Tuqay muzeyı mödire Rämis Äymät äytüençä, Tuqaynıñ şäxsi äyberlären kürsätügä bağışlanğan “Töp nösxä köne” matur ğädätkä äylänäçäk. Berençe çara uzğan yıl aprel' ayında Tuqaynıñ tuuına 120 yıl tuluğa bağışlanğan bulğan. Berniçä säğätkä genä bulsa da, Tuqaynıñ Milli muzeyda saqlanuçı qara sawıtı, Tel, ädäbiät häm sänğät institutında saqlanuçı xatları, foto surätläreneñ originalları, muzeynıñ üzendäge qara bärxet tübätäye, käläm sawıtı, kömeş ciñ qaptırmaları, apası Ğazizägä satıp alğan şkatulkası häm yul kärzine ber urında oçraşa.
Габдулла Tuqaynıñ üzeneñ yäşägän yortı da bulmağan. Ul Klyaçkin xastaxanäsenä dä “Amur”kunakxanäsennän kerä häm anıñ şäxsi äyberläre küp saqlanmağan. Bezneñ muzeyda barı tik 5 şäxsi äybere saqlana. Şularnıñ berse yul kärzine. Älege yul kärzinen kütärep, aña Lermontov, Puşkin kitapların salıp Cayıqtan Qazanğa kilä. Ğömereneñ soñğı könnärenä qädär barlıq säyäxätlärendä ul anıñ yuldaşçısı bula.
di Rämis Äymät. Anıñ äytüençä, “Töp nösxä köne”ndä kürsätelgän qara sawıtın Tuqayğa Peterbur uquçıları büläk itkän bulğan. Bu qara sawıtı ikençe başqalanıñ 200 yıllığı uñayınnan eşlängän.
Uzğan yıl, Tuqaynıñ berençe tapqır şäxsi äyberlären kürsätü könendä, bıyılğı kebek Fatix Ämirxanğa, Äxmätgäräy Xäsänigä, Säğit Sünçäläygä, Säğit Rämievkä, apası Ğäzizägä yazğan xatları da täqdim itelgän bulğan. Alarnıñ küçermälären Tuqay muzeyı üzenä dä yasatıp alğan. Bu xatlarda di, muzey mödire, Tuqaynıñ şäxesen aça torğan yullar şaqtyi. Säğit Rämievkä yazğan xatında mondıy yullar bar. “Qazanğa kilgäç, törle näserlär miña kilep, Tuqay üzeñneñ şiğerläreñne fälän xaqqa ğına satqansıñ, fälän xaqqa satasıñ qalğan. Ul şiğerläreñne bezgä bir. Kitabıñnı bez näşer itäbez. Bez siña kiläçäk wäğdä itäbez. Tuqay äytä alarğa. “Nişlim min alarnıñ kiläçäkläre belän. Miña bügengen qäderle. Minem ber minutım bötendönya bäxäsenä tora”,- di.
Ğalimcan İbrahimov isemendäge tel, ädäbiät häm sänğät institutınıñ ölkän fänni xezmätkäre, filologiä fännäre doktorı Marsel' Äxmätcanov belän fotosürätlärne qarıybız. Monda Ğabdulla Tuqay, İbrahim Ämirxan, Fatıyx Ämirxan, Käbir Bäker. Bu 1907 nçe yıldağı foto. Alar Qazanda “Älislax” redaksiäsendä töşkän bulğannar. Menä ul yort muzeyğa qarşı ğına ide. Anı sütep taşladılar inde. -Yılğa ber tapqır ğına bulsa da xalıqqa täqdim itü zur äyberder… -Bezne berqädär borçıy. Tege gel yörtü tawşaldıra dokumentlarnı. Bez bit alarnı mäñgelekkä saqlarğa tieş. Uylıybız inde… Äle tatar xalqı mäñgelek bula alamı?...
