Accessibility links

Кайнар хәбәр

Rusiä parlamentınıñ Perm belän Komi-Permätne berläşterüne bertawıştan raslawı, Putin xakimiäteneñ çiksez buluın kürsätte


Perm ölkäse belän Komi-Permät milli okrugın berläşterü turında bez elek tä söylägän idek. İnde bu eş şämälgä dä quyıldı. Uzğan Comğada Dävlät Duması , bu Çärşämbedä Federatsiä Sovetı Konstitutsiägä bu xaqta üzgäreş kertüne ber tauıştan rasladı. Bu adım Kremlneñ qanunçığaru ölkäsendäge täsiren kürsätkän misal bulıp tora. Bu xaqta "Moscow Times"ta basılıp çıqqan maqälä.

Gazetanıñ yazuınça, Kremlneñ şuşı üzgäreşne parlamentnıñ tübän häm yuğarı palatasınnan şundıy tizlek häm ciñellek belän ütkärüen ber yıl elek küz aldına kiterep tä bulmas ide. Şulay itep 1993-nçe yılda qabul itelgän konstitutsiägä berençe märtäbä ciñellek belän üzgäreş kertelde häm bu borçılırlıq ürnäk bulıp tora. Regionnarnı berläşterü häm federativ strukturanı ğadiläşterü öçen qanuni säbäplär bulsa da, bäxäsle bulmağan ber mäsälädä konstiutsiägä üzgäreş kertü mexanizmı sınaldı häm monıñ möhimeräk üzgäreşlär öçen , mäsälän prezidentlıq möddäten ike belän çiklävne beterü öçen qullanıluı da mömkin. Läkin, konstitutsiäneñ başqa maddälären ürgäztü öçen protsedura qatmarlıraq, alarnıñ köçkä kerüe öçen reginal parlamentlarnıñ öçtän ike küpçelegeneñ häm federal parlamentta da konstitusion küpçelekneñ raslauı kiräk. Şulay da regional citäkçelär Kreml qamçısın qullanğan xäldä, aña gä qarşılıq kürsäterlär dip kötelmi. Bu aydağı prezident saulaularında gubernatorlarnıñ küberäk tauış birdertü mäsäläsendä üzara yarışqan buluların iskä alğanda, Kreml täqdim itkän konstitutsion üzgäreşne berençe bularaq raslatu öçen alar yañadan yarışaçaqlar dip uylarğa bula. Parlamentnıñ qararı Vladimer Putinneñ prezidentlığınıñ ikençe möddätendä uyın qäğidälären telägäneçä üzgärtä aluın kürsätte. Mäskävdäge ber bankirnıñ äytkäneçä, Putin xäzer atna azağında Daçada töşendä kürgän konstitutsion ügäreşne Çomğa könendä qanun xälenä kitererlek politik maşinağa iä. Bu isä politik sistemanı totrıqsızlandıra ala. Putin üze küpkenä oçraqlarda politik totrıqsızlıqqa kiterüe mömkin bulğan konstitutsion üzgäreşlärgä qarşı buluın häm üzeneñ öçençe möddätkä qalu turındağı spekulatsiälärne beterü öçen varis ezläven belderep kilde. Läkin, çın köntärtibeneñ närsä buluın kem äytä ala? Ber närsä açıq –Putinneñ xakimiäten kontrol itärlek köç qalmağannan soñ , anıñ konstitutsiäne iñ qısqa vaqıtta häm minimum debatlar belän üzgärtüenä qarşı torıp bulmas. Bu isä xävef tudırırlıq perspektiva.

Färit İdelle. Praga.
XS
SM
MD
LG