Accessibility links

Pakstannıñ atom bombası atası qayber illärgä serlär satıp yatqanın tanıdı, prezident Möşärräf anı yarlıqadı


Bügenge küzätülärne bez Pakstannıñ atom programması tiräsendä qupqan cäncaldan başlıybız, xörmätle tıñlawçılar. Anıñ üzägendä torğan Abdul Qadıyrxan, Pakstan atom bombasınıñ atası, şul qoralnı eşläw waqıtında qayber serlärne çit illärgä satuın tanıp cämäğät aldında täwbä itte.

Pakstannı, köndäşe Hindstanğa cawap yözennän, atom bombalı itkän Abdul Qadıyrxan ildä milli qaharman sanalsa da, uzğan atnada ul prezidentnıñ maxsus kiñäşçese urınınnan azat itelgän ide. İke ay däwamında barğan tikşerenü näticäsendä şuşı ğalimneñ yıllar buyı çit illärgä atom texnologiälärenä qarağan serlärne satıp yatuı açıqlandı. İslamabadtağı räsmi şäxeslär süzlärenä qarağanda, şul illär isemlegenä İran, Liviä, Tönyaq Koreä kerä häm Abdul Qadıyrxan çınnan da alarğa 80-nçe, 90-nçı yıllarda atom texnologiälären satu oçraqların tanığan. Ul monı çärşämbedä Pakstan televideniäse aşa yasağan täwbä çığışında üze dä belderde.

Audio, Abdul Qadıyrxan

"Tikşerenü, xäbär itelgän eşçänlekneñ çınnan da buluın häm monıñ minem kürsätmälär nigezendä alıp barıluın açıqladı. Miña monıñ dälilläre kiterelde häm min ixtiari räweştä alarnıñ nigezdä döres buluın tanıdım" dip belderde televideniä aşa yasağan çığışında Pakstannıñ atom bombası atası. Xäzer ul üzeneñ şundıy ğämällär qıluına nıq ükenüen äytä häm kiläçäktä andıy eşçänlek qabatlanırğa tieş tügel dip belderä.

Audio, Abdul Qadıyrxan

"Möxtäräm qärdäşlärem, min andıy eşçänlekneñ kiläçäktä berqayçan da bulmayaçağına ışandırırğa telim, häm bar Pakstan xalqına, ilebezneñ iñ möqätdäs mänfäğätläre xaqına, şuşı ifrat ta çetrekle iminlek mäs''äläse tiräsendä imeş-mimeşlär çığarmıy ğına anı säyäsätläştermäw üteneçe belän möräcäğät itäm" di Pakstan ğalime Abdul Qadıyrxan. Ser tügel, Qadıyrxannıñ İran häm Tönyaq Koreä kebek illärgä atom serlären satıp yatuın açıqlaw prezident Pärwäz Möşärräf xökümätenä zur tap töşerde. Pakstannı üzeneñ Könyaq Aziädäge strategik berektäşe sanağan Quşma Ştatlar, İran häm Tönyaq Koreäne, üzenä dä, bar dönya iminlegenä dä yanağan "zolım küçäre"nä kertä. Pakstan atom programması tiräsendäge cäncal uñayınnan däwlät departamentı wäkile Richard Boucher bolay dip belderde:

Audio, Richard Boucher

"Bez Pakstan xökümäte tarafınnan kürelgän tikşerü çaraları çınnan da, prezident Möşärräf häm Pakstan xakimiateneñ üz yöklämälären citdi aluın, alarnıñ üz texnologiälären küpläp yuq itü qoralların eşlärgä mataşqan başqa däwlätlärdä qullanıluına yul quymasqa tırışuın kürsätä dip uylıybız" di Quşma Ştatlarnıñ däwlät departamentı wäkile Boucher. Läkin qayber belgeçlär, Abdul Qadıyrxannıñ atom serlären üz beldege belän genä taratıp yatuına ışanmıy, mondıy ğämäl däwlät citäkçelegenä qorallı köçlärdän kilgän prezidenttan başqa eşlänä almıy, çönki Pakstannıñ atom bombasın citeşterü eşe ilneñ yuğarı xärbi citäkçelege kontrole astında bardı dip belderä. Üzeneñ televideniä aşa yasağan täwbä çığışı aldınnan Qadıyrxan Ravalpindidä prezident Möşärräf belän oçraştı. Pänceşämbe könne Pakstan xökümäte prezidentqa, ilneñ atom bombasın yasağan Abdul Qadıyrxannı, anıñ xalıq aldında täwbä itüen isäpkä alıp, yarlıqaw üteneçe belän möräcäğät itte. Töştän soñ Möşärräf anı çınnan da yarlıqaw xaqında färman çığardı.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG