belän qızıqsındıruğa etärgeç yasawı bar. Balaçaqta min Musa Cälilne, Räsül Ğamzatovnı äzärilär dip qabul itkän idem. Üsep citep alarnıñ äzerbäycan millätennän tügelleklären belgäç, küñelemdä awır xislär kiçerdem. Älbättä, merğa kandidatlar belän oçraşqanda bez milli komponentqa qağılğan sorawlarnı biräçäkbez.
Şirwan äfände, tizdän Samarda mer saylawları , Sezneñ küzlektän mer nindieräk keşe bulırğa tieş?
Min küzlektän çığıp äytsäm, şähär türäse iqtisadi mönäsäbätlärne saqlawçı türä bulırğa tieş. Merlıqqa cıyınğan şäxes ğailäsenä yaxşı şartlar tudırğan, uñğan häm buldıqlı ir bulırğa tieş. Şäxsi baylıq tudırır öçen tügel, ä xalıqqa xezmät itärgä teläge bulğan keşe genä mer känäfienä ürelergä xaqlı.
Şirwan äfände, Samar divarlarında “Oligarxlar- Samardan ıçqınığız!” isemle yazmalar. Nigä xalıqnı baylar belän qurqıtalar?
Bu tarixıbıznıñ qara bitlären iskä töşerä. Ber märtäbä baylarnı quıp çığardıq bit inde. Millätneñ söt östen quıp çığarudan çit illär genä ottı. Watanıbızda niqädär baylar küp bulsa, şulqädär cämğiät bay bulaçaq. Kiresençä, oligarxlar küp bulğanğa quanırğa kiräk, alar bit xalıqqa eş urınnarı buldıralar.
Şamil Bahautdin, Samar
