Accessibility links

Кайнар хәбәр

İran saylawlarında xalıqnıñ sülpän qatnaşuı qadimilärneñ ciñüen şik astına quya


İrannıñ eçke eşlär ministrlığı mäğlümatına qarağanda, uzğan comğada ütkän parlament saylawlarında, tawış birü xoquqı bulğan iranlılarnıñ barı tik 51 protsentı ğına qatnaşqan. Qadimi ruxanilär nığıtması sanalğan Saqçılar Şurası isä bu san yuğarıraq, 60 protsent tiräsendä dip belderä, häm reformaçılar qulında bulğan eçke eşlär ministrlığın qatnaşu däräcäsen kimetergä tırışuda ğäyepli.

İran uzğan comğada, 1979-nçı yılğı islam inqilabınnan soñ berençe märtäbä qatnaşu däräcäse iñ tübän bulğan saylawlarnı kiçerde, xörmätle tıñlawçılar. Tawış birüne oyıştıru öçen cawaplı eçke eşlär ministrlığı mäğlümatına qarağanda, İrannıñ saylaw xoquqı bulğan 46 million xalqınıñ yaqınça yartısı öyendä qalğan häm saylawlarda qatnaşmağan. İldä moña qädär uzğan tawış birülärdä xalıqnıñ küpläp qatnaşuı sürätendä comğa kön küzätelgän sülpänlekneñ nindider säbäpläre bulırğa tieş, älbättä. Qadimi Saqçılar Şurasınıñ, möselmanlığı şikle digän sıltaw belän 2 meñ 400-läp reformaçını Mäcleskä saylanu xoquqınnan mäxrüm itüe saylawlar näticäsen aldan uq bilgeläp quydı. Moña cawap yözennän reformaçıl partiälär, başta Şuranıñ şul qararın üzgärtergä tırışıp qarasa da, axırğı çiktä moña ireşä almağaç xalıqnı tawış birüdä qatnaşudan baş tartırğa öndäde. Häm hiçyuğı şuşı ölkädä uñışqa ireşte diärgä bula. Eçke eşlär ministrlığı, tawış birüdä saylaw xoquqı bulğannarnıñ 51 protsentı ğına qatnaştı dip belderde. Elekke Mäclestä deputat bulğan, läkin Saqçılar Şurası tarafınnan bu yulı da saylanu xoquqınnan mäxrüm itelgän Räsül Mehrpärwär, comğa saylawların "tarixi fiasko" dip atadı.

Audio, Räsül Mehrpärwär

"Köndäşlär bulmağan yarışta ciñep çığunıñ bernindi dä danı yuq, bu tarixi fiasko ğına bulıp tora" di İrandağı reformaçıl köçlärneñ wäkile Räsül Mehrpärwär. Berük waqıtta ul ciñü xisen kiçergän qadimilärneñ İrandağı irekleklärgä qarşı da qırıs çaralar kürä başlawı bar dip kisätä. Saylawlarğa berniçä genä kön qalğanda ildä inde bolay da ike reformaçıl basma yabılğan ide.

Audio, Räsül Mehrpärwär

"Älbättä, bu başı ğına", di Mehrpärwär, qadimilärneñ İran Mäclesendä küpçelekkä ireşüe turında, "bez xäzer alarnıñ ni eşliäçägen kötärgä häm küzätep torırğa tieşbez, alar yañadan keşelärne qulğa alıp üterü häm başqa şundıy faciğäle ğämällär başlap cibärmäs dip ömetlänik" di İran islaxçılarınıñ berse. Älegä alınğan mäğlümatqa qarağanda, qadimilär İran parlamentı, Mäclestäge 290 urınnıñ 149-ın yawlağan. Läkin alar xäzer, saylawlarda xalıqnıñ sülpän qatnaşuı şuşı ciñüne şik astına quya ala dip qurqa. Äle näticälär bilgele bulğançı uq Saqçılar Şurası üzeneñ internet säxifäsendä, tawış birüdä qatnaşu däräcäse 60 protsenttan artıq dip beldergän ide. Xäzer isä Şura, bu san 51 genä tiräsendä digän eçke eşlär ministrlığın sannar belän uynawda ğäyepli. Başqala Tähran häm İsfaxan wä Şiraz kebek zur şähärlärdä xällär bigräk tä ayanıçlı, anda tawış birü urınnarına saylawçılarnıñ 30-lap qına protsentı kilüe açıqlandı. İrandağı şähär xalqı şulay itep ildäge säyäsi sistemadan qänäğät tügellegen kürsätä, läkin soñğı parlament saylawları moña bernindi dä çişeleş kitermäde, kiresençä, reformaçıl köçlär belän qadimi ruxanilär arasındağı qarşılıqlarnı tağın da tiränäytte genä.

Kärim Kamal, Praga
XS
SM
MD
LG