Tönyaq Koreäneñ atom programması tiräsendäge wäzğiatne tikşerü Thailand başqalası Bangkokta barğan cıyınnıñ kön tärtibendä turıdan-turı tormasa da, şul cıyın qısalarında barğan ikeyaqlı söyläşülärdä bu problemağa zur iğtibar birelä. Quşma Ştatlar prezidentı George Bush Bangkokta Qıtay citäkçese Xu Cintao belän 45 minutlıq oçraşu ütkärde häm şunda Waşingtonnıñ Tönyaq Koreägä küpmeder däräcädä iminlek garantiäläre birgän maxsus kileşü imzalarğa riza buluwın äytte. Eş şunda ki, üzeneñ atom qoralına iä bulırğa tırışuwın kommunistik Tönyaq Koreä, Quşma Ştatlar yağınnan yanağan höcüm qurqınıçı belän añlata häm programmasınnan waz kiçüweneñ şartı itep, ber-bereñä höcüm itmäw turında ikeyaqlı kileşügä ireşüne quya. Yäğni ul älege mäs''äläne üzeneñ barı tik Quşma Ştatlar belän genä xäl itärgä teläwen kürsätä. Waşington isä monıñ ikeyaqlı mönäsäbätlärgä bernindi qatnaşı bulmawın, qatlawlı xalıqara problemağa äylänüwen alğa sörä häm çişeleş tabu eşenä töbäktäge başqa däwlätlärne dä cälep itärgä omtıla. Bigräk tä Qıtaynı, häm Bushnıñ soñğı täqdimen näq menä Qıtay prezidentı belän oçraşuwında äytüwe dä yuqqa tügel. Beryaqtan Pekinneñ kommunistik Tönyaq Koreä belän araları yaxşı ğına, ä ikençe yaqtan, Tönyaq Koreäneñ atom qoralına iä buluwı Qıtayğa faydağa tügel häm ul da, amerikannar tösle, monı xalıqara kontrol'' astına quyu yağında. Pekin Pxenyannıñ atom programması turındağı soñğı söyläşülärdä aktiv qatnaşıp kilde, axırğı çiktä alar Qıtay başqalasında ütte. Şuña da Waşington belän Pekin arasında Tönyaq Koreä mäs''äläsendä qızu kiñäşläşülär bara dip farazlarğa bula. Amerikannar täqdim itkän iminlek garantiäläre kileşüwe xaqında täfsille mäğlümat älegä yuq, prezident Bush barı tik, andıy ixtimal bula ala, ämma bu hiç kenä dä ikeyaqlı tügel, ä söyläşülärdä qatnaşqan bar taraflar da quşılğan ber kileşü bulırğa tieş dip belderde. Mäğlüm ki, Tönyaq Koreä, Amerika Quşma Ştatları häm Qıtaydan tış şul söyläşülärdä Rusiä, Könyaq Koreä häm Yaponiä dä qatnaşa. Dimäk, prezident Bush fikerençä, iminlek garantiälären dä Pxenyanğa şul illär birergä tieş bulaçaq. Ä inde Waşingtonnıñ Tönyaq Koreä belän ikeyaqlı kileşügä barmawın ul, bu oçraqta anıñ senatta raslanuwı kiräk bulaçaq dip añlattı. Älege eş ciñellärdän tügel - Quşma Ştatlar formal'' räweştä genä bulsa da Tönyaq Koreä belän suğış xälendä. Amerikannar, kileşüneñ nindi buluwı tügel, ä anıñ eçtälege, yäğni Tönyaq Koreä qurquların betergän garantiälärne birü möhim dip isäpli. Alarnı bu mäs''älädä Könyaq Koreä dä xuplıy. Ägär dä Tönyaq monıñ belän kileşmi, elekkeçä ikeyaqlı kileşü dawlawın däwam itsä, bu bar dönyağa anıñ krizisqa çişeleş tabarğa telämäwen kürsätäçäk dip belderä, misal öçen, Könyaq Koreäneñ tışqı eşlär ministrı urınbasarı Kim Jae Sup. Amerikan prezidentı Bangkokta düşämbe könne näq şuşı mäs''äläne Könyaqnıñ prezidentı Noh Moon-Hyun belän dä tikşerde. Xäzer inde Pxenyannıñ moña nindi möğämälä kürsätüwen kötäse qala. Küptän tügel genä Tönyaq Koreä xökümäte ğomumän, Quşma Ştatlar belän ikeyaqlı kileşü tözelmi torıp, "altılıq" söyläşülären däwam itärgä cıyınmawın beldergän ide.
Kärim Kamal, Praga
Kärim Kamal, Praga