Accessibility links

Кайнар хәбәр

Törkiä Qıprısqa yul açmasa, Brussel söyläşülärne tuñdıru belän yanıy


Yewropa Berlege tışqı eşlär ministrları düşämbedä Brusseldä Törkiä mäsäläsen tikşerä. Qıprısnıñ grek öleşenä hawa häm su yulların açırğa telämägän Törkiägä, Berlek äğzalıq söyläşülären tuqtatu belän yanıy.

Yewropa Berlege işeklären 40 yıl qaqqannan soñ, Törkiä uzğan yıl Berlekkä kerü turında formal söyläşülär başlap cibärgän ide. Räsmi Brussel Ankara aldında berniçä şart quya, şularnıñ berse - Berlektä inde äğza bulıp torğan Qıprısnıñ grek öleşen tanu.

Uzğan atnada Törkiä utrawnıñ grek öleşe belän transport bäyläneşen öleşçä açırğa äzerlegen ıçqındırdı. Ämmä Brussel bu "öleşçä" belän genä qänäğät tügel. Kilgän xäbärlärgä qarağanda, äğzalıq söyläşülärendä 35 matdäneñ kimendä 8e tuñdırılırğa mömkin.

Berlekneñ üzendä Törkiä mäsäläsendä citdi fiker qarşılıqları bar. Britaniä, İtaliä, Polşa kebek illär Törkiäneñ kerüe Berlekneñ däräcäsen arttıraçaq digän qaraşta bulsa, Fransiä, Germaniä, Austriä kebekläre, üz illärendäge xalıq fikerenä tayanıp, bu mäsälägä saqlıq belän qarıy.

Brussel oçraşuına kilgän Luxemburg tışqı eşlär ministrı Jean Asselborn urtaq fiker tabu kiräklegenä ayruça basım yasadı. "Minemçä, kön tärtibendä Törkiä genä tügel, ä Yewropa Belegenä ışanıç mäsäläse. Bez Berlekneñ ayırım illär cıyıntığı ğına tügel ikänen kürsätergä tieş" di Luxemburg ministrı.

1961 yılda imzalanğan Ankara Berketmäse nigezendä Törkiä üzeneñ hawa alannarı häm portların Yewropa Berlegeneñ bar äğzalarına, şul isäptän, xalıqara tanılğan Qıprısnıñ grek öleşenä dä açırğa tieş. Ämmä Ankara, bülengän utrawnıñ törek öleşenä säwdä blokadası zıyan kiteräçäk, dip bu adımğa barırğa telämi.

Uzğan atnda Törkiä ber hawa alanın häm ber portın açu täqdimen äytkän ide. Berlek çığanaqları äytüençä, älegä alarda bu xaqta yazma dokument yuq.

Yewropa komissiäseneñ 8 matdäne tuñdırıp toru täqdimen Qıprıstan qala, Fransiä häm Austriä xuplıy. Germaniä, Törkiäneñ Berlekkä kerü ixtimalına bik şat bulmasa da, düşämbedä bu ilneñ Tışqı eşlär ministrı Frank-Walter Steinmeier "niçä yıl tözegänne berniçä köndä cimerergä yaramıy" digän süzlär äytte. Küräseñ Berlin, kiläse yartı yılda Berlekneñ räise bularaq, urtaçıl qaraşnı ala.

Törkiäneñ tarafdarları bulğan Britaniä, İtaliä, Polşa, İspaniä, Şvetsiä, Estoniä, tuñdırğan oçraqta 8 tügel, ä şul mäsälägä gäqarağan 3 matdäne genä tuñdırırğa kiñäş itä: transport, säwdä häm tamojnä matdälären.

Ägär tışqı eşlär ministrları urtaq fikergä kilä almasa, bu mäsälä Berlek sammitına qalaçaq digän süz. Anısı 14-15 Dikäber könnärendä şul uq Brusseldä ütäçäk.

Ali Ğilmi
XS
SM
MD
LG