Rusiädä äle ädäbi jurnallar arasında 1000 sanın çığarğan ber genä jurnal da yuq. Xätta rus telendä çığa başlap, yabılmıyça, bügenge köngä qadär kilep citkän jurnallar da, mäsälän, “Новый мир ”, “ Наш современник”, “ Дружба народов” kebek jurnallar da, soñraq çığa başlağan. “Qazan utları” jurnalınıñ tirajına kilsäk, ul 7 meñgä citä.
Häm 1922 yıldan uq çığa başlağan 84 yıl buyına çığıp kilgän jurnaldağı här çorda, üz zamanında tatar tarixın, millät yazmışın çağıldırğan iñ qimmätle äsärlär tuplanğan bu kitapta . Anda 25 proza, 45 poeziä äsäre , 40 mäqälä, 30 istälek, 2 yuılyazma, 10документ, 57 xäbär, küp törle yumor-satira äsärläre h. b. - cämğısı 300 dän artıq äyber kergän. Kitapnıñ tirajı 2000 danä.
Bu zur külämle kitapnıñ tözüçese “Qazan utları” jurnalınıñ baş möxärrir urınbasarı Räfiq Yunıs, ä kitapnıñ şef-möxärrire jurnalnıñ baş möxärrire Rawil Fäyzullin.
Şunıñ öçen dä, bu meñ sanlı xäzinädän tuplanğan “Sünmäs utlar balqışı”dip isemlängän kitapqa nindi häm kemnärneñ äsärläre kergän soñ digän sorawlarnı bez “Qazan utları” jurnalınıñ baş möxärrire Rawil Fäyzullinğa yawdırdıq. Ul menä närsälär söyläde: Bügen tatar ädäbiätınıñ klassigı sanalğan, xalıq öçen , millät öçen yanıp icat itkän zur talantlarnıñ äsärläre kerde. Soñğı çorlarda da 90 yıllarda mäydan totqan avtorlar da, azatlıq xäräkätendäge kütäreleşlärdä qatnaşqan avtorlarnıñ äsärläre , Aydar Xälim kebek şağirlärneñ , publitsistlarnıñ äsärläre dä urın taptı. Tatar ädäbiäteneñ klassigı sanalğan isemnär biredä çağılış tapqan. Ğayaz İsxaqi üze bezneñ jurnalda mäğlüm säbäplär aşa qatnaşa almağan. Xatip Miñnegulovnıñ .Ğ.İsxaqi äsärenä qarata kommentariylar häm Ğ İsxaqinıñ qayber xatların kerttek. Lenar Şäyex häm Luiza Yansuar kebek yäş şağirlärneñ dä äsärläre kerde.
Älbättä, alarnı ayırıp alu bik qıyın mäs''älä. Bez şundıy prinsiptan çıqtıq, ägärdä äsärneñ avtorı, anıñ däräcäse nindi buluğa qaramastan, ägärdä anıñ yazğanı şul çornı obyektiv çağıldırğan ikän, döres itep kürsätä alğan ikän , bez şularnı kertergä tırıştıq. Kitap 7 bülektän tora. Anıñ berençe öleşe inqilabqa qädärge çornı kürsätkän äsärlär. Annan soñ revolyutsiädän soñğı 30 nçı yıllardağı repressiä yılların, suğış çorların häm 60 nçe yıllardan başlap üzgärtep qoru çorların kürsätkän äsärlär häm bügenge çorlarğa bülep birelde.
Bu kitap Mintimer Şäymievneñ “Qazan utları” redaksiäsenä yullağan xatı belän açılıp kitä. Ul: “Bu basma hiçşiksez- olı qazanış häm anıñ mäğnäse bik tirän dip sanıym” digän.
Bu kitapnı täqdim itü kiçäse küptän tügel Mäskäwdä ütte. Aldağı könnärdä dä ul äle Qazanda häm Rusiäneñ başqa töbäklärendä dä kürsäteläçäk.
Mälikä Basıyr
