Britan premierınıñ suğış başlağan öçen Parlament aldına çığıp cawap totuwı tarixta inde bulğan xäl. 20 yıl elek Falkland suğışınnan soñ Margaret Thatcher bäysez komissiä tözegän ide. Ğädättä säyäsätçelär küzläw mäglümätlären çitkä taratmıy. Falkland oçrağında bar mäglümät cämägätçelekkä citkerelde. Läkin ni genä äytmä, Falkland utrawları Britan cire ide, häm ul suğış küplärdä añlaw taptı.
Ğiraq suğışı başqa närsä. Bilgele bulğança Buş ta, Blair da Saddamnıñ küpläp üterü qoralın bu suğışnı başlaw öçen töp säbäp itep quydı. Suğış inde tämam, ä qoralnıñ älegä tabılğanı yuq. Britan deputatları, şul isäptän Blairnıñ üz firqädäşläre dä, Saddamnı qurqınıçraq itep kürsäter öçen anıñ turında mäglümät küpertelgän, ä bälki, suğışnı aqlaw öçen maxsus räweştä üzgärtelgän dip sanıy. Misal öçen Ğiraqqa bağışlanğan xisapta Saddam xärbilärenä ximik yä biologik qoralnı qullanu öçen 45 minut waqıt citä digän süzlär bar. Mäglüm ki, bu qoral ber tapqır da qullanılmadı, amerikan häm britan xärbiläre bar suğışnı maxsus saqlanu kieimnäre kiep çıqtı. Qayber Britan basmaları, şuşı "45 minut" kebek urınnar xisapqa östän quşıp kertelgän dip yazıp çıqtı. Bügen Parlament aldında cawap totıp Tony Blair bu ğäyepläwlärne kire qaqtı:
Audio: "Saddamğa qoralnı qullanu öçen 45 minut waqıt citä digän cömlägä kilgändä, bu cömlä xisapqa minem quşu belän keretlgän digän ğäyepläwlär tulısınça yalğan."
Blair süzlärençä, xökümätneñ ber genä äğzasınıñ da küzläw komitetı äzerlägän xisapqa qatışu tırışlığı bulmağan. Parlamentnıñ şuşı mäsäläne tikşerü niätenä ul qarşı çıqmadı, kiresençä, xökümätneñ dä bu eşkä qatnaşırğa äzerlegen belderde. Alay da Blair bu turıda mäglümätneñ kiñ cämägätçelekkä citkerelüenä qarşı çıqtı.
Ğiraqta yözlägän amerikan belgeçe eşläwgä qaramastan, ilneñ tönyağında tabılğan ike trailernı sanamağanda, Saddamnıñ küpläp üterü qoralına anıq dälillär älegäçä yuq. Bu uñaydan Blair ğına tügel, okeannıñ ikençe yağında, Buşnıñ üzenä dä köçle basım yasala. Quşma Ştatlarnıñ küzläw idaräse Pentagon suğış aldınnan äzerlägän xisaplarnı tikşerä başladı. Kongresstağı demokratlar da, respublikannar da, şulay uq mäsäläne centekläp tikşerergä çaqırdı. Tik bu tikşerülärneñ näticäse nindi genä bulmasın, alar Buşnıñ abruyın ällä ni töşermäs sıman. Amerikada ütkärelgän fiker beleşügä qarağanda 4 keşesneñ 3-se Buş Ğiraqta üzen köçle citäkçe itep kürsätte dip sanıy. Häm dä amerikannarnıñ zur öleşe, 40 protsent çaması, Ğiraqnıñ küpläp üterü qoralı inde tabılğan digän yalğış fikerdä. Ciñüçe xökem itelmi?..
Ali Gilmi, Praga
Ğiraq suğışı başqa närsä. Bilgele bulğança Buş ta, Blair da Saddamnıñ küpläp üterü qoralın bu suğışnı başlaw öçen töp säbäp itep quydı. Suğış inde tämam, ä qoralnıñ älegä tabılğanı yuq. Britan deputatları, şul isäptän Blairnıñ üz firqädäşläre dä, Saddamnı qurqınıçraq itep kürsäter öçen anıñ turında mäglümät küpertelgän, ä bälki, suğışnı aqlaw öçen maxsus räweştä üzgärtelgän dip sanıy. Misal öçen Ğiraqqa bağışlanğan xisapta Saddam xärbilärenä ximik yä biologik qoralnı qullanu öçen 45 minut waqıt citä digän süzlär bar. Mäglüm ki, bu qoral ber tapqır da qullanılmadı, amerikan häm britan xärbiläre bar suğışnı maxsus saqlanu kieimnäre kiep çıqtı. Qayber Britan basmaları, şuşı "45 minut" kebek urınnar xisapqa östän quşıp kertelgän dip yazıp çıqtı. Bügen Parlament aldında cawap totıp Tony Blair bu ğäyepläwlärne kire qaqtı:
Audio: "Saddamğa qoralnı qullanu öçen 45 minut waqıt citä digän cömlägä kilgändä, bu cömlä xisapqa minem quşu belän keretlgän digän ğäyepläwlär tulısınça yalğan."
Blair süzlärençä, xökümätneñ ber genä äğzasınıñ da küzläw komitetı äzerlägän xisapqa qatışu tırışlığı bulmağan. Parlamentnıñ şuşı mäsäläne tikşerü niätenä ul qarşı çıqmadı, kiresençä, xökümätneñ dä bu eşkä qatnaşırğa äzerlegen belderde. Alay da Blair bu turıda mäglümätneñ kiñ cämägätçelekkä citkerelüenä qarşı çıqtı.
Ğiraqta yözlägän amerikan belgeçe eşläwgä qaramastan, ilneñ tönyağında tabılğan ike trailernı sanamağanda, Saddamnıñ küpläp üterü qoralına anıq dälillär älegäçä yuq. Bu uñaydan Blair ğına tügel, okeannıñ ikençe yağında, Buşnıñ üzenä dä köçle basım yasala. Quşma Ştatlarnıñ küzläw idaräse Pentagon suğış aldınnan äzerlägän xisaplarnı tikşerä başladı. Kongresstağı demokratlar da, respublikannar da, şulay uq mäsäläne centekläp tikşerergä çaqırdı. Tik bu tikşerülärneñ näticäse nindi genä bulmasın, alar Buşnıñ abruyın ällä ni töşermäs sıman. Amerikada ütkärelgän fiker beleşügä qarağanda 4 keşesneñ 3-se Buş Ğiraqta üzen köçle citäkçe itep kürsätte dip sanıy. Häm dä amerikannarnıñ zur öleşe, 40 protsent çaması, Ğiraqnıñ küpläp üterü qoralı inde tabılğan digän yalğış fikerdä. Ciñüçe xökem itelmi?..
Ali Gilmi, Praga