İr at qına xatın qıznı qıynami , xatın qız da irgä suğa, anı qıynıy, Sonğı tikşerülär öydäge köç qullanuda xatın qıznıñ rolen kire qağu, här ike cineskä dä fayda kitermiäçägen kürsätä. Älbättä xatınnıñ kübäk yaralanuı, awırraq xäldä qaluına beräü dä şiklänmi. xatın bälkim dä irneñ yañağına berençe bulıp çaltırata, suğa, ämma qarşı yaq köçleräk yışraq suğa, qıynıy.Yaña tikşerülär ,üzläreneñ yış qına uynağan urtaq rolne añlamau säbäple xatınnıñ kübräk yaralanu qurqınıçı aldında qaluın kürsätä. Oregon Sotsial Tikşerülär Üzäge Psixologı Deborah Capaldi süzlärençä, yaña näticälär ir genä köç qullana digän feminist ışanularnı , mifnı şik astında qaldıra. Capaldi berençe bulıp suqqan, yäki cawap qaytarğan xatın qız sanı uylanğannan küpkä kübräk di . Psixolog tikşerü näticälärendä xatın qıznıñ agressiv aktlarına , häm xatınınıñ höcüm itüennän qurıqqan irlär sanına şaqqattım dip äytä. Capaldi häm tağı ike xatın qız tikşerüçe böten ildä dävalau sisteması yañadan küzdän kiçerelergä tieş digän qaraşta. Çönki andıy programmalar ir atqa ähämiät birä, xatın qıznı çittä qaldıra. Yäğni mäxkämä ir atnı nindider rehabilitatsiä üzägenä cibärä , anda anı köç qullanudan vazkiçterergä tırışalar , xatın qız isä sıyınu yortına yäki nindider yardäm törkemnäre qaramağına tapşırııla, xatınğa köç qullanu belän bäyläneşe yuq dip qarala. Capaldi süzlärençä konfliktnı buldırmau häm dävalau här ir häm dä xatınnı küzdä totarğa tieş.Alarnıñ här ikese dä üz rolleren añlarğa tieş, ämma ir at xatın qıznı kübräk ğaribli alğan öçen aña mäxsus cawaplılıq yöklänergä tieş. Öç xatın qız ğalimä ayrım tikşerülär ütkärsä dä , alarnı küptän tügel genä ütkärelgän konferensiädä kümäk eşçänlek itep täğdim itte.Tikşerüçelär xatın qıznı ğäyeplämibez dip basım yasıylar Colombia Universitetı psixologı Miriam Ehrensaft bez kemder
ğäyeple dip äytmibez, yaña mäğlümät xatın qıznıñ da agressiägä qatnaşuın kürsätä.ägär dä bez moñı xatın qızğa beldermäsäk, alarnı qurqınıç asıtnda qaldıraçaqbız dip söyli. Öydäge köçqullanuğa qarşı koalitsiä isemle oyışmadan Rita Smith ir atnıñ köç qullanuçı xatın qızdan qurquına ışanıp betmi.Anıñ süzlärençä, qurqu öydäge här törle köç qullanuda qurqınıçlı faktor bulıp tora,köç qullanu öleşçä başqasınıñ xäräkät , qılanışın kontrol itü näticäsendä tua.New Hampshire Universitetı ğailä tikşerüläre laboraratoriäse direktorlarınnan Murray Straus ir at ta xatın qız da köç qullanuğa qatnaşa , ämma ul ğariblänü prosetları ber yk tügel di , Straus yaralanğan xatın qıznıñ tabip tarafnnan dävalanuı zarur , ir atnıñ xatın qızğa kitergän zian kübräk dip belderä. Konfrensiädä çığış yasağan İowa universitetı tikşerüçese Erika Lawrence yaña öyläneşkän parlarda köç qullanu eşen tikşerü näticälären bolay dip añlattı :yaña ğına kievgä çıqqan xatın qıznıñ öçtän ber öleşe ä yaña ğına öylängän ir atnıñ dürttän ber öleşe fizik agressiägä kerä. Bu tikşerü niçek ütkärelgän? Öyläneşü häm ğailä digän proyekt öçen Erika lawrence törkeme 172 yaña öylängän parnı oçraqlı räweştä saylap ala. İowa universitetı eşçe törkeme 6 ayda ber 4 yıl buyı bu parlarnı kontrol itä.. Lawrence parlarnıñ öçtän ber öleşeneñ fizik agressiä, yäğni ete, törtü, yäki nindider äyber belän suğu kebek eşlär eşläwen belderä. Bu xanımnıñ elegeräk tikşerüläre kievgä çıqqan yäki partnörı eblän bergä yäşäwçe xatın qıznıñ yartısı häm ir atnıñ öçtän ber öleşe fizik yaqtan agressiv buluın kürsätä. Partnörlar arasındağı köç qullanu teması minalanğan qır kebek. anda mäsälälärne bilgeläü dä bäxäskä säbäp bulıp tora. Qayberäülär talaşunı da suğışnıñ ber forması dip kürä. Törle tikşerülär törle yullar belän yasaldı. Kriminal statistik mäğlümät, xatın qızlar sıyınu yortlaınıñ birgän mäğlümät ir atnıñ xatın qızğa dramatik agressiäsen kürsätä. ( qayber tikşerüçelär ir at qayçaqta berençe bulıp xatın qıznıñ höcümenä duçar buluın añlamıy qala , moñı politsiägä dä äymi , yäki yaralanğan bulsa xastaxanägä dä barmi dip äytä. Tikşerülär näticäse köç qullanuda ir atnıñ tügel ä xatın qıznıñ kübräk zarar kürüen kürsätä. Xatın qıznıñ da ir atqa qarata köç qullanuın kürsätkän yaña tikşerülärne kiñ cämäğätçelek aldına quyu faydalı. Xatın qız täräqiäte öçen üzäktän Faye Wattleton min bu näticälärne cämäğätçelek iqtibarına täqdim itkän qıyu xatın qızlarnı xuplım, çönki dälillärne yäşerü belän bez ber nindi dä progress yasamıyaçaqbız dip äytä.
färidä xämit, praga
färidä xämit, praga