Çärşämbedä jurnalislar G.Bushqa Liberiädäge xällär turında sorau birgäç ul (audio) Liberiädä tınıçlıq vä totrıqlılıq urnaşuı öçen Charles Taylor kitergä tieş digän cawap qaytardı. C. Taylor Liberiä prezidentı , sonğı yıllarda barğan suğışlarda anda meñnärçä keşe häläk buldı häm tağı da bulaçaq kebek. Xalıqara MäxkämäTaylor östennän xökem protsesı ütkärergä teli. Bush Amerika Liberiädä solıx urnaştıru öçen barlıq çaralarnı tikşerä digän ide. BMO häm Yevropadağı berektäşläreneñ basımı astında torğan Waşington bälkim dä anda 2meñ xärbi cibäräçäk. Älege mizgeldä ğıysyançılar belän Taylorğa turılıqlı köçlär arasında atışlarnı tuqtatu kileşüenä ireşelgänlektän başqala Monroviädä çağıştırmaça tınıçlıq xökem sörä.Ämma xalıqara cämäğätçelek aşığıç çaralar kürmäsä , anda humanitar belä qaza yrıaq tügel. BMOgeneral sekretarı Kofi Annan AQŞnıñ Liberädä BMOsı tınıçlıq köçläre belän citäkçelek itüen soradı. Bush (audio)
Min Liberiädä in yaxşı näticägä kilü öçen däwlät sekretarına Kofi Annan belän söyläşü eşen yöklädem. Bez cafalanunı kürsäk borçılabız, anda xalıq cafalana. Säyäsi totrıqsızlıq säbäple xalıq panika xälendä. Ämma anda atışlarnıñ tuqtalıp toruı yaxşı xabär.
Däwlät Departamentı süzçese Richard Boucher äytüençä atışlarnı tuqtatu kileşüe, könbatış Afrika illäre tınıçlıq köçlären Monrovia uramnarında tärtip, tınıçlıq urnaştırırğa çaqıra. K.Annan AQŞ xärbiläre tınıçlıq köçlärenä qatnaşsa bu anı täsirleräk xälgä kiterer ide dip belderde. C.Powell Afrikanıñ qaysı illäre , niçäse bu köçlärgä quşıla , bilgele tügel dide. Liberiä Bush öçen mömkinçelek tä dilemma da bulıp tora. Bush amerikan xärbiläreneñ tınıçlıq saqlau köçlärenä qatnaşuına ällä ni entusiazm belän qarami , ul anı 2000mçe yılda saylau aldı kampanyasında äytep quyğan ide. Pentagon, saqlanu ministırı Ğıraq, Äfganstanda 200meñnnän artıq amerikan xärbiä torğan waqıtta Liberiädäge watandaşlar suğışına soldatlar cibärergä ber dä telämäs ide. Ayruça ameriknnnar 93-nçe yılda Somaliada tınıçlıq urnaştıru missiäsendä 18 AQŞ xärbieneñ üterelüen äle dä onıta almadı. AQŞ anda xärbilär cibäräçäkme, küpme, bu turıda äle qarar birelmägän. Ämma prezidnet G.Bush düşämbedä Afrika illärenä säfärgä çığa , şunlıqtan AQŞnıñ Liberiä mäsäläsenä qatnaşuı, Ğıraq , Äfganstanğa basıp kerdegez dip AQŞnı tänqitläüçelärgä , ul Afrikda tınıçlıq urnaştıru mullıq kiterü belän çınlap ta qızıqsına digän işarä bulır ide. NEW YORKER isemle jurnalnıñ muxarirlärennän Rwanda turındağı kitabı öçen bülänlängän Philip Gourevitch Bush administratsiäse Ğıraq xalqın irekländerü öçen anda kerdek dip söyli. Bu älbättä ni öçen AQŞ Liberiädäge kebek başqa humanitar bälä qazalarğa tıqşınmi digän sorau tudıra di. Älbättä prezidentnıñ Afrika säfäre aldınnan bu soraunıñ ähämite tağı zurıraq. Gourevitch bolay di:
Älegäçä alar Afrika konfliktların xäl qıluda ällä ni tırışmadı, politik teläk kürsätü yulları bar, yuğarı bäyälängän missiäägä urta däräcädä genä qatnaşu , alarğa ışanıçnı arttırır häm alar bälkim dä uñışqa ireşer ide. Gourevitch säyäsi uylanular ber yaqqa anda qatnaşu döres eş bulır ide Rwanda da 100 kön eçendä 800meñ keşe üterelde Liberiä andıy qurqınıç aldında tormasa da , xalıqara köçlärneñ qatnaşuı , Afrikadağı başqa konfliktlar öçen presedent bulır ide dip söyli . Liberiädä xalıq AQŞnıñ suğışnı tuqtatuın sorıy. Sonğı bäreleşlär 3yıl elek ğıysaynaçılarnıñ Taylornı bärep töşerü tırışlığı belän başlandı. 89-belän 96-nçe yıl arasında bulıp alğan sivil suğıştan soñ 1997-de Taylor prezident itep saylandı.Monroviädä Taylornı yaqlap häm qarşı demonstratsiälär oyıştırıla.Başqala öyen taşlap kitkän mohacirlar belän tulğan
färidä xämit, praga
färidä xämit, praga