Ministrlar kabinetınıñ sişämbe brifingı toraq häm kommunal' xezmäte tüläwläre standartına bağışlandı. Brifingnı alıp baruçı tözeleş häm arxitektura ministrı urınbasarı Räwzil Xaciev älege standartlarnıñ qayan kilep çığuın häm mäğnäsen añlattı. Rusiä xökümäteneñ “Toraqqa häm kommunal' xezmätkä tüläwneñ federal' standartları” turındağı qararı 25nçe avgustta çıqqan. Anda biş töp standart qaralğan. Tüläwlär däräcäse 90 protsenttan da , ğailä keremnärendä anıñ öleşe 22 protsenttan da artmasqa tieş. Kommunal' xezmät öçen tüläw 1 kvadrat metrğa 20 sum külämendä, kapital' remontqa 2 sum 60 tien bilgelänä. Bişençe standart toraqnıñ sotsial' normaları üzgärtelmägän. Tatarstan älege standartlarnı yomşartırğa niätli. Şulay itep Tatarstanda 2004nçe yılda fatir öçen tüläw ğailä keremeneñ 16 protsentın ğına täşkil itäçäk. Fatir häm kommunal' xezmät öçen tüläw çın bäxäsenä qarağanda 90 protsent däräcäsendä qaldırılsa da monda da yomşartırğa ömet qala äle. 2003nçe yılda Tatarstanlılar fatirları öçen çın bäyäneñ 72 protsentın ğına tülägännär. Qalğanıñ byudjettan qaplap barğannar. Bıyıl da byudjettan toraq häm kommunal' xezmät öçen tüläwlärgä 100 million sum çaması subsidiälär qaralğan. Ämma läkin näq menä şuşı subsidiälär arqasında respublikada toraq-kommunal' xucalıqta başlanğan reformalar qomğa terälde.2002nçe yılda toraq häm kommunal' xezmät öçen bäyälär arttırılıp subsidiälär alu tärtibe kertelgäç alarnı alu xättä fäqir keşelärgä dä mömkin tügel ikäne açıqlandı. Fatir öçen 300 – 400 sumlıq tüläw xisapları ala başlağaç Qazan xalqı mäxkämä yulların taptıy başladı. Artınnan yöri torğaç Zinnur Xalikov başlanğıçındağı mäxkämä eşe uñay xäl itelde. 2002nçe yılnıñ avgustında Ministrlar kabinetınıñ toraq-kommunal' tarifların kütärgän qararın ğämäldän çığardı. Läkin şul qanuni bulmağan tariflar buyınça tüläwlär cıyu däwam itte. Zinnur Xalikov qabat mäxqamä eşe quzğattı. Ul Qazan xalqına xökümät 600 million sum aqça qaytarıp birergä tieş di. 8nçe oktäberdä Qazannıñ Vaxitov rayonı mäxkämäse Zinnur Xalikov taläben kire qaqtı. İmeş ul 3 ayğa soñğa qalğan. 17nçe noyäber könne Tatarstan Yuğarı mäxkämäse dä Zinnur Xalikov yañğıratqan 2002nçe yılda qanunsız cıyıp alınğan toraq-kommunal' xucalıq tüläwlären qaytarıp birü taläben kire qaqtı. Ä bıyıl Tatarstanda toraq-kommunal' xucalıqta yaña reformalar alıp barıldı. Xalıq toraq häm kommunal' xezmät öçen alğa kitkän çit illärdägeçä tulı bäxäsen tüläde diärlek. Tik monıñ belän toraq şarları yaxşırmadı. Tübädän tamğanı tamdı, krannan aqmağan su aqmadı,cıyıştırılmağan çüp cıyıştırılmadı, eşlämägän lift eşlämäde. Menä xäzer 2004nçe yılğa xalıqqa yomşaq standartlar täqdim itelä. Ay-xay tağın yomşaq cäyep qatığa utırtu bulmasmı ikän didelär brifing tämamlanğaç jurnalistlar. Yaña standartlar belän isäplägändä dä 2-3 bülmäle sovet standartları buyınça tözelgän şähär fatirlarına ayğa 400-500 sum çığa bit äle.
Yunıs Ätnäle
