Accessibility links

Кайнар хәбәр

“Kem arbasına utırsañ şunıñ cırın cırlarsıñ” Räfqät Altınbayev qaysına utırır?..


...Qazan nomerlısınamı (uñda), ällä Mäskäwlesenäme (sulda)? Uzğan şimbädä maşinalarnıñ ikese dä Жизнь firqäseneñ Qazan bülege yanında tordı.

Soñğı könnärdä Däwlät Sovetınıñ XV sessiäse teması säyäsi dairälärneñ iğtibar üzägendä buldı. Comğa könne Däwlät Sovetı sessiäsendä bulğan waqiğalar turında xäbärçelärebez söylägän ide. Älege sessiädä 50-dän artıq mäs''älä qaraldı. Berniçä mäsäläne tikşerü kiçekterelde. Äytik, latin älifbasın ğamäldän çığaru öçen qabul itelgän Däwlät Duması qanunına qarşı Konstitutsion mäxkämägä birü mäs’äläse dä xäzergä kiçekterelde. Başqa mäs''älälär aldaraq qaralırğa tieş häm alar bik qaynar ikän. Sessiädä distälärçä qanun qaralıp ta, alarğa iğtibar citärlek birelmäde äle. Cämäğätçelekkä berär säyäsi tamaşa kiräk. Tatarstan prezidentınıñ Federatsiä Şurasındağı wäkilen alıştıruı ğädäti texnik mäs''älä bulsa da, macarağa susağan säyäsätçelär öçen bu waqiğa bik zur bulıp kürende. Mintimer Şäymiev üzeneñ wäkile Altınbayevqa mawıqqan säyäsät diñgezendä yözärgä şartlar tudırğan. İkese ike firqädä bulğaç, ber baş eçendäge plyuralizmnı küz aldına kiterep bulmıy. Ämma “Жизнь''” dip atalğan partiäne oyıştırıp yörüçe Sergey Mironov üzeneñ firqädäş dustınıñ senator pogonınnan qolaq qağuın awır kiçerä dilär. Ul Altınbayevnı başqa berär töbäktän Federatsiä Sovetı äğzası itep saylatırğa xästärlämäkçe. Dimäk, Tatarstan häm başqa töbäk citäkçeläre häm alarnıñ wäkilläre “Единая Россия” firqäsendä bulıp, qayber başqa töbäklärneñ wäkilläre xakimiät tağarağı tiräsendäge köndäş firqä saflarında atlarğa tieş bula.

Altınbayev soñğı yıllarda Tatarstanda populyar şäxes tügel. Elek tä bik bilgele bulmağan şähär başlığın xäzer onıta başladılar. Şunlıqtan Altınbayevnıñ Tatarstan Däwlät Sovetında yasağan çığışı häm şuşı mäs''älä tiräsendäge xällär bik köçle reklamağa layıq buldı. Regional'' yañalıqlar agentlığı dip atalğan İnternet säxifäsendä Altınbayevnıñ çığışı basılğan, ike kön eçendä dä biredä berniçä säyäsi közätüçeneñ kommentariyları basılğan. Politolog Andrey Ryabov Tatarstan prezidentı xata eşläde dip qayğırta. İkençe ber kommentator, ägär dä Altınbayev bulmasa, Rusiä prezidentı administratsiäsenä anı uylap çığarırğa kiräk bulır ide dip yaza. Yänäse, Mäskäw soñğı yıllarda berençe tapqır häyläkär Şäymievne barmaq tiräsennän äyländerde, yäğni töp başına utırttı dip yazıla bu mäqälädä. Xäyer, Tatarstanda älege waqiğağa bernindi dä iğtibar birelmi. Räsmi häm bäysez televidenie kanalları bu temanı artıq quyırtıp tormadılar. Kitkän-kitkän inde, kemne Şäymiev üz wäkile itep bilgelägän, şul eşlär. Monda Mäskäwdä eşläwçe räsmi wäkillärneñ çınnan da Tatarstan wäkile buluı möhim. Mintimer Şäymiev Tatarstan Konstitutsiäsen, respublika häm tatar mänfäğätlären yaqlıy ikän, aña al''ternativ pozitsiä kiresençä taraftan häm respublikanı yögänläw yağında bulaçaq. Moña qadär elekke Çallı başlığınıñ möstäqil säyäsi platforması mäğlüm bulmadı. Täxetkä utıru säyäsäte häm kar''yera mantıyğı xäzer berkemne dä ğacäpländerä almıysıñ. Xäzergä Tatarstan Däwlät Sovetına saylawlar iğlan itelmägän, bügenge deputatlarnıñ ber yılğa yaqın eşlise bar, ä prezident tağın ike yıl eşlärgä häm annan soñ ğına kiläse yıllarğa saylanu yäki saylanmaw mäsäläsen xäl itärgä tieş. Şuña kürä säyäsi yalqında yanuçı yöräklär bar, ämma säyäsi uçaq bik sürän pısqi.

Şimbä könne bu uçaqnı köçäytü öçen ber kiñäşmä bulğan dilär. Altınbayev Qazandağı oppozitsion törkemnärne, döresräge qänäğätsez häm eşennän alınğan şäxeslärne “Жизнь''” firqäseneñ Tatarstan bülege ofisında cıyğan. Älege yort yanında toruçı maşinalar arasında Mäskäw häm Qazan, şulay uq Başqortstan nomerları tağılğan “Jeep”lar häm başqa qimmätle maşinalar kürgännär. Dimäk, Tatarstan säyäsäte tiräsendä Mäskäw nomenklaturasınıñ ber öleşe aktivlıq kürsätä. Ägär dä al''ternativ säyäsi törkemnärneñ wäkilläre üzläreneñ qiblası turında belderü yasarğa teläsälär, “Azatlıq” radiosınıñ Qazan byurosı alar belän äñgämä ütkärügä qarşı tügel.
XS
SM
MD
LG