Şuşı mäsäläne George Bush kiçä Aq Yortta Kongressnıñ respublikan citäkçeläre belän bulğan oçraşuda kütärgän. Senator Rick Santorum süzlärençä, Bush nindi dä bulsa sannar äytmägän. Min bu suğış belän Waşingtonnan torıp idarä itmim, ä menä Ğiraqtağı administratsiä citäkçese Paul Bremer häm ğäskär başlığı John Abizaidnıñ möräcägäten iskä alırğa cıyınam, digän prezident. Uzğan ayda Bremer Ğiraqtağı okupatsiä, iminlek, tözekländerü çığımnarı kötelgännän kübräk bulıp çıqtı, aldağı yıl öçen genä distälägän milliard dollar kiräk bulaçaq, digän ide. Älegä administratsiä tögäl sannar äytmi, läkin Kapitoliydağı çığanaqlar äytüenä qarağanda Bush Kongresstan östämä 60-70 milliard dollar sorarğa cıyına. Bu san Kongress kötkännän kimendä ike tapqır zurraq. Kiçäge oçraşuda qatnaşqan senator Santorum, bezdä, prezident küpme teli, şunıñ qädäre alaçaq, digän xis qaldı, di.
April ayında ğına Bush Ğiraq häm Äfğanstanda tözekländerü eşlärenä büdjettan 79 milliard dollar aqça bülü qararın imzalağan ide. Dimäk, yaqın arada Kongress, tağın şul çama aqçanıñ yazmışın xäl itergä tieş bulaçaq. Anıñ qaysı öleşe qayda kitäse älegä bilgesez. Törle täqdimnär bar, misal öçen, 55 milliardnı Pentagonğa, 10 milliardnı tözekländerügä. Aqçanıñ zur öleşe Ğiraqqa kitäçäk, berazı Äfğanstanğa da tamaçaq.
Xäbär itkänebezçä, Quşma Ştatlar Ğiraqta tözekländerü eşlärenä başqa illärne dä cälep itergä teli häm bu nisbättän Berläşkän Millätlärgä möräcäğät itergä cıyına. Bu turıda çärşämbedä iğlan itelde. Amerikan büdjetınnnan Ğiraqqa östämä aqça birü turındağı xäbärneñ şul uq könne taraluwı yuqqa tügel. Küräseñ, Waşington, başqa illärgä möräcäğät itkän ber mäldä, üzeneñ dä Ğiraqnı taşlarğa cıyınmawın kürsätergä teli.
Kem äytmeşli, xäzer Ğiratqa eş härkemgä citä. New York Times gäzite çärşämbe sanında yazuınça, okupatsiä häm tözekländerü çığımnarı, aldan farazlağanğa qarağanda, küpkä zurraq bulıp çıqqan. Bu çığımnarnı Ğiraq nefte belän qaplaw xisapları xata bulğan. Pentagon mäglümätlärenä qarağanda xöcümgä äzerlek häm okupatsiä 45 milliardqa töşkän. Suğış betkännän soñ da, amerikan xärbiläreneñ Ğiratqa torunıñ här atnası ber millardqa töşä. 5 yılğa sanasañ, cämğısı 300 milliard bula. Moña äle Ğiraqnıñ 350 milliard tışqı burıçın, qaçaqlar urnaştıru, humanitar yärdäm çığımnarın östärgä kiräk. Qısqası, Quşma Ştatlar üzläre genä bu yökne kütärä almıy, şuña kürä başqa illärneñ dä yärdäme kiräk bulaçaq, dip yaza gäzit. Mäqäläneñ isemen bolay tärcemä itep bula: "İskitmäle suğış buldı bu. Xäzer inde xisabın tülägez."
Ali Gilmi, Praga
April ayında ğına Bush Ğiraq häm Äfğanstanda tözekländerü eşlärenä büdjettan 79 milliard dollar aqça bülü qararın imzalağan ide. Dimäk, yaqın arada Kongress, tağın şul çama aqçanıñ yazmışın xäl itergä tieş bulaçaq. Anıñ qaysı öleşe qayda kitäse älegä bilgesez. Törle täqdimnär bar, misal öçen, 55 milliardnı Pentagonğa, 10 milliardnı tözekländerügä. Aqçanıñ zur öleşe Ğiraqqa kitäçäk, berazı Äfğanstanğa da tamaçaq.
Xäbär itkänebezçä, Quşma Ştatlar Ğiraqta tözekländerü eşlärenä başqa illärne dä cälep itergä teli häm bu nisbättän Berläşkän Millätlärgä möräcäğät itergä cıyına. Bu turıda çärşämbedä iğlan itelde. Amerikan büdjetınnnan Ğiraqqa östämä aqça birü turındağı xäbärneñ şul uq könne taraluwı yuqqa tügel. Küräseñ, Waşington, başqa illärgä möräcäğät itkän ber mäldä, üzeneñ dä Ğiraqnı taşlarğa cıyınmawın kürsätergä teli.
Kem äytmeşli, xäzer Ğiratqa eş härkemgä citä. New York Times gäzite çärşämbe sanında yazuınça, okupatsiä häm tözekländerü çığımnarı, aldan farazlağanğa qarağanda, küpkä zurraq bulıp çıqqan. Bu çığımnarnı Ğiraq nefte belän qaplaw xisapları xata bulğan. Pentagon mäglümätlärenä qarağanda xöcümgä äzerlek häm okupatsiä 45 milliardqa töşkän. Suğış betkännän soñ da, amerikan xärbiläreneñ Ğiratqa torunıñ här atnası ber millardqa töşä. 5 yılğa sanasañ, cämğısı 300 milliard bula. Moña äle Ğiraqnıñ 350 milliard tışqı burıçın, qaçaqlar urnaştıru, humanitar yärdäm çığımnarın östärgä kiräk. Qısqası, Quşma Ştatlar üzläre genä bu yökne kütärä almıy, şuña kürä başqa illärneñ dä yärdäme kiräk bulaçaq, dip yaza gäzit. Mäqäläneñ isemen bolay tärcemä itep bula: "İskitmäle suğış buldı bu. Xäzer inde xisabın tülägez."
Ali Gilmi, Praga