Accessibility links

Кайнар хәбәр

Britan gazetası "Times" Qadırovnı üterüdä Al-Qaedanıñ barmağı bar digän faraznı kire qağa


Russiä prezidentı Putin kiçä kötelmägändä Çeçenädä bulıp kitte. BU xaqta ul Mäskävgä qaytqaç qına xäbär itelde. Küräseñ , ul da üzenä höcüm bulır dip qurıqqandır. Putin qaytqannan soñ xökümät utırışında yasağan çığışında Kadırovnı xörmätläp çığış yasadı. Audio Ber ük vaqıtta Çeçnädä eçke eşlär ministerlege xezmätlärläreneñ sanın arttıru turında kürsätmä birde. Kadırovnıñ üterelüenä öç kön vaqıt ütkän bulsa da, monıñ öçen cavaplılıqnı älegä ber kem dä üz östenä almadı. İngliz gazetası "Times"nıñ bügenge sanında bu xaqta basılıp çıqqan maqälä "Al Qaedağa Kadırovnı üterüneñ kiräge yuq ide" dip atala.

Maqälä aftorı Vanora Bennett Kadırov xaqında bolarnı yazğan. Dindar bulu modada bulğanda ul ütä dindar ide. Min Ahmed Kadırov belän, ul möfti bulğanda, 1997-nçe yılda ike suğış arasında Çeçnädä oçraşqanda, ul İslamnı yañartu plannarı turında söyläde. Ul qulnı çabu, taş belän keşene üterü häm Çeçendä döyä bulmasa da, gönaxlar öçen döyä belän tüläv häm xatın-qızlarnıñ yabınıp yörergä tieşlege turında şapırınıp söyläde häm älbättä, bolarnı şunduq eşläp bulmas dip tä äytte. Din turında söylävne çeçennär xuplıy ide. Ğomumän üzlären ruslardan ayırğan här närsäne yarata idelär. İslam bu mohitkä turı kilä ide. Läkin, Kadırovnıñ dindarlığı qatıqullı häm energetik Vladimer Putinneñ kütärelä baruı belän kimi bardı. 100 meñ rus ğäskäre Çeçenägä kergäç sufizimğa urın qalmadı. Şulay itep Kadırov Allahnı taşlap ruslar safına küçte. Yäkşämbe könge bomba şartlauına qädäre ul Mäskävneñ Çeçnädäge qorçaq prezidentı ide. Qatı tänqitlängän uzğan yılğı saylaular anıñ xakimiäten nığıttı. Çeçnädä beräv dä saylaularda qatnaşuın xäterlämäsä dä, Mäskäv ul saylaular qanuni buldı dip belderde. Kadırov bälki opportunist bulğandır. Ul näfrät itelgän Mäskäv keşese belän eş itärgä riza bulğan çeçenärneñ berse buldı. Putingä suğış bette dip iğlan itü häm çeçelänläşterü säyäsäte öçen Kadırov kiräk ide. Kadırov Mäskäv telägän stabillekkä ireşü yulında bara ide. Läkin, monıñ öçen qabul itelmäslek yuğarı bäyä tülärgä turı kilde. Xäzer vaqıtlıça Çeçnä öçen cavaplı şäxes dip bilgelängän ulı Ramzan, kadırovçılar dip atalğan ike meñläp militsiä belän citäkçelek itte. Şuşı köçlär ğadi çeçennärne rus okkupatsiä köçlärenä qarğanda da küberäk qurqıta. Kadırovçılar keşelärne üterälär, urlıylar. Çeçnädän xäbär birä alu öçen tormışı belän täväkkälek itkän az sandağı jurnalistlarnıñ berse Anna Politkovskaya , Ramzan keşeläre prezidentlıqqa kandidatlıqların quyğan köndäşlärne eşknçägä duçar ittelär dip belderä. Kadırov soñğı vaqıtlarda nefte yatmalaınıñ qayberlären üz kontrolen aluı belän dä Russiäneñ xärbi başlıqların açulandırdı. Moña çaqlı iñ kimendä 17 märtäbä anı üterü omtılışı buldı. Yaña alternativ idea da alğa sörelä- üterüdä Al-Qaedanıñ barmağı bar imeş. Mäskäv inde küptännän birle çeçennär Al-qaedaçılar häm alarğa qarşı suğış Terrorğa qarşı Suğışnıñ ber öleşe bulıp tora dip däğvä itä. Küptän tügel genä üterelgän Yordan komandirın häm az sandağı yallı Ğäräp ixtiyarilären küz alında totmağanda, monı raslauçı dälil az. Mäskäv bu argument belän üzeneñ dini tügel, ä etnik häm millätçe eçtälekle räximsezlegenä Könbatış küz yomar dip ömetlänä. Bälkim Kadırovnıñ tormış yulı Al Qaedadağı fanatiklarnı çınnan da açulandırğandır. Läkin, anıñ üz ilendä anıñ yänäşäsendä torğan ütä döşmannarı küberäk ide. Anı ütergän keşeneñ alar arasında buluı küberäk ixtimal.

Färit İdelle. Praga.
XS
SM
MD
LG