Accessibility links

Кайнар хәбәр

«Azatlıq» radiosı xalıq turında açı xaqiqat''ne söyli


11 dekaber könne tatar dönyası häm Azatlıq Radiosı tarixı öçen istälekle kön bulıp qalır kebek. Çönki näq şuşı könne 1953 yılnıñ 11 dekaberendä Azatlıq radiosınıñ tatar-başqort tapşıruı berençe tapqır efirğa çıqqan. Şul könnän başlap menä 50 yıl inde millät häm demokratiä turında söyläp torğan bu radionı yaratuçılar da, şiklänep qarawçılar da bardır. Säyäsi uyınnar, tösmerlär dä törleçä bulırğa mömkin. Ämma mäğlümattan, äle genä bulıp yatqan tormış faktlarınnan östen bulu mömkin tügel. Şuña kürä Radio haman söyli, häm anı haman da tıñlıylar. Dimäk, mäğlümat kanalları ürçegän zamanda barıber xaqlıqnı söyläwçe, millätlärneñ häm keşelärneñ xörlekkä omtılışın yaqlawçı radio haman da kiräk ikän. Bügen genä qulğa kilep kergän iñ yaña mäğlümatlarnı sezgä citkerü Azatlıqnıñ 50 yıllığın üzençä bilgeläp kitü, dip añlağız. Rusiä prezidentınıñ Başqortostandağı federal' inspektorı isemennän açılğan internet säxifäsendä Başqortostan prezidentın saylawlarda qaysı rayon keşeläre räsmi xakimiätne häm oppozitsion nämzätne niçek yaqlawı turında mäğlümatlarnı tabıp bula.

A xärefe, Ağidel şähäre R.Safin öçen 4.364 tawış, Mortaza Räximow öçen – 2.843, S.Veremennko öçen – 1.312 tawış birelgän. Yäğni, oppozitsiä yäki Räximovqa al'ternativ kandidatlar öçen 3 tapqır diärlek kübräk tawış birelgän.

B- Bäläbäy. Monda bik köçle, bik yaxşı administratsiä eşli. Tormış ta naçar tügel kebek. Ä menä sannar. R.Safin öçen 20 meñ, S.Veremeenko öçen – 17 meñ, ğomumän oppozitsiä öçen 40 meñgä yaqın tawış birelgän. M.Räximowqa birelgän tawışlar 10.852. başqa sannar häm añlatmalar birep tormıybız.

Tağın ber ör yaña xäbär. Başinform agentlığı M.Räximownıñ saylawçılarğa möräcäğäten taratqan. Räximov optimistik ruxta layıklı yuldan borılmıyça, kiläçäkkä barırğa çaqıra. Tatar tele mäsäläsen saylaw ütkännän soñ zakonnı yañadan qarağanda xäl itärgä cıyınuın äytä. Xäzergä bu möräcäğätkä bernindi reaksiä tabu mömkin tügel. Çönki ul äle cämäğätçelekkä barıp citmägän. Cäy urtasında qabul itelgän ukazda wäğda itelgän tatarça TV programmaları häm başqa eşlärne öyränäse bar. Tieşle keşelär öyräner. Xäzergä al'ternativ nämzätlärneñ qanun buyınça tieşle waqıtnı efirda qullanu da röxsät itelmäwe bilgele. Räximov möräcäğäten häm anıñ kilep çığu şartların öyränerbez. Xalıqnıñ küpçelege aña qarşı çıqsa da, anı yaqlawçı dairälär Mäskäwdä dä tabılğan kebek. Kiläçäk kürsäter.

Ä bügenge xäbärdä tağın ber yaña mäğlümat. Döresräge, yaña şiger. Kürenekle şağir, Başqortostannıñ İleş rayonında tuıp üskän ädip, Tatarstan Däwlät Sovetı räise urınbasarı Robert Miñnullin näq 11 dekaberdä uzğan yılğı canisäp waqıtında berniçä yöz meñ tatarnıñ sanğa kermäwe, üz millätennän ayırıluı turında şiğır yazğan. Azatlıq radiosınıñ Qazan byurosı anı telefon aşa pänceşämbe könne säğät 17.00 yazdırıp alıp, sezgä täqdim itäbez.

Qaya yuğaldığız tatarlarım?

2002 nçe yılğı can isäptän soñ Başqortostanda yuqqa çıqqan tatarlarğa märsiä.

Qaya buldığız sez, tatarlarım?
Ällä sezne utqa tıqtılarmı,
Ällä inde suğa saldılarmı,
YÄ bulmasa tupqa tottılarmı.
Qaya yuğaldığız tatarlarım?
Kiçä genä äle bar idegez
Bar idegez, tatar idegez
Tatarlarıbızğa par idegez.
Qaya buldığız sez tatarlarım?
Xökemnärgä sezne tarttılarmı,
Astılarmı sezne, attılarmı,
Törmälärgä ällä yaptılarmı,
“Kilmeşäklär”- diep sördelärme,
Başqa yulın ällä taptılarmı,
Ällä inde başqa ber xalıqqa
Qolar itep sattılarmı,
Ällä inde sez üz –üzegezne
Ciñel genä itep şulay sattığızmı,
Äbi-abaylarnıñ ämanäten
Sez çüplekkä totıp attığızmı,
Ällä inde millätegezne sez
Ber yartığa satıp eçtegezme,
Närsä buldı sezgä millättäşlär?
Şuşı köngä inde töştegezme?
Ä başqalar ana ürçi tora
Tatarlarnı ällä peçtelärme,
Nik däşmisez, nigä endäşmisez
Telegezne ällä kistelärme
Qaya buldığız sez tatarlarım?
Sez qaylarğa kitep yuğaldığız
Qanlı ğasırlardan isän çığıp,
Niçek kenä bolay bula aldığız,
Nilär buldı sezgä tatarlarım?
Nilär disäñ dä sezgä süz yuq inde
Ciñel bulsın awır tufrağığız
Sez yuq inde xäzer, yuq inde...
Ezlär äle sezne ullarığız,
Qızlarığız, onıq-torınığız...
YÄ xuşığız, yä ber doğa qılıq,
Gel cännättä bulsın urınığız…

Sez Robert Miñnullinnıñ 11 dekaberdä icat itkän şigeren tıñladığız.Rimzil Wäli. Qazan.
XS
SM
MD
LG