Accessibility links

Başqort telen belü mäcbüri bulaçaq


Atnakiç könne ütkän Başqortstan Däwlät Cıyılışı-Qorıltay utırışı bıyılğı yazğı sessiädä berençese ide. Şaqtıy qızıqlı da, bäxäsle dä qanunnar ölgeläre qaraldı anda. Ğädättä bertawıştan diärlek qabul itelä torğan ide moñarçı Başqortstan parlamentında teläsä nindi qanunnar da. Ä bu yulı alay bula almadı.

Bäxäs tudırğan qanunnar ölgeläreneñ berse alkogol''ye eçemleklärne satu waqıtın çikläwgä bäyle ide. Başqortstan deputatları kiläçäktä Başqortstan bilämälärendä 15 gradus qatılıqtan artığraq bulğan spirtlı eçemleklärne kiçke 11 säğättän irtänge 8 gä qädär satunı tıyu xaqında qanun ölgesen berençe häm ikençe uquda qarap qabul itte. Aña qarşı çığuçılar da buldı. Mondıy tıyular elek tä buldı häm añardan zıyan ğına kübräk ide, diyuçelär bulsa da, küpçelek tawış belän ul qanun qabul itelde. Xäzer aña respubliqa Prezidentınıñ fatıyxa biräse genä qaldı.

Tağın ber qanun ölgese şaqtıy qızu bäxäslär uyattı. Anısı Başqortstanda tege yäki bu däräcädäge türälärneñ, yäğni däwlät xezmätendä bulğan wazıyfalı şäxeslärneñ başqort telen dä belülärenä bäyle qanun ölgese. Başqortstan deputatları “Başqortstan Respublikasında däwlät grajdan xezmäte turındağı” qanunğa tözätmälärne berençe uquda qabul itte. Ul tözätmälär däwlät xezmätendä bulğan qayber yuğarı wazıyfalı keşelärneñ başqortça da belüen taläp itä.

Deputat häm parlamenttağı komitet räise Güzäl Sitdıykova bu qanunnıñ küptän inde qabul itelergä tieşlegenä basım yasadı. Anıñ süzlärençä, xäzer däwlät oyışmalarına möräcäğätlärneñ 10 protsentı çaması başqort telendä yazıla. Şuña kürä dä däwlät xezmätendäge türälär başqort telen dä däwlät tele bularaq belergä tieş.

Başqortstan deputatı, parlamentnıñ daimi komitetı räise Güzäl Sitdıykova süzlärençä, tözätmälär kertelgännän soñ, “Başqortstan Respublikasında däwlät grajdan xezmäte turındağı” qanun moñarçı ütälmi kilgän küp taläplärne mäcbüri itäçäk. “Başqort telen belmägän häm xalıqnıñ möräcäğäten tieşençä qänäğätländerä almağan türälärgä ştraflar salınaçaq”, - di Güzäl Sitdıykova. Menä şuşı qatği taläplär parlamenttağı qayber deputatlar arasında rizasızlıq tudırdı. Misal öçen, üzgä qaraşlı deputat Edvard Murzin bu qanunnıñ qanunsız buluın äytte. “Älege qanun eşli başlasa, küp kenä citäkçelärgä üz qulı astında eşläwçe keçeräk citäkçelärne eştän quuğa yul açaçaq”, - dip belderde ul.

Güzäl Sitdıykova isä moña qarşı çığıp, älege qanunda törle iskärtmälär buluın da äytte. “Bu qanunda iñ yuğarı citäkçelärgä başqort telen belü taläbe quyılmıy, - di ul. – Alarnıñ urınbasarları, yä bulmasa yärdämçeläre başqort telen belä ikän, dimäk dokumentlar belän eşläwçeläre bula digän süz”.

Başqort telen belü taläbe kiläçäktä respublika başlığı bulaçaq keşegä dä qağılaçaq. Qanunda şulay qaralğan. Respublika citäkçese ike däwlät telen dä – rusçanı da, başqortçanı da yaxşı belergä tieş, digän taläp bar ul qanunda.



Başqortstanda ike däwlät teleneñ berse bulğan başqort telen qullanu dairäsen kiñäytü yünäleşendä moñarçı da eşlär alıp barıla ide. Soñğı waqıtta bu täñgäldäge eşlärne tağın da canlandırıp cibärde respublika xakimiätläre.

XS
SM
MD
LG