Accessibility links

Кайнар хәбәр

Äl-Sadr xäräkäte xökümättän üz äğzaların ala


Ğiraqtağı mäğlüm, häm şaqtıy abruylı şığıy ruxanie Äl-Sadrneñ xäräkäte, üzeneñ xökümättäge äğzaların çaqırıp alırğa buldı. Ruxani genä tügel, zur ğaskäri başlıq bularaq ta tanılğan Moqtada äl-Sadr şuşı qararın bügen iğlan itte. Ğiraqnıñ Nuri äl-Mäliki citäklägän xökümätendä anıñ älegä qädär 6 minıstırı bar ide.

Äl-Sadr ittifağındağılar anıñ bu ğämälen AQŞ xärbilären Ğiraqtañ çığu waqıtın bilgeläw öçen premyer äl-Mälikigä basım yasaw teläge belän añlattı.

Sadrnıñ kisätüe, yäkşämbe kön Bağdatta kimendä 37 keşeneñ ülüenä kitergän ikençe ber qurqınıç şartlawdañ soñ yañgıradı.

Sadr İttifaqçıları başlığı, Nassar äl-Rubağiy AQŞ köçläre Ğiraqta bulğan waqıtta, xökümät ildäge fetnälärne beterä almıyaçaq. Ğiraq xalqı AQŞ köçläreneñ ildäñ çığıun soriy, läkin monı xökümät añlarğa telämi, dip belderä.

İñ möhim mäsälä, qızğanıç ki, premyer ministr äl-Mäliki, Näcäf uramnarında millionlağan ğiraqlınıñ çaralarına cäwap beldermi. Şul uq waqıtta ul basıp kergän xärbi köçlärneñ ildä qaluın sorıy. Äl-Mäliki xäzerge wazifasına parlament sistemı näticäsendä bilgelände, añardan xalıq teläklären çağıldıruı sorala.

Sadr, Säddam xökümäte bärep töşerelüeneñ 4nçe yılı uñayınnan, 9nçı aprildä un meñlägän ğiraqlını izge şähär Näcäftä demonstratsiägä cıyğan ide. Şul çaralarda qatnaşuçılarnıñ kübese AQŞ köçläreneñ ildän kitü waqıtın bilgeläwne taläp itte.

David Hartwell, Ğiraqtağı xällärne Londonda urnaşqan Jane Mäglümät üzägennän küzätä:

Sadr, soñgı fetnälär waqıtında Mahdi köçläreneñ qaysı ber suğışçıların qulğa alınuına rizasızlıq belderde. Ul xäzer üzeneñ xökümättäge wäkillären kire çaqırtsa da, anıñ Ğiraq parlamentında 30 deputatı qala. şuña da anıñ soñğı qararı bik citdi säyäsi krizisqa kitermäs, dip farazlıy Hartwell.

"Ğiraqnı citäklägän şığıy xäräkät eçendä nindider bülgälänülär başlanuı sizelsä dä, bu xökümätneñ tarqaluına yäisä başqa dramatik xällärgä kitererlek zur waqiğa tügel"

Mäliki belän AQŞ xakimiäte arasında nıgıy barğan mönäsäbätlärgä qarşılıq belderep, Sadr xökümättän çığu kisätülären inde elek tä yasağan ide. Misal öçen anıñ ittifağı Ğiraq xökümäteneñ amerikannar belän tığız eşläwenä prostest yözennän ike ay parlament eşendä qatnaşmqdı, bu çaranı Sadr deputatları ğinwarda ğına tuqtattı.

Yänä David Hartwell: "Ul böten köçne üz qulına alırğa teli, şul köç belän küpkä radikalräk çaralar kürergä teli. Ägär amerikannar Sadr citäklägän Mähdi ğäskärilärenä qarşı çaraların arttırsa, anıñ şul teläge tağın da arta ğına ala"

AQŞ räsmiläre Mähdi ğäskäreneñ Ğiraqtağı iminlekkä zur qurqınıç tudırğanınñ qabatlap kilä. Sadrnıñ şuşı qorallı törkeme AQŞ köçlärenä qarşı höcümnären 2004-nçe yılda başlap cibärgän ide.

M.K.
XS
SM
MD
LG