Accessibility links

Кайнар хәбәр

NATO Kabuldağı ISAF köçläre belän citäkçelekne üz östenä aldı


Düşämbedä, Äfğanstan başqalası Kabulda urnaşqan Xalıqara iminlek saqlaw köçläre belän citäkçelek itü wazifası NATOğa tapşırıldı. 54 yıllıq tarixında berençe tapqır NATO Yevropadan çittä xäräkät itä başlıy...

Äfğanstanda Taliban xäräkäte bärep töşerelep, Xomid Karzai ciätkeçelegendä yaña xakimiät quyılğannan soñ, bu yäş xökümätneñ tiz arada ğına tärtip urnaştıra almayaçağın añlağan xalıqara cämäğätçelek, 2001neñ dikäberendä Kabulda ISAF, yağni Xalıqara iminlek köçläre dip atalğan berämlek buldırıldı. Berläşkän Millätlär Oyışması mandatı nigezendä 30-lap ildän kilgän 5 meñ xärbi Karzai xökümätenä başqalada tärtip saqlawda bulışa. Bu köçlärneñ citäkçelege yartı yıl sayın alışınıp tordı. Başta Britaniä, annarı Törkiä, soñğı 6 ayda Germaniä belän Hollandiä. ISAFqa kergän xärbilärneñ kübese NATO illärennän bulğanın iskä alıp, bu wazifanı tulısı belän NATOğa tapşırırğa qarar itelde. Düşämbedä NATOnıñ general sekretare George Robertson bolay dip belderde:

Audio (George Robertson):

"ISAFtağı här 4 xärbineñ 3-se NATO ilennän, yä NATO belän partner bulğan ildän. Şuña kürä, äydägez, här 6 ay sayın yaña citäkçe ezläw mäşäkätlären beterik."

Robertson süzlärençä, NATO citäkçelege astına küçü belän, ISAFnıñ üzenädä berni üzgärmi, anıñ wazifaları niçek bar şulay qalaçaq, çönki alar BMO tarfınnan bilgelängän, älegä ISAF ISAF bulıp qalaçaq dide ul:

Audio (George Robertson)

Bu fikerne NATOnıñ Tönyaq Yevropa köçläre başlığı, Britan generalı Jack Deverel da rasladı. Bügennän başlap ISAF köçläre belän näq menä ul citäkçelek itäçäk. Düşämbedä Kabulda, wazifa tapşıru tantanasında ul bolay dide:

Audio (Jack Deverel):

"Bez BMO birgän mandat nigezendä, Karzai häm anıñ xökümätenä kabulda häm anıñ yaqın tiräsendä tärtip saqlaw eşen däwam itäçäkbez. "

Döresen äytkändä, Karzai üze dä, anıñ xökümäte dä, xalıqara köçlärneñ Kabulda ğına tügel, ä ilneñ başqa töbäklärendä dä urnaşuın telär ide. Qabilä-ara bäreleşlär äle dä tuqtalmıy, soñğı waqıtta Taliban suğışçıları yänä baş kütärä. Karzainı älegä, Äfğanstan tügel, ä Kabul prezidentı dip kenä bula.

Kiläse yılnıñ yün ayına Äfğanstanda saylawlar bilgelängän. Bügenge tantanada qatnaşqan tışqı eşlär ministrı Abdulla Abdulla, bu saylawlar tieşle ütsen öçen, äle eşlise dä eşlise, dip äytte:

Audio (Abdulla Abdulla)

ISAFnıñ älegä Kabuldan çittä xäräkät itü wäkälätläre yuq. Läkin tora bara bu wäkälätlär östäler, dip kötergä kiräk. Bu fikerne inde berniçä räsmi äytte, şul isäptän, Germaniä kanslerı Gerhard Şröder. Äytkändäy, Ğiraq suğışına qarşı bulğan Germaniä belän Kanada Äfğanstanğa iñ küp xärbien cibärde, berse - meñ yarım, ikençese - 2 meñ çaması. BMO general sekretare Kofi Annan ISAF köçlären Herat, Mazari-Şärif, Calalabadta urnştırırğa täqdim itte. Şunnan soñ inde, Ğiraqqa da çirat citergä mömkin. NATO köçlären Ğiraqqa kertü ixtimalı turında şulay uq, berniçä räsmi ıçqındırdı, misal öçen Germaniä saqlanu ministrı Peter Struck. Şulay itep, NATO üzeneñ yartı ğasırdan artıq tarixında berençe tapqır Yevropada çittä bulğan ildä xäräkät itä başlıy. Salqın suğış çorında tözelgän bu Alyansnıñ XXİ ğasırda mäsläge üzgäräçäge turında süzlär küp yörde. Küräseñ, şul süzlär ğämälgä aşa başlıy.

Ali Gilmi, Praga
XS
SM
MD
LG