Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğaräp Ligası sammitı yomğaqlandı


Pänceşämbedä Sögüd Ğaräbstanı başqalası Riyadda Ğaräp ligasınıñ ike kön däwamında barğan sammitı tämamlandı. Anda ğaräp citäkçeläre äle 5 yıl elek qorılğan plannarnı yañartırğa buldı. Bäyrüt Planı dip tä atalgan älege täqdim buyınça, İzrailneñ 1967nçı yılda basıp alğan cirlärne Fälästingä qaytaru şartında, ğaräb illäre belän İzrail mönäsäbätlärne yaxşırtu ixtimalı qarala ala.

Ğaräp citäkçeläreneñ Riyadda cıyını, korçekkä terälgän İzrael-Ğaräp tınıçlıq protsesıñ çişär öçen bik äz ömet birde. Elekke plannı yañartu qararı qabul itelergä ölgermäde, İzrail inde ğäräplärneñ tınıçlıq buldurı öçen yasalğan täqdimne kire qaqtı.

Monı İzrail premyer-ministrı urınbasarı Şimon Peres, üzara kileşügä ireşer öçen östämä söyläşülär kiräk, dip añlattı.

5 yıl elek İzrail inde ber kire qaqqan bu ğaräp planında İzrail öçen yaña närsä yuq. Plan fälästin däwläten bulduru häm İzrail basıp algan cirlärne kire qaytarunı taläp itä.

İzrail qararnıñ qayber möhim maddäläre, ayırım alğanda, 1967-nçe yıldağı çiklärne tanu häm ğaräplär yäşägän könçığış Yirusälimne Fälästingä kire qaytaru täqdimenä qarşı çıga.

Sammittä qatnaşqan ğaräp citäkçeläre isä tınıçlıqnı buldıru öçen bu qararlarnıñ kiräkle bulganın äytä. Fälästin milli iminlek kiñäşçese Möxämäd Dahlan monı bulay dip añlattı:

"Ägär İzrail ğäräp illäre belän tınıçlıq mäsäläläre turında citdi kileşergä teli ikän, bez birgän täqdimnär bik urınlı. Ul Söğüd Ğäräbstanı kertkän täqdim ide, Bäyrüttä yasalğan häm Ğaräp Ligası tarafınnan xuplanğan bu täqdim yañadan raslanaçaq. Minem uylawımça, plannı yañartu Ğäräp Ligasına üz täqdimnäre belän xalıqara cämagatçelek eşenä quşılu häm İzrailneñ dä bu täqdimne qarawğa cälep itü mömkinlegen birä"

Yewropa Berlegeneñ tışqı säyäsät başlıgı Javiyer Solana 28nçe mart çärşämbe ütkän söyläşülärdä, ğäräplärneñ bu täqdimnärne niçek itep ğämälgä quyarğa teläwen qararğa kiräk, dide:

"Minemçä, monda Ğäräp Ligasınıñ ğäräp qaraşların yañğıratuwı, ğäräplärneñ telägen işeterrüe bik möhim. Bu yañadan eşlände, häm bez ğäräp qaraşınıñ niçek ğamälgä aşırıluın kürergä tieşbez"

Ğiraqta köç qullanu mäsäläse dä sammittä qaralğan möhim mäsälärdän berse ide. Ğiraq tışqı eşlär minıstrı Hoşiyar Zebari, sammitneñ urtaq belderüendä, Ğiraq konstitutsiäsen yañadañ qarawğa, häm ildäge ğisyançılarnı taratuğa öndäwlär bulaçaq dip belderde.

"Ğiraq mäsäläsendä sammit näticäläreneñ berse – terrornı kisken xökem itü häm ildä iminlekne tämin itüdä ğaräp häm kürşe illär belän Ğiraq xaqimiäte arasında bergä urtaq eş itü ölkäsendä citdi häm açıq ber yul tabunı ışandıru buldı",

Utırışta iñ kötelmägän waqigä isä söğüd patşasınıñ, AQŞnıñ Ğiraqqa kerüe qanuni tügel ide dip äytüe buldı.

Ğädättä Waşintonnıñ yaqın berektäşe dip isäplängän Ğabdulla patşa çärşämbe könne mäclestäge çığışında, çit köçlär tarafınnan qanunsız basıp alu häm mäsxäbara fetnälär astında Ğiraqta haman da qan quyular däwam itä, dip belderde.

Sögüd patşasınıñ Ğiraqtağı amerikan säyäsäte turında alay söylägäne yuq ide äle. Bu Riyadnıñ soñğı aralarda Quşma Ştatlardan bäysezräk buluın kürsätergä tırışuı belän añlatıla.
XS
SM
MD
LG