Accessibility links

Кайнар хәбәр

Amerikan saqlanu ministrınıñ belderüwe NATO-dağı qarşılıqlarnı tiränäytä


Ğiraq suğışı mäs''äläsendä Amerika Quşma Ştatları belän NATO-nıñ qayber äğzaları arasındağı qarşılıqlar äkrenläp betep kilgändä genä Waşington yaña niäte turında xäbär itte. Saqlanu ministrı Donald Rumsfeld, amerikan yağı Belgiä başqalası Brüsseldä NATO idaräsenä yaña bina qoru öçen aqça birüne tuqtataçaq, çönki bu ilneñ qanunnarı çit il citäkçelären mäxkämägä tartunı röxsät itä dip belderde.

NATO-nıñ Brüsseldäge baş idaräse öçen yaña bina 2007-nçe yılğa qädär salınırğa tieş ide, xörmätle tıñlawçılar. Läkin Rumsfeldnıñ soñğı belderüwe açıqtan-açıq tözeleş eşläreneñ tuqtap qaluwın añlata ala. Eş şunda ki, Belgiä qanunnarı, törle cinayätlär qılu öçen mäxkämägä üz watandaşların ğına tügel, çit il keşelären dä, şul isäptän däwlät citäkçelären dä tartunı röxsät itä. Şuña nigezlänep Belgiäneñ sulçılar belän bäyle ber prokurorı mart ayında elekke amerikan prezidentı, ölkän George Bushqa, xäzerge vitse-prezident Dick Cheneygä, yalğa kitkän general Norman Schwarzkopfqa qarşı mäxkämä eşe açıp cibärgän ide. Şunnan soñ näq şundıy uq ezärlekläw çaraları Quşma Ştatlarnıñ Ğiraq suğışın alıp barğan xärbi köçläre citäkçese general Franks häm xätta däwlät sekretare Colin Powellğa qarşı da kürelde. Şularnı küz aldında totıp amerikan saqlanu ministrı Donald Rumsfeld, bu Belgiäneñ üzendäge cawaplılıqqa nindi mönäsäbättä toruwı mäs''äläsen kütärä dip belderde.

Audio, Donald Rumsfeld

"Belgiädäge mäxkämälärneñ säyäsiläşkän prokurorlar tarafınnan açılğan eşlär nigezendä ezärlekläwennän qurqıp, NATO-dağı äğza illärneñ sivil häm xärbi citäkçeläre bu ilgä kilä almıy ikän, bu Belgiäneñ NATO häm anıñ qorallı köçläre öçen xuca il bularaq alğan yöklämälärenä nindi mönäsäbättä buluwı mäs''äläsen kütärä" di AQŞ saqlanu ministrı Rumsfeld. Anıñ süzlärençä, Belgiägä üz ğämälläreneñ nindi näticälärgä kiterä aluwın abaylarğa kiräk. NATO oçraşuların bik äybät kenä başqa cirlärdä dä ütkärep bula dip isäpli amerikan ministrı. Häm NATO baş idaräse öçen yaña bina qoru mäs''äläsen kütärä.

Audio, Donald Rumsfeld

"Şuşı mäs''älä xäl itelmi torıp, bez Brüsseldä NATO baş idaräsen tözü öçen aqça birügä qarşı çığarğa mäcbür bulaçaqbız" di Quşma Ştatlar ministrı Rumsfeld. Berük waqıtta ul, monıñ bernindi dä yanaw bulmawın, üzeneñ barı tik faktnı ğına iqrar itüwen, amerikan häm Yewropa räsmilärenä Brüsselgä kilü berdä ciñel bulmayaçağın citkerergä teläwen belderde. Ber Waşington ğına tügel, NATO-dağı başqa äğza illärneñ citäkçelege dä Belgiä qanunnarınıñ şundıy qırıs buluwına zur borçılu belderä, läkin berük waqıtta alar, şuşı mäs''äläneñ Rumsfeld tarafınnan niçek kütärelüwennän dä qänäğät tügel. NATO-dağı ber räsmi wäkil anıñ süzlären "İnternational Herald Tribune" basmasına "tupas" dip bäyäläde. Rumsfeldnıñ belderüwe Belgiädä häm Quşma Ştatlarğa qarşı qaraşlar köçle bulğan başqa illärdä şul anti-amerikan käyeflärne tağın da köçäytep cibärä ala. NATO diplomatları, bu Rumsfeld öçen ğädäti ber närsä, anıñ üz-üzen totışı elek tä şulay ide dip belderä. Ğiraq suğışı aldınnan ul Yewropanı da "iske"senä häm "yaña"sına bülep, NATO eçendäge qarşılıqlarnı tağın da tiränäytkän ide.

Kärim Kamal, Praga.
XS
SM
MD
LG