Accessibility links

Кайнар хәбәр

Ğiraqtağı xalıqara totrıqlandıru köçläreneñ sanın arttıru yulları, Berläşkän Millätlär fatixası moña yardäm itärme?


Ğiraqqa Könçığış Yevropa illäreneñ ğäskäri bülekçäläre kilä başlıy, xörmätle tıñlawçılar. Waşington, andağı üze citäklägän şuşı xärbi berektäşlektä barlığı 30-lap ilneñ qatnaşuwı xaqında belderä. Moña ireşü maqsatında Pentagon xätta alarnıñ Ğiraqqa kilüwe häm anda toruwı çığımnarın qaplarğa da riza buldı. Läkin törle illärdän cıyılğan şul xärbilär amerikannar belän bergä niçek xezmättäşlek itär, monısı haman da bilgele tügel.

Ğiraqta iminlek urnaştıru ölkäsendä kön dä awırılqlar kiçergän Quşma Ştatlar xäzer bu eşkä başqa illärneñ dä kiñräk qatnaşuwın teli. Atna başında amerikan däwlät departamentı, Ğiraqta Quşma Ştatlar citäkçelegendä bulaçaq xalıqara köçlärdä 30 ilneñ xärbiläre qatnaşaçaq dip belderde. Alarnıñ mandatı älegä Berläşkän Millätlär Oyışması tarafınnan berniçek tä bilgelänmägän, läkin şuña da qaramastan, Ğiraqtağı tınıçlıq köçlärenä keräçäk şul illärneñ xärbi wäkilläre inde Farsı qultığı töbägenä kilä dä başladı. Uzğan atnada Ğiraqta Slovakiä, Bolğarstan, Daniäneñ berençel bülekçäläre kilep urnaştı, aña qädär biregä Pol''şa, Estoniä, Latvia häm Litvadan keçkenä xärbi törkemnär kilgän ide. Ğiraqnıñ Pol''şa xärbiläre citäkçelegendäge öleşendä urnaştırılaçaq 9 meñ 200-lek ğäskärneñ zur öleşe isä aldağı berniçä atna eçendä kilep, alar üz eşenä tulısınça sintäbr ayında kereşer dip kötelä. Quşma Ştatlarnıñ däwlät departamentı wäkile Richard Boucher Ğiraqtağı tınıçlıq saqlaw köçlärendä qatnaşırğa teläk beldergän illärneñ isemelegen bäyän itte.

Audio, Richard Boucher

"Albaniä, Azärbaycan, Bolğarstan, Cexiä, Daniä, Dominikan Respublikası, Estoniä, Salvador, Gruziä, Honduras, Macarstan, İtaliä, Yaponiä, Qazağstan, Latviä, Litva, Makedoniä, Mongoliä, Hollandiä, Nikaragua, Norwegiä, Filippina, Pol''şa, Portugaliä, Rumıniä, Slovakiä, Könyaq Koreä, İspaniä, Britaniä häm Ukraina, şuşı illärneñ totrıqlandıru eşlärendä qatnaşuwı inde raslanğan" dip belderä Quşma Ştatlarnıñ däwlät departamentı wäkile Richard Boucher. Läkin şuşı isemlekneñ şaqtıy ozın buluwına qaramastan, qayber xärbi belgeçlär, andağı illärneñ Ğiraqqa küpme ğäskäri cibärüwe häm alarnıñ anda ber-berse belän bergäläşep eş itä aluwı mäs''äläsendä ällä ni ömetle fikerdä tügel. Quşma Ştatlar häm Britaniädän tış Ğiraqqa iñ zur ğäskär cibärüçe Pol''şa, anıñ biredä 2 meñ 300 xärbie bulaçaq, Ukraina 1800, ä İspaniä 1300-ne cibäräçäk. Ä menä Slovakiä häm Litvadan barı tik 85-är genä ğäskäri kiläçäk, isemlek azağında 25 xärbie belän Qazağstan tora. Şulay itep, tınıçılq köçlärendä qatnaşuçı illärneñ sanı 30-ğa citsä dä, alarnıñ qatnaşu däräcäse törleçä. Bügenge köndä Ğiraqta 150 meñ amerikan häm 11 meñ britan ğäskärie tora, xärbi belgeçlär fikerençä isä, ildä iminlek tä''min itü öçen anda äle tağın 100 meñläp östämä ğäskär kertü kiräk bulaçaq. Ämma älegä 30 ildän barı tik 9 meñ 200 genä cıyıla. Tik bu Waşingtonnı bik borçımıy sıman, ul iğtibarnı näq menä qatnaşqan illärneñ sanın üsterügä birä. Ä menä üz qatnaşuwı belän tınıçlıq köçläre sanın bermä-ber arttıra alğan Fransiä häm Germaniä isä üz ğäskärlären Berläşkän Millätlär Oyışması fatixasınnan başqa ğına Ğiraqqa cibärüdän baş tarta, citmäsä amerikannar alarnı anda bik telämi dä. BMO rizalığın alu kiräklegenä, şulay uq kübräk ğäskärilär cibärä alırlıq Hindstan da basım yasıy, anı bu mäs''älädä Törkiä dä xuplıy. Törek tışqı eşlär ministrı Abdulla Gül elegräk, üz ğäskärlären Ğiraqqa cibärü öçen Änkarağa NATO qararı da citä dip äytsä dä, Törkiäneñ Böyek Millät Mäclesendäge deputatlar moña rizalığın barı tik Berläşkän Millätlär fatixası belän genä biräçägen belderä. Waşington, BMO mandatı mäs''äläse anıñ qayber berektäşläre belän araların qatlawlandıra aluwın añlap, monı nigezdä tikşerergä riza buluwın äytä. Däwlät departamentı wäkile Richard Boucher.

Audio, Richard Boucher

"Bez monı qaradıq, häm bez monı istä totıp ul xaqta fiker alışuwıbıznı däwam itäbez. Bez Berläşkän Millätlärdä cınlap torıp alğa barırbızmı, yuqmı, bu inde şul fiker alışularnıñ niçek baruwına bäyle bulaçaq" di amerikan wäkile, Ğiraqtağı tınıçlıq saqlaw köçlären Berläşkän Millätlär Oyışması fatixası belän urnaştıru ixtimalı turında.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG