Ğinwar ayında iğlan itelgän yaña strategiäneñ töp maqsatı – Ğiraqta totrıqlılıq urnaştırıp, ilneñ xökümätenä sönnilär belän şiğilärne tatulaştıruda yärdäm itü ide. Bu strategiäne iğlan itkändä amerikan prezidentı George Buş Ğiraqqa östämä 21 meñ xärbi cibäräçägen äyttkän ide. Ğäskär sanı 21 genä tügel, 30 meñgä arttı häm xäzer 170 meñgä citte.
Yaña strategiä uñışqa ireşteme, digän sorawğa, küplär, şul isäptän Waşingtonnıñ üzendä dä, xärbi ölkädä küpmeder alğa kiteş bulsa, säyäsi ölkädä – xällär maqtanırlıq tügel, digän fikerdä.
Anthony Cordesman, zamanında Pentagon häm däwlät departamentı belgeçe, xäzer Waşingtondağı strategik tikşerenülär üzägendä eşli. Bügen barısı da Ğiraqtağı ğäskär sanın kimetü turında söyli, läkin töp mäsälä ul tügel, Ğiraq xökümäte wazğiätne üz qulında totıp qala alaçaqmı-yuqmı, eş şunda, di ul:
"Ägär säyäsi añlaşu bulsa, ul çaqta amerikan ğäskärlärenä basım da, suğışqa qarata tänqit tä kimer ide. Töp mäsälä – amerikan ğäskäreneñ sanı tügel. Töp mäsälä – Ğiraq xökümäte ilne xaman da berläşterä, tatulaştıra almıy, şuña kürä ğäskärlär dä anda qalırğa mäcbür" di Anthony Cordesman.
Bağdadtan könbatışqa taba, Anbar vilayätendä sönni şäyxlärneñ Äl-Qaidädän baş tartıp, amerikan xärbiläre belän xezmättäşlek itä başlawı, ber atna elek xättä prezident Buşnıñ anda kilep-kitüe säyäsi ölkädä siräk qazanışnıñ berse itep kiterelä. Bu xezmättäşlek ozın ğömerle bula alamı, digän sorawğa Waşingtondağı Brookings institutı belgeçe Michael O''Hanlon:
"Minemçä, xäzerge räweşendä ul ozaqqa suzıla almıy. Mänfäğätlär bik nıq ayırıla. Monda bez yänä töp sorawğa kilep törteläbez – sönnilär belän şiğilär, öleşçä bulsa da, kileşügä ireşä alamı? Ägär alsa – sönnilär belän xezmättäşlek ozın ğömerle bula ala. Yuq ikän, berniçä ay eçendä bez ikeseneñ bersen yuğaltaçaqbız – yä sönnilärne, yä şiğilärne" di Michael O''Hanlon.
Belgeç fikerençä, şiğilär belän sönnilär arasındağı mönäsäbätne amerikan xärbiläre sanın arttırıp qına yaxışrtıp bulmıy. Moña Ğiraq xökümäte üze ireşergä, Ğiraq xalqı üz iminlek köçlärenä ışana başlarğa tieş, xättä ul köçlär törle mäsxäb wäkillärennän bulsa da. Menä şul çaqta Ğiraqta küpmeder däräcädä totrıqlılıq urnaşıp, amerikan xärbiläre annan çığıp kitä alaçaq.
ali ğilmi
Yaña strategiä uñışqa ireşteme, digän sorawğa, küplär, şul isäptän Waşingtonnıñ üzendä dä, xärbi ölkädä küpmeder alğa kiteş bulsa, säyäsi ölkädä – xällär maqtanırlıq tügel, digän fikerdä.
Anthony Cordesman, zamanında Pentagon häm däwlät departamentı belgeçe, xäzer Waşingtondağı strategik tikşerenülär üzägendä eşli. Bügen barısı da Ğiraqtağı ğäskär sanın kimetü turında söyli, läkin töp mäsälä ul tügel, Ğiraq xökümäte wazğiätne üz qulında totıp qala alaçaqmı-yuqmı, eş şunda, di ul:
"Ägär säyäsi añlaşu bulsa, ul çaqta amerikan ğäskärlärenä basım da, suğışqa qarata tänqit tä kimer ide. Töp mäsälä – amerikan ğäskäreneñ sanı tügel. Töp mäsälä – Ğiraq xökümäte ilne xaman da berläşterä, tatulaştıra almıy, şuña kürä ğäskärlär dä anda qalırğa mäcbür" di Anthony Cordesman.
Bağdadtan könbatışqa taba, Anbar vilayätendä sönni şäyxlärneñ Äl-Qaidädän baş tartıp, amerikan xärbiläre belän xezmättäşlek itä başlawı, ber atna elek xättä prezident Buşnıñ anda kilep-kitüe säyäsi ölkädä siräk qazanışnıñ berse itep kiterelä. Bu xezmättäşlek ozın ğömerle bula alamı, digän sorawğa Waşingtondağı Brookings institutı belgeçe Michael O''Hanlon:
"Minemçä, xäzerge räweşendä ul ozaqqa suzıla almıy. Mänfäğätlär bik nıq ayırıla. Monda bez yänä töp sorawğa kilep törteläbez – sönnilär belän şiğilär, öleşçä bulsa da, kileşügä ireşä alamı? Ägär alsa – sönnilär belän xezmättäşlek ozın ğömerle bula ala. Yuq ikän, berniçä ay eçendä bez ikeseneñ bersen yuğaltaçaqbız – yä sönnilärne, yä şiğilärne" di Michael O''Hanlon.
Belgeç fikerençä, şiğilär belän sönnilär arasındağı mönäsäbätne amerikan xärbiläre sanın arttırıp qına yaxışrtıp bulmıy. Moña Ğiraq xökümäte üze ireşergä, Ğiraq xalqı üz iminlek köçlärenä ışana başlarğa tieş, xättä ul köçlär törle mäsxäb wäkillärennän bulsa da. Menä şul çaqta Ğiraqta küpmeder däräcädä totrıqlılıq urnaşıp, amerikan xärbiläre annan çığıp kitä alaçaq.
ali ğilmi