Soñğı ike yılında prezident Bush zäğifräk bulır dip äytergä kimendä ike säbäp bar. Berençedän, anıñ möddäte axırında taba bara, Amerikada andıy prezident "aqsaq ürdäk" dip yörtelä başlıy. Anıñ abruyı töşä, xalıq annan yalıqa, kiläse citäkçe turında uylana başlıy.
İkençedän, şuşı atnada ütkän saylawlar näticäsendä Kongressnıñ ike pulatında da xakimiätkä oppozitsiädäge demokratlar kilde. Bush administratsiäse Kongresstağı yaña citäkçelär belän eşne niçek oyıştıra alır, küp närsä xäzer şuña bäyle bulaçaq.
New York universitetında säyäsi fännär professorı Robert Spitzer:
"Bush Kongresstağı yaña demokrat citäkçelär belän bergäläp eşläw kiräklege turında äytte. Läkin bu niçek barıp çığar, bilgesez. Moña qädär ul Kongress belän ällä ni eşlämäde. Miña şunı telim dip äytä, taläp ite ide, Kongress qarşı çıqsa başqa yullar ezli ide" di säyäsi fännär professorı.
Fiker beleşülärgä qarağanda, Kongress saylawları näticälärenä iñ nıq täesir itkände Ğiraq suğışı bulğan. Wäkillär pulatınıñ yaña citäkçese bulaçaq Nancy Pelosi Ğiraq säyäsäten üzgärtü niäten belderde.
Ämmä Robert Spitzer fikerençä, Kongressqa monı eşläw ciñel bulmayaçaq. Çönki, Quşma Ştatlarda tışqı säyäsät, xärbi citäkçelek prezident qaramağında. Alay da, Kongressnıñ täesir itü çaraları yuq tügel. Xökümättäge üzgäreşlärne, büdjentnı näq menä Kongress raslıy. Monnan tış anıñ federal aqçalarnıñ niçek sarıf itelüen tikşerü wäkäläte bar.
Konstitutsiä nigezendä Kongress Ğiraqtan ğäskär çığaru mäsäläsen dä kütärä ala. Läkin prezidentnıñ veto xoquqı bar. Häm dä, belgeçlär fikerençä, demokratlar bu adımğa barmas, xärbilärne awır xäldä qaldırırğa telämäs.
Washingondağı Demokratiä institutı citäkçese Patrick Basham süzlärençä, Ğiraq soñğı ike yılında Bushnıñ töp borçuı bulıp qalaçaq:
"Soñğı ike yılında här prezident qaldıraçaq mirası turında uylana başlıy. Bush öçen bu miras – Ğiraq bulaçaq. Qılğan ğämälläre turında tarixta yaxşı fiker qaldırır öçen anıñ tağın ike yılı bar" di Demokratiä institutı citäkçese.
Patrick Basham fikerençä, Bush bu soñğı ike yılında töp iğtibarın tışqı säyäsätkä biräçäk.
"Aqsaq ürdäk" digännän. Bu töşençä XVIII ğasırda Britaniädä barlıqqa kilgän. Birjada zur yuğaltu kiçergäç, qayğıdan başların salındırıp qaytıp barğan brokerlarnı "aqsaq ürdäk" belän çağıştırğannar.
Ali Ğilmi
İkençedän, şuşı atnada ütkän saylawlar näticäsendä Kongressnıñ ike pulatında da xakimiätkä oppozitsiädäge demokratlar kilde. Bush administratsiäse Kongresstağı yaña citäkçelär belän eşne niçek oyıştıra alır, küp närsä xäzer şuña bäyle bulaçaq.
New York universitetında säyäsi fännär professorı Robert Spitzer:
"Bush Kongresstağı yaña demokrat citäkçelär belän bergäläp eşläw kiräklege turında äytte. Läkin bu niçek barıp çığar, bilgesez. Moña qädär ul Kongress belän ällä ni eşlämäde. Miña şunı telim dip äytä, taläp ite ide, Kongress qarşı çıqsa başqa yullar ezli ide" di säyäsi fännär professorı.
Fiker beleşülärgä qarağanda, Kongress saylawları näticälärenä iñ nıq täesir itkände Ğiraq suğışı bulğan. Wäkillär pulatınıñ yaña citäkçese bulaçaq Nancy Pelosi Ğiraq säyäsäten üzgärtü niäten belderde.
Ämmä Robert Spitzer fikerençä, Kongressqa monı eşläw ciñel bulmayaçaq. Çönki, Quşma Ştatlarda tışqı säyäsät, xärbi citäkçelek prezident qaramağında. Alay da, Kongressnıñ täesir itü çaraları yuq tügel. Xökümättäge üzgäreşlärne, büdjentnı näq menä Kongress raslıy. Monnan tış anıñ federal aqçalarnıñ niçek sarıf itelüen tikşerü wäkäläte bar.
Konstitutsiä nigezendä Kongress Ğiraqtan ğäskär çığaru mäsäläsen dä kütärä ala. Läkin prezidentnıñ veto xoquqı bar. Häm dä, belgeçlär fikerençä, demokratlar bu adımğa barmas, xärbilärne awır xäldä qaldırırğa telämäs.
Washingondağı Demokratiä institutı citäkçese Patrick Basham süzlärençä, Ğiraq soñğı ike yılında Bushnıñ töp borçuı bulıp qalaçaq:
"Soñğı ike yılında här prezident qaldıraçaq mirası turında uylana başlıy. Bush öçen bu miras – Ğiraq bulaçaq. Qılğan ğämälläre turında tarixta yaxşı fiker qaldırır öçen anıñ tağın ike yılı bar" di Demokratiä institutı citäkçese.
Patrick Basham fikerençä, Bush bu soñğı ike yılında töp iğtibarın tışqı säyäsätkä biräçäk.
"Aqsaq ürdäk" digännän. Bu töşençä XVIII ğasırda Britaniädä barlıqqa kilgän. Birjada zur yuğaltu kiçergäç, qayğıdan başların salındırıp qaytıp barğan brokerlarnı "aqsaq ürdäk" belän çağıştırğannar.
Ali Ğilmi