Saylaw aldı kampaniäse barğanda, Konstitutsiä tiräsendäge mäxkämä eşläre turında mäğlümat bik işetelmäde. Ämma Rusiä baş prokurorı urınbasarı Aleksandr Zvägintsev, Tatarstannıñ töp qanunına bulğan däğwälären onıtmağan. 23 martta Tatarstan Yuğarı Mäxkämäse bu eşne yañadan qaradı.
Konstitutsiä tiräsendäge bäxäs ütkän yıldan birle däwam itä. Tatarstannıñ yaña konstitutsiäse qabul itelgäç, baş prokuror urınbasarı, töp qanunnıñ 19 matdäsen, ğämäldän çığaru maqsatı belän, mäxkämägä şikäyät itkän ide. Soñınnan, Tatarstan xakimiätläre dä, Rusiä Konstitutsiä Mäxkämäsenä möräcäğät itkän. 2003 yılnıñ cäyendä, Rusiä Konstitutsiä Mäxkämäse, töp qanunnıñ matdälären ğomum mäxkämälär tikşerä almıy, digän qarar çığardı.
Şuşı qararğa nigezlänep, Tatarstan Yuğarı Mäxkämäse Aleksandr Zvägintsev şikäyäte belän başlağan eşne tuqtattı. Ämma, Rusiä baş prokurorı urınbasarı monıñ belän genä tınıçlanmağan. Häm, Tatarstan Konstitutsiäneñ qayber normaların federal qanunnarğa turı kilü-kilmäwen tikşerü öçen, yañadan Rusiäneñ Yuğarı Mäxkämäsenä möräcäğät itkän. 2003 yıl axırında älege mäxkämä, eşne tuqtatu turındağı Tatarstan xökemdarınıñ qararın, ğämäldän çığarğan.
Şulay itep, 23 marta Tatarstanıñ Yuğarı Mäxkämäse Aleksandr Zvägintsevnıñ şikäyäten ikençe tapqır qararğa mäcbür buldı. Tatarstan üzeneñ töp qanunına üzgäreşlär kertkän ide inde, şuña, Aleksandr Zvägintsev isemennän eş itkän, Tatarstan prokurorı Kafil Ämirov, mäxkämägä başqaraq şikäyätne täqdim itte. Rusiä prokuraturası Tatarstan respublikasınıñ däwlät buluı belän kileşä, ämma, şul uq waqıtta, suverenitetqa bäyle bulğan gerb, gimn, bayraq kebek töşençälärne qanunsız, dip sanıy. Prokuror urınbasarı şulay uq, Tatarstan Prezidentı bulırğa telägän nämzätkä 2 däwlät telen belü şartı belän kileşmi.
Tatarstan yuğarı mäxkämäsendä bulğan utırışta, Tatarstan Däwlät Şurası wäkilläre, eşne kiçekterep torırğa sorağan. Parlamentnıñ xoquq belgeçläre, xökemdar xozurına Venetsiä komissiäseneñ qararın täqdim itärğä ciena. Demokratiäne qanunnar aşa ülçi torğan şuşı Evropa komissiäse Çeçnänıñ töp qanunın tikşerep çıqqan. Anda da suverenitet töşençäse bar. Komissiäneñ qararları çit teldä bulğanğa kürä, Tatarstan xoquqçıları anı tärcemä itü öçen waqıt birüne sorağan.
Xökemdar ike yaqnıñ täqdimnären tıñlap, tänäfes iğlan itkän, mäxkämä utırışın, 29nçe martqa qädär, kiçekterergä bulğan.
Bikä Timerova.
