Urman çexlarnıñ ğına tügel hiç şiksez bik küp xalıqlarnıñ sänğät,mädäniätenä zur täsir yasap, ilham çığanağı buldı häm bulıp tora, Tatarlar qara urman turında mänge cırlıy, yaza... Tuqaynıñ Qırlay urmanında yäşäwçe şürälisi Färit Yarullinğa onıtılmas Şuräle baletı öçen ilham çığanağı buldı... Klassik rässäm Baki Urmançınıñ bik küp äsärläre ağaç, urman belän bäylängän . Rässäm Axsän Fätxudddinovnıñ iäläre,päriläre ruxi azıqların Nijni Kamski tiräsendäge urmannarda taba torğandır. . Antonin Dvorak , Bedrich Smetana kebek dönyaça tanılğan kompozitorlarğa iä çeklär ğorurlanıp här çek muzıykant dip äytsä dä ,alar yañaraq kompozitorların ällä ni belep , ayırıp betmi,ämma här çek may gömbäse belän qayın gämbäseneñ ayırmasın şunduq äytep birä, alar könçığış yevropalılar kebek gömbä cıyuçı xalıq. Közen, urmannar kärzin pıçaq belän qorallanğan gämbä awlawçılar belän tula.. Şürälilär, pärilär yäşägän qara urmannarı bulmağan çexlär gömbä cıya. Küpçelek gömbälärneñ yazmışı bernindi merasimsız şuluq kiçtä qazan , tabada xäl qılına. Ämma kompozitor Vaslav Halek qaraşınça bu urman cimeşläre cırlıy (muzıyka)
Sez Vaslav äfändeneñ çırşı gämbäsenä bağışlap yazğan parçasın tıñlıysız.
66yäşlek Halek böten ğämre buyınça gömbe cıysa da anıñ tormşındağı zur üzgäreş 1981-nçe yılda bula. Muziyka dönyasında kompozitor bularaq şaqtıy ğına tanılğan Halek-qa şul yılda gömbä iäse cırlap cibärä, Kompozitor ul mizgelne bolay dip añlattı.(audio) tanılğan cex mikologistı -gömbä belgeçe Baier belän urmanda gömbälär tikşerep bilgele ber tör gömbä- bakça qıngırawın foto räsemgä töşerep yäri idek. Yuldaşım baqça qıngırawın räsemgä töşergänçe kil sin dä kameraga küz sal äle dip äytkän ide. Küz aldına kitergez min foto aparat aşa gömbägä qarağan mizgeldä qınğıraw tawışları ... muzıyka işetä başladım.
Halek qolaqlarına ışanmıy kameradan çigenep, torıp yañadan kilep qarağan . Urmanda muzıyka tawışı ğına işetelgän
(audio) Zur ber orkstra uyınıy ide.. min quray, goboy, skripka, violençell,kontrabas..... her bersen ayrım ayrım işetä idem, işetkännäremne şunduq yaza başladım. Şul mizgeldä min nindider ğädättän tış talant belän büläklänüemne sizdem
Älbättä Halek yanındağı(praktik talantları ğına bulğan) gömbä cıyuçılar häm belgeçneñ nindi aptrağan xäldä qalğan buluların küz aldına kiterep bula,nindider yaña dönyadan muzıyka tawışları işetkän , ber süz däşmi işetkäneñ aşığıp kegäzgä notalarğa küçerüçe keşe , tirä yaqtağılarnı şaqqatttırğandır. Halek ul mizgelne bolay dip añlata:(audio) alar mine şaşqan ,tilergän dip uyladı, min şuña oxşaş xäldä dä idem, älbätte alar minem närsä işetkänemne belmi ide , häm belä dä almas ide. Öygä qaytqaç yazğannarıma qarasam , alar ber sinfoniä , zur orkestra öçen bik matur sujet ide. Şulay itep min simfoniäne yaza başladım. ul minem miko kosmos- gömbälär dönyası isemle ikençe simfoniäm buldı. Halek sonğı 2 distä yılda üzäk yevropada üskän här gömbä öçen diärlek –köy yazğan. Bu inde gömbä turında 2600köy, digän süz bulıp tora.Anıñ lirik parçaları filmnärdä qullanıla, konsert zallarda yanğırıy. Şunısı qızıq kompozitor gömbälärneñ ağulısı yäki aşarğa yaraqlısı dip ayırıp tormıy här ikese öçen dä üz köyen yaza... tabiğät, xarakterların yäşergän äşäke keşelär kebek, in ağulı gömbälär dä çınbarlıqnı matur köy artında yäşerä. Kompozitor Halek bolay di(audio) misal öçen çiben gömbäse bik ağulı bulsa da , bik matur gömbä.Minemçe bu anıñ tabiğıy sıyfatı.İn ağulı gömbä bulsa da köy, melodiese başqalarınnan ayrılmıy. Cexiedä şaytan gömbäse dip yöretelgän bik agulı gömbä öçen Halek menä mondıy parça yazğan.Tıñlap qarağız. (satan boletus ) Şulay Cexie urmannarında ber qulında kärzin, ikençesendä nota deftere kütärgän olıraq abzıy kürsägez , şaulamagız, bälkim sez dä cirlağan qayın, şaulağan imän yanında nindider gömbä iäseneñ cırın işetä alırsız.
färidä xämit,praga
66yäşlek Halek böten ğämre buyınça gömbe cıysa da anıñ tormşındağı zur üzgäreş 1981-nçe yılda bula. Muziyka dönyasında kompozitor bularaq şaqtıy ğına tanılğan Halek-qa şul yılda gömbä iäse cırlap cibärä, Kompozitor ul mizgelne bolay dip añlattı.(audio) tanılğan cex mikologistı -gömbä belgeçe Baier belän urmanda gömbälär tikşerep bilgele ber tör gömbä- bakça qıngırawın foto räsemgä töşerep yäri idek. Yuldaşım baqça qıngırawın räsemgä töşergänçe kil sin dä kameraga küz sal äle dip äytkän ide. Küz aldına kitergez min foto aparat aşa gömbägä qarağan mizgeldä qınğıraw tawışları ... muzıyka işetä başladım.
Halek qolaqlarına ışanmıy kameradan çigenep, torıp yañadan kilep qarağan . Urmanda muzıyka tawışı ğına işetelgän
(audio) Zur ber orkstra uyınıy ide.. min quray, goboy, skripka, violençell,kontrabas..... her bersen ayrım ayrım işetä idem, işetkännäremne şunduq yaza başladım. Şul mizgeldä min nindider ğädättän tış talant belän büläklänüemne sizdem
Älbättä Halek yanındağı(praktik talantları ğına bulğan) gömbä cıyuçılar häm belgeçneñ nindi aptrağan xäldä qalğan buluların küz aldına kiterep bula,nindider yaña dönyadan muzıyka tawışları işetkän , ber süz däşmi işetkäneñ aşığıp kegäzgä notalarğa küçerüçe keşe , tirä yaqtağılarnı şaqqatttırğandır. Halek ul mizgelne bolay dip añlata:(audio) alar mine şaşqan ,tilergän dip uyladı, min şuña oxşaş xäldä dä idem, älbätte alar minem närsä işetkänemne belmi ide , häm belä dä almas ide. Öygä qaytqaç yazğannarıma qarasam , alar ber sinfoniä , zur orkestra öçen bik matur sujet ide. Şulay itep min simfoniäne yaza başladım. ul minem miko kosmos- gömbälär dönyası isemle ikençe simfoniäm buldı. Halek sonğı 2 distä yılda üzäk yevropada üskän här gömbä öçen diärlek –köy yazğan. Bu inde gömbä turında 2600köy, digän süz bulıp tora.Anıñ lirik parçaları filmnärdä qullanıla, konsert zallarda yanğırıy. Şunısı qızıq kompozitor gömbälärneñ ağulısı yäki aşarğa yaraqlısı dip ayırıp tormıy här ikese öçen dä üz köyen yaza... tabiğät, xarakterların yäşergän äşäke keşelär kebek, in ağulı gömbälär dä çınbarlıqnı matur köy artında yäşerä. Kompozitor Halek bolay di(audio) misal öçen çiben gömbäse bik ağulı bulsa da , bik matur gömbä.Minemçe bu anıñ tabiğıy sıyfatı.İn ağulı gömbä bulsa da köy, melodiese başqalarınnan ayrılmıy. Cexiedä şaytan gömbäse dip yöretelgän bik agulı gömbä öçen Halek menä mondıy parça yazğan.Tıñlap qarağız. (satan boletus ) Şulay Cexie urmannarında ber qulında kärzin, ikençesendä nota deftere kütärgän olıraq abzıy kürsägez , şaulamagız, bälkim sez dä cirlağan qayın, şaulağan imän yanında nindider gömbä iäseneñ cırın işetä alırsız.
färidä xämit,praga