Accessibility links

Dönya: AQŞnıñ Demokratiä häm Keşe Xoquqların tanıtu yünäleşendä ğamälläre turındağı xisabı


AQŞ Däwlät Departamentı, demokratiä häm keşe xoquqlarıñ tanıtu yünäsleşendä 2006nçı yılda alıp barğan eşçänlege xaqındağı xisäbın bäyän itte. Xisapda, saylawlarda eşläwçe keşelärgä uqutu kursları oyıştıru, cämäğat qaramağında Radio stantsialar buldıru öçen fondlar tabu, yuğarı uquyortlarında studentlär alışu programması häm sivil ictimaği törkemnärneñ xälläreñ yaxşırtu öçen diplomatik eşçänleklär alıp baru kebek küpqırlı yärdemnär telgä alındı.

Älege yıllıq xisabnıñ, däwlät departemantınıñ ğamäldäge Keşe Xoquqları yönäleşendä yıllıq il xisabı näticälärennäñ ayırması nidä?

"Yıllıq Keşe xoquqları xisabı, Kongress wäkalätendä, 196 il häm töbäktäge Keşe xoquqların häm demokratiäne tanutı häm saqlaw yönäleşendäge üz xisabları. Uzgan yılnı çağıldırğan xisap. Bezneke isä, ‘AQŞnıñ Demokratiä häm Keşe Xoquqların yaqlaw xisabı’ dip atala. Ul äle uzğan atnadağına dönya kürde. Bu xisapnıñ maqsatı, bezneñ Amerikadağı üz eşçänlegebez. Dönya buylap Keşe xoquqların yaqlaw öçen buldırğan yärdemnärebez häm ğamällärebez turında xisap biräbez. Bu bezneñ üz xisaplarıbızğa diqqat belän cintekläp küz salu bula. Xisap köpqırlı tügel, misal öçen ul 196 il urnına 90 ildäge wazğiyätne tikşerep çığa. Läkin ul şulay da, şuşı 90 ildä, uzğan yıl bulğan Demokratiä häm Keşe Xoquqları ölkäsendäge citdi qanun bozu oçraqlarına iğtibar birä häm şul uq waqıtta üz illärendä xoquq yaqlawçı keşelärne yaqlaw öçen niçek yärdem kürsätelüen qarap çığabız."

AQŞ Kongereseneñ bu törle yärdemnär öçen bülgän aqçasnıñ küläme küpme? 2001nçı yıldañ başlap xärbi häm saqlanu ğamälläre öçen bik küp aqça sarf itelä, axırda keşe xoquqları tanutu häm, demokratiä buldıru öçen ayırılğan qaznadağı aqça anı tämin itärgä citärlekme?

"Soñğı 4 yılda bu eşkä bülengän açqanıñ artuın küräbez. Ämma, äytik 2007nçe finans yılında bu eşlärgä näq uzğan yıldağı külämdä aqça bülengän. Ämma bezne Bush administrasiäse häm Kongress yaqlıy, çönki programmalar uñışlı eşläp kilä, häm bu programmalar ğämälgä aşırılğan illärdäge partnerlarıbız da uñışqa ireşä – uñışlar säyäsi kiñlekne zuraytu, keşe xoquqların yaqlaw, cämğiät tormışına watandaşlarnı cälep itü ölkälärendä bar. Häm minem uylawımça, bez eşlägän illär öçen bu fayda kiterä."

M.K.
XS
SM
MD
LG