Accessibility links

Кайнар хәбәр

AQŞ saqlanu ministrı: Rusiä äle dä strategik berektäş bulıp qala


Räsmi säfär belän Pragağa kilgän Quşma Ştatlar saqlanu ministrı Robert Gates sişämbedä radiobızğa külämle äñgämä birde. Waşingtonnıñ Mäskäw belän mönäsäbätläre häm Rusiädä demokratiäneñ kiläçäge xaqında Pentagon başlığı ömetle süzlär äytte.

Amerikan ilçeseneñ Praga utırmasında ütkän bu äñgämä waqıtında Robert Gates, Washington belän Mäskäw arasında soñğı waqıtta kierenkelek artuğa qaramastan, Quşma Ştatlar Rusiäne äle dä strategik berektäş dip sanıy häm demokartiä anda tamırın cäyer digän ömeten özmi, digän süzlär äytte:

"Minemçä, bez Rusiäne strategik berektäş dip sanarğa tieş, ul üze kiresen isbatlamıyça torıp. Süzlär küp, ämmä ğämälgä kilgändä, älegä Rusiä kire qaqqısız adımnar yasamadı" dide Quşma Ştatlar saqlanu ministrı.

Robert Gates Pragada Quşma Ştatlarnıñ Çexiä häm Polşada raketa qalqanı urnaştıru plannarı turında söyläşülär ütkärde. Mäskäw bu qalqannı üzenä yanaw dip qabul itä häm anı urnaştıruğa kisken qarşı çığa.

Çexiä premier-ministrı Mirek Topolanek belän ütkärgän matbuğat oçraşuı waqıtında Gates, İrannıñ raketa yanawaları turında citdi dälillär bulmıy torıp, saqlanu sistemın ğämälgä quyu küzdä totılmıy, dide.

Raketa qalqanı, İran, Kosovo kebek mäsälälär tiräsendä kierenkelek Rusiä belän Quşma Ştatlar arasında yaña salqın suğış başlanuın añlatmıymı, digän sorawğa, Gates, bügenge kierenkelekne Amerika belän Sovetlar berlege arasındağı atom qarşılığı belän çağıştırıp bulmıy dide:

"Ul tämam başqa dönya ide. Xäzer qayçaq qatı süzlär äytelsä dä, bez xezmättäşlek itäbez. Nindider global yarış, qarşılıq, raketalar ber-berebezgä töbälgän digän qurqular yuq. Minemçä, bu tämam başqa dönya" dide Gates.

Robert Gates süzlärençä, Mäskäwneñ Şanxay oyışması, kümäk iminlek oyışması kebek NATOğa alternativ berläşmlär tozü tırışlığına da borçılası yuq:

"Berär ilneñ başqalar belän berläşü niätennän qurqası da örkäse dä yuq. Quşma Ştatlar häm NATO dönyada bulğan iñ qüätle berläşmä. Bezgä üz şäwläbezdän qurqası yuq" dide Pentagon başı.

Ruisiädä 90nçı yıllar başbaştaqlığı çorında küplär öçen demokartiäneñ mäğnäse yuğaldı. Şulay da, prezident Putinnıñ çigenüenä qaramastan, Rusiädä demokratiä bulaçağına ışanam, dide Gates:

"Demokartiä institutların tözü öçen waqıt kiräk. Saylawlar ütkärü genä äle demokratiä tügel. Rusiä tarixında 1000 yıl buyına demokartiä bulmağan. Rusiädä ireklek, demokratik institutlar üseşen xuplarğa kiräk. Häm bez monıñ küpmeder waqıt alaçağın añlarğa tieş" dide Quşma Ştatlar saqlanu ministrı.

Waqıt alu digännän, däwlät sekretare Condoleezza Rice belän küptän tügel Mäskäwgä bulğan säfäre turındağı sorawğa, Gates äfände, prezident Putin belän oçraşunıñ 40 minutqa soñarıp başlanuı turında söyläde. Bezne ber bülmägä kertep utırttılar, matbuğat wäkilläre inde cıyılğan ide. Şunda Putinnıñ ber çit il citäkçese belän aşığıç telefon söyläşüe bar dip añlattılar. Älbättä, bezne sovet çorında şikelle kötterdelär dip zarlanasım kilmi, läkin oçraşu 40 minutqa soñarıp başlandı, dip iskä aldı Quşma Ştatlar saqlanu ministrı Robert Gates.

ali ğilmi
XS
SM
MD
LG