Anna Politkovskayanı üterüçelär äle dä tabılmağan. Rusiädä häm dönyada isä Politkovskayanı yaqlawçılar anıñ äsärlären tanıta. Bu çaranı Berlinda urnaşqan Peter Weiss Stiftung isemle sänğät häm säyäsät waqıfı täqdim itte. 20 mart könen waqıf inde uzğan yıl uq – "säyäsi yalğan köne" dip iğlan itkän. Bu könneñ tarixı turında waqıfnıñ ädäbi bülege wäkile Hanno Depner söyläde:
"Çaranı uzğan yıl başlağan idek. Anıñ üzägendä AQŞnıñ Ğiraqqa kerüeneñ 3 yıllığı häm şul turıda amerikan avtorı Eliot Weinbergernıñ "Minem Ğiraq turında işetkännärem" dip isemlängän kitabı tordı. Äsärdä Ğiraq suğışındağı yalğan häm andağı wazğiät sürätlängän. Şuña kürä bu könne bez "säyäsi yalğan köne" dip iğlan ittek.. "
Uqular uzğan yıl Ğiraqqa bağışlanğan bulğan, bıyıl Çeçen suğışına. Ämma Peter Weiss waqıfınıñ bu ike suğışnı çağıştıru niäte yuq. Hanno Depner süzlärençä, suğışlar ul – säyäsi xatalar näticäse.
20 mart könne Rusiädä häm çit illärdä radiolarda häm kiçälärdä törle tellärdä Anna Politkovskayanıñ soñğı kitabınnan özeklär uqıla. Bu çaranıñ maqsatı nindi, ni öçen bu çarağa üz teläkläre belän şul qadär il häm oyışma quşıldı? Fond citäkçese Ulrich Schreiber:
"Mäğlümat çaralarında Çeçnä turında mäğlümat az. Bigräk tä Anna Politkovskayanıñ ülemennän soñ, bez anıñ äsärlären radiolarğa xäzer çığaru tağın da möhimräk dip küräbez. Bezneñ maqsat – bigräk tä yäş buınğa, Çeçnä suğışı häm Rusiädäge säyäsi şartlar turında mäğlümat birü."
Ädäbiät bülege wäkile Hanno Depner isä, bu çara – ber säyäsätçeneñ dä cäzasın qalmayaçağın iskä töşerer öçen möhim, dide:
"Çara ni qadär zurraq bulsa, säyäsätçelärgä basım şul qadär nığraq bulaçaq. Häm keşeneñ ber cäzasız teläsä närsä eşli almawı – kön kebek açıq bulaçaq."
Anna Politkovskaya, "Keçkenä Genä Cähännäm Poçmağı"
"45 polk başlığı Aleksey Romanov – bik qızıqlı häm ixtiyarlı keşe. Polkovnik Äfğanstanda, berençe Çeçen suğışında qatnaşqan. İkençesendä qatnaşuçı ofiserlarnıñ kübese kebek ul suğışnı sügä, atasız üskän balaların iskä ala, bu suğıştan tuyğanın söyli, anıñ tizräk betüen teli. Añarçı bez, 2001nçe yılnıñ fivralendä, watannı saqlawçılar köne aldınnan polk buylap yörep kerergä buldıq. Komandir mine aşxanägä alıp kerde. Kiştälär tuşenkalar belän tulğan, imeş anıñ süzlärençä, kuxnyada aşaw citärlek bulsa – xärbilär cirle xalıqnıñ mal-tuarın urlamayaçaq.
Säyäxätne – iñ qızıqsındırğan urın – "zaçistkalardan" soñ çeçennarnı ırğıtqan çoqırlarğa taba däwam ittek. Polkovnik bik qayğırtuçan keşe bularaq, min 6 metr tiränlekkä barıp töşmäsen dip caylı ğına itep tersäkläremnän totıp tordı. Çoqır näq anda utırıp çıqqan keşelär söylägänçä ide. Kiñlege-buyı öçär metr, töpkä taba baw asılınğan, soraw aluğa totqınnar şunnan ürmäläp çığarğa tieş bula. Qış buluğa da qaramastan, çoqırdan sası is kilä, monda totılğannar şunda uq bädräfkä yöri, şul uq cirdä basıp, teläsälär utırıp tora.
Polkovnik ğäcäyep äyberlär söyläde: ber könne xällär torışın tikşerer öçen qorallı köçlär törkemeneñ başlığı general Baranov üze kilgän bulğan. Qulğa alınğan çeçennarnıñ qırda totılğanın kürgäç ul – alarnı başta çüp öçen qazılğan bulğan çoqırlarğa töşerergä quşqan. Annarı şulay eşli başlağannar da. Üze ul bolarnıñ barısınnan uñaysızlanğanın da yäşermi:
-Bez anda suğışçılarnı ğına utırtabız...
-Sez alarnı ni öçen irekkä çığarasız soñ, ägär alar suğışçılar bulsa?
Teş arasınnan ğına polkovnik, -Üzeñ dä añlıysıñ bit inde, dip äytep quydı.
-Yuq, min ber ni dä añlamıym...
Alsu Qormaş
"Çaranı uzğan yıl başlağan idek. Anıñ üzägendä AQŞnıñ Ğiraqqa kerüeneñ 3 yıllığı häm şul turıda amerikan avtorı Eliot Weinbergernıñ "Minem Ğiraq turında işetkännärem" dip isemlängän kitabı tordı. Äsärdä Ğiraq suğışındağı yalğan häm andağı wazğiät sürätlängän. Şuña kürä bu könne bez "säyäsi yalğan köne" dip iğlan ittek.. "
Uqular uzğan yıl Ğiraqqa bağışlanğan bulğan, bıyıl Çeçen suğışına. Ämma Peter Weiss waqıfınıñ bu ike suğışnı çağıştıru niäte yuq. Hanno Depner süzlärençä, suğışlar ul – säyäsi xatalar näticäse.
20 mart könne Rusiädä häm çit illärdä radiolarda häm kiçälärdä törle tellärdä Anna Politkovskayanıñ soñğı kitabınnan özeklär uqıla. Bu çaranıñ maqsatı nindi, ni öçen bu çarağa üz teläkläre belän şul qadär il häm oyışma quşıldı? Fond citäkçese Ulrich Schreiber:
"Mäğlümat çaralarında Çeçnä turında mäğlümat az. Bigräk tä Anna Politkovskayanıñ ülemennän soñ, bez anıñ äsärlären radiolarğa xäzer çığaru tağın da möhimräk dip küräbez. Bezneñ maqsat – bigräk tä yäş buınğa, Çeçnä suğışı häm Rusiädäge säyäsi şartlar turında mäğlümat birü."
Ädäbiät bülege wäkile Hanno Depner isä, bu çara – ber säyäsätçeneñ dä cäzasın qalmayaçağın iskä töşerer öçen möhim, dide:
"Çara ni qadär zurraq bulsa, säyäsätçelärgä basım şul qadär nığraq bulaçaq. Häm keşeneñ ber cäzasız teläsä närsä eşli almawı – kön kebek açıq bulaçaq."
Anna Politkovskaya, "Keçkenä Genä Cähännäm Poçmağı"
"45 polk başlığı Aleksey Romanov – bik qızıqlı häm ixtiyarlı keşe. Polkovnik Äfğanstanda, berençe Çeçen suğışında qatnaşqan. İkençesendä qatnaşuçı ofiserlarnıñ kübese kebek ul suğışnı sügä, atasız üskän balaların iskä ala, bu suğıştan tuyğanın söyli, anıñ tizräk betüen teli. Añarçı bez, 2001nçe yılnıñ fivralendä, watannı saqlawçılar köne aldınnan polk buylap yörep kerergä buldıq. Komandir mine aşxanägä alıp kerde. Kiştälär tuşenkalar belän tulğan, imeş anıñ süzlärençä, kuxnyada aşaw citärlek bulsa – xärbilär cirle xalıqnıñ mal-tuarın urlamayaçaq.
Säyäxätne – iñ qızıqsındırğan urın – "zaçistkalardan" soñ çeçennarnı ırğıtqan çoqırlarğa taba däwam ittek. Polkovnik bik qayğırtuçan keşe bularaq, min 6 metr tiränlekkä barıp töşmäsen dip caylı ğına itep tersäkläremnän totıp tordı. Çoqır näq anda utırıp çıqqan keşelär söylägänçä ide. Kiñlege-buyı öçär metr, töpkä taba baw asılınğan, soraw aluğa totqınnar şunnan ürmäläp çığarğa tieş bula. Qış buluğa da qaramastan, çoqırdan sası is kilä, monda totılğannar şunda uq bädräfkä yöri, şul uq cirdä basıp, teläsälär utırıp tora.
Polkovnik ğäcäyep äyberlär söyläde: ber könne xällär torışın tikşerer öçen qorallı köçlär törkemeneñ başlığı general Baranov üze kilgän bulğan. Qulğa alınğan çeçennarnıñ qırda totılğanın kürgäç ul – alarnı başta çüp öçen qazılğan bulğan çoqırlarğa töşerergä quşqan. Annarı şulay eşli başlağannar da. Üze ul bolarnıñ barısınnan uñaysızlanğanın da yäşermi:
-Bez anda suğışçılarnı ğına utırtabız...
-Sez alarnı ni öçen irekkä çığarasız soñ, ägär alar suğışçılar bulsa?
Teş arasınnan ğına polkovnik, -Üzeñ dä añlıysıñ bit inde, dip äytep quydı.
-Yuq, min ber ni dä añlamıym...
Alsu Qormaş