Rusiä külämendä kiläçäktä biş öre İslam universitetı eşläyäçäk, alarnıñ berse – Qazandağı Rusiä İslam universitetı. Qalğan dürtese isä Dağstan, Nal'çik, Mäskäw häm Başqortstanda bulaçaq. Alarğa isä wağraq mädräsälärne berketü qarala. Yäğni uquçılar dini belem buyınça tanıqlıqnı mädräsä tämamlağaç, ä dönyawi belemne İslam universitetın betergäç alaçaqlar. Federal' qaznadan 2007-2009нчы yıllarğa İslam mäğärifen üsterü öçen maxsus aqça da bülengän. Anıñ nigezendä, däwlät standartları programması eşlänä. Näq şul yañalıqlarnı istä totıp häm berläşep eşläw maqsatınnan, pänceşämbe könne Tatarstan İslam uqu yortları rektorlarınıñ Şurası tözelde.
Tatarstanda xäzer distädän artıq dini uqu yortları bar. Mädräsälär Älmät, Bua, Yar Çallı, Tübän Qama, Nurlat häm Qazan şähärlärendä urnaşqan. Monnan tış, inde yuğarı belem birüçe Rusiä İslam universitetı bar. Bolarnıñ härqaysında dini belem alırğa mömkin – imamnar äzerlänä. Ämma moña qädär alarnı berläşterüçe ber oyışma yuq ide äle di Tatarstan möselmannarı Diniä Näzaräte räise, möfti Ğosman xäzrät İsxaqi:
1990нчы yıldan alıp bügenge köngä qädär küp kenä dini uqu yortları törle cirlärdän yärdäm sorap üz programmaları belän kön kürgännär. Bilgele bulğança, ül yärdämneñ kübese çit ildän kilä ide. Bezgä üzebezneñ ata-babalarıbıznıñ traditsiäsenä nigezlänep eşlärgä kiräk. Şuña elemtädä torıp xezmät qılır öçen ayırım oyışma tözü zarurlığın añladıq. Häm menä bügen şul rektorlar Şurası tözelde.Ğosman xäzrät İsxaqi bu Şura törle mädräsälär turındağı imeş-mimeşlärne beterergä yärdäm itä torğan oyışma bulaçaq dip belderä. Äye, xäzer alar barısı da ber qalıpqa salınır dip kötärgä kiräk. Rusiä qaznasınnan aqça bülenep birelgäç bigräk tä. Ul aqçanıñ ber öleşe törle programmalar buldıruğa totılaçaq. Ayırım alğanda, kiläçäktä mädräsälär belän İslam universitetları arasındağı maxsus Kileşü nigezendä uquçılar dini häm yuğarı belem turında tanıqlıq alıp çığaçaq. Şuña utırıştı möfti urınbasarı Wäliulla Yaqub xäzer bu yunäleştä niçek eşlärgä kiräklege turında Tatarstan yağınnan közgä qädär konsepsiä eşlärgä kiräk dip belderde. Dimäk, möselman möğallimnäre äle üz täqdimnären belderä alalar, federal' üzäk anıñ belän kileşerme, yuqmı monısı inde bilgele ikençe mäs'älä. Wäliulla xäzrät Yaqub utırış barışında dini uqu yortları citäkçelärenä ğaräp tele buyınça 5-11 sıynıf uquçıları öçen däreslek äzerlärgä kiñäş itte. Ägär ul eşlänep, Mäğärif häm fän ministrlıygında kileşelsä, Konstitutsiä nigezendä, ata-analar sorawı buyınça mäktäplärdä çit tel bularaq ğäräp telen uqıtu mömkin bulaçaq. Ğomumän, kiläçäktä şundıy eş belän şöğellänüçelärgä, yäğni İslam üseşenä üz öleşlären kertkän keşelärgä Grant bireläçäk. Monıñ öçen möselman mädäniäte, fäne häm mäğärife yunäleşendä däwläti bulmağan fond tözelgän. Bu xaqta Tatarstan möselmannarı Diniä Näzaräte räise urınbasarı Wäliulla xäzrät Yaqub:
Anıñ oyıştıruçıları bulıp Üzäk möselmannar Diniä Näzaräte, RF möftilär Şurası, Tön'yak Kavkaz koordinatsiä Şurası häm Xalıqara İslam Missiäse tora. Älege fond nigezendä, Rusiägä 1 meñ Grant qaralğan. Alar isä İslam dine üseşe öçen üz öleşlären kertkän keşelärgä – imamnarğa, uqıtuçılarğa bireläçäk.
Wäliulla xäzrät Yaqub belderüençä Grant alırğa layıq bulğan keşelär isemlege inde bilgelängän häm iyün ayında alar bu aqçanı alır dip farazlana. Wäliulla xäzrät Yaqub:
Bezneñ respublikağa isä Grant 125 keşegä bireläçäk..
Tatarstan möselmannarı Diniä Näzaräte räise urınbasarı Wäliulla xäzrät Yaqub Tatarstanda bu Grantnı 125 keşe alaçaq dip belderde.
Landış Xarrasova
