Accessibility links

Кайнар хәбәр

ILO xisabına qarağanda xatın-qızlar eş urınında diskriminatsiälängän iñ zur törkemne täşkil itä


BMOnıñ qısqartılıp İLO dip yöretelgän Xalıqara Xezmät Ofisınıñ äle bu aralarda ğına iğlan itkän xisabına qarağanda böten dönyada eş urınnarında diskriminatsiä kiñ cäyelgän. Eşneñ qızğanıç yağı şul ki kürelgän barlıq çaralarğa qaramastan xatın qız diskriminatsiälängän in zur törkemne täşkil itä.

Jenevada urnaşqan BMOnıñ xezmät oyışması İLO eş uırınında diskriminatsiä turında berençe global xisabın iğlan itte. Xisapta bälkim dä eş urınında diskriminatsiäneñ in yämsez ,in tupas formaları yuğalğan bulsa da ,urınıñ yaña tör küzgä azıraq bärelgän diskrimatsiäneñ aluı borçılunı arttıra dip yazılğan. ‘ Eş urınında tigezlek-tängällek waqıtı’ isemle xisapta , çaralar kürelmäsä waqıtnı bik ozaq kötergä turı kiläçäk dip äytelä.Xisapta diskrimantsiä in küp cines häm tän töse nigezendä yasala dip äytelgän.İLOnıñ general direktorı Juan Somavia süzlärençä eş urınıda diskriminatsiä belän eş itmäü , arta barğan imigratsiä , elek bulmağan texnik üzgäreşlär , globalizatsiäneñ sotsial täsirläre belän eş itüne tağı da qıyınlaştıraçaq .Xezmät urınında diskriminatsiä üzlegennän yuğalmıyaçaq, Bazar da bu eş belän mäşğül bulmayaçaq. Misal öçen küp kenä illärdä 50 yıl elek belän çağıştırğanda kübräk xatın qız eşli, aqça qazana. Ämma alar äle dä tübän däräcäle eşlärdä. Xätta xatın qıznıñ ir at belän ber däräcädä yäki uqımışlıraq bulğan illärdä dä ,alarnıñ yuğarı poslarğa kütärelüe yış qına blokadalana, xatın qız här cirdä ir atqa qarağanda azıraq xezmät xaqı ala. Diskriminatsiä säbäple keşelär ber nindi östenlek , sotsial yaqlau, künegü, kapital, kredit yäki ciı alu mömkinçelege bulmağan eş urınnarın qabul itä. Xatın qız ir atqa qarağanda şundıy xezmät urınnarın misal öçen öy xezmätçese , tülänmägän ğailä eşläre , öy eşlärendä eşlärgä mäcbür qala . Diskriminatsiälängän keşe bolay da yarlınıñ yarlısı digän süz, ä yarlılıq xatın qız arasında kiñ cäyelgän.Diskriminatsiä yarlılıq çeltäre, bala eşçälär, sotsial yaqtan çittä qaldırılğannar sıynıfın buldıra. Ekonomik täräqiät, fäqirlekne kimetü öçen ışanıçlı strategiä buldıruda diskriminatsiäne beterü zarur bulıp tora. İLOnıñ yaña global xisabınnan añlaşılğançı xatın qızlar diskriminatsiälänüçelär arasında in zur törkemne täşkil itä. Arta barğan sanda xatın qız eşläsä dä , eşlänäse eşlär küp, quyılğan kirtälärdän başqa , küp kenä illärdä şuluq xezmät öçen tülängän xezmät xaqları arasındağı upqın äle dä kiñ , Xatın qız ir atqa qarağanda azıraq tülängän , azıraq imin eşlärdä eşli. Xatın qızlar arasında eşsezlek prosentı ir atqa qarağanda haman da yuğarı. Diskriminatsiä xezmät tormışınıñ här basqıçında kürenä. Kariera, öskä kütärelüdä xatın qız kübräk barieralar aldında qala. Exportqa yünälik industriä täräqiäte xatın qız öçen küp kenä eş urınnarı buldırsa da, tüläü, hierarxiä, büläkläü, kütärelüdä tigezsezlek qala birä. Bu informatsiä häm kommunikatsiä texnoloese belän bäyleneşle yaña xezmät urınnarında da kürenä. Bu ölkälär ber waqırnı ber tigez möğämälä öçen xatın qızğa açıq täräzä dip qaralğan ide. İLOnıñ xisabı ayruça SPİD çiren yoqtırğan keşelär ayrım alğanda xatın qıznıñ xälenä iqtibar itä. Älbättä bu xisapta eşurınında ğarib keşelär, qara tänlelär, imigrantlarnıñ diskriminatsiäsenä kiñ urın birelä. Anda ayruça sonğı distä yılda dingä nigezlängän diskrimantsiäneñ artuına iqtibar birelä .İLOnıñ 1958-nçe yıldağı konvensiäsendä ir at belän xatın qızğa şuluq eş öçen şuluq xezmät xaqı tülänergä tieş dip äytelä. İLOğa äğza 175 ilneñ 160-ı şul konvensiäne ratifikatsiälägän.Raslamğan illär arasında AQŞ, Bahrain, Myanmar häm Qatar bar.

Färidä Xämit,Praga
XS
SM
MD
LG