Accessibility links

Кайнар хәбәр

"Şaytan quıp" bıyıl xacda 251 keşe taptalıp ülde, söğüdilär yaña iminlek çaraları kürüne planlaştıra


Möselmannarnıñ bıyılğı xacı da faciğä belän bilgelände, xörmätle tıñlawçılar. Yäkşämbedä taş belän şaytan quu yolası waqıtında 240-lap xaci taptalıp ülde. Bar dönyadan ber urınğa ber yulı 2 millionnan artıq keşeneñ tuplanuı andıy faciğälär ixtimalın bermä-ber arttıra, alar xäzer här yılnı diärlek bula. Möselmannar arasında xac qılğanda izge Mäkkä cirlärendä can birü maqtawlı sanalsa da, anda yäkşämbedä bulğan tösle faciğälär sanın kimetep bulamı digän soraw haman da qala birä.

Şaytan quu yolası, İbrahim päyğämbärneñ xatını Xacirä belän bergä, ulı İsmäğilne Allah xaqına qorban itärgä barğan çaqta iblisneñ biçara balanıñ anasın häm anıñ üzen, "atañ sine suyarğa alıp bara" dip qotırtuı turındağı riwayätkä bäyle, xörmätle tıñlawçılar. Ul çaqta Allahqa tuğrı qalğan İbrahim ğailäse şaytannan, anı taşlar belän quıp qotılğan bulğan. Xäzer dä Qorban bäyräme könnärendä Mäkkägä xac qılğan möselmannar şul urınğa bara häm iblisne sürätlägän öç 18-är metr bieklektäge bağanağa taşlar atıp "şaytannı quu" yolasın başqara. Läkin xäzer xacğa yılına 2 millionnan artıq möselman kilä, häm söğüd xakimiate şul xätle xalıqnı oyıştıru çaraların kürsä dä anda yış qına törle faciğälär bulıp tora. Yäkşämbe könne "şaytan quu" waqıtında yartı säğät däwam itkän ığı-zığıda 251 keşe taptalıp ülde, yaqınça näq şul xätle keşe törle cäräxätlär aldı.

Audio, ambulans awazları

Uzğan yılda näq şul uq urında 14 keşe hälak bulğan ide, aña qädär 2001-dä 35 keşe taptaldı. Bıyılğı faciğä uñayınnan Söğüd Ğäräbstanınıñ xac ministrı İyäd Mädäni, "mondıy xälne buldırmas öçen bar çaralar da kürelgän ide, läkin bu Allahnıñ teläge bulğandır, yazmış ul saqlaw çaralarınnan köçleräk" dip belderde. Ministr şulay itep, bar närsäne dä Allah qullarına tapşırsa da, söğüd xökümäte düşämbe könne xacnı tağın da iminräk itü ölkäsendä yaña çaralar küräçägen iğlan itte. İzge Mäkkä wä Mädinä şähärlären zamançalaştıru yulların tikşerü öçen yuğarı däräcäle maxsus xäyät tözelä. Xacğa kilüçelär sanınıñ yıldan-yıl arta baruı sürätendä, söğüd xakimiatenä dä alarnı oyıştıru, aşatu, iminlegen tä''min itü mäşäqäte torğan sayın qatlawlana bara. Waşingtonda urnaşqan "Möselman eşläre Şurası" mödire Xäsän İbrahim 2 million xacine oyıştıru eşeneñ bik qatlawlı buluı xaqında söyli.

Audio, Xäsän İbrahim

"Şimbä qoyaş batu belän härkem Ğäräfä üzänennän Mäkkägä taba xäräkät itä başlıy, häm küpmeder waqıt ütü belän, tön urtasınnan soñ alar Mäkkägä yaqınraq ikençe ber urınğa küçä. Şuña da oyıştıru yağınnan qarağanda, ike million keşene küçerü ul härkem öçen mäşhär" dip belderä Waşingtondağı islam belgeçe. "Bu aslıda xäräkät itkän xalıq dulqınnarı häm ägär dä alar tieşle räweştä idarä itelmäsä bu taptaluğa kiterä, ara-tirä şulay bula da" di Xäsän İbrahim.

Audio, Xäsän İbrahim

Xac barışında mondıy faciğälärne buldırmas öçen söğüd yağı kilüçelär sanın üzençä çiklärgä omtıla. Bıyıl xacğa barı tik, här ayırım il öçen bülep birelgän sannarda ğına kilü röxsät itelde. Läkin Mäkkägä bilgelängän tärtipne bozıp kilüçelär dä citärlek. Yäkşämbe könne hälak buluçılar arasında andıylar şaqtıy ide dip xäbär itelä.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG