Çärşämbedä AQŞ tınıçlıq saqlaw ğäskäriläreneñ Xalıqara Cinayätlär Mäxkämäsendä xökemgä tartılmawın küzdä totqan rezolutsiäneñ yañartıluı öçen İminlek Şurasında citälek tawış alalmayaçağı bilgele bulğannan soñ, rezolutsiä proyektı köntärtibennän alındı. Ütkändä Waşington ägär dä xärbiläre Xalıqara Cinayätlär Mäxkämäse aldına çığarılsa tınıçlıq missiälärenä veto salu belän yanıy ide. Bu märtäbä ul yaña resolutsiädän wazkiçtä,moña öleşçä AQŞnıñ yaqınça 90 il belän ğäskärilärne yaqlaw turında ayrım kileşülärgä ireşkän buluı tora.AQŞnıñ BMOdağı ilçeseneñ urınbasarı James Cunnigham administratsiäneñ mäxkämägä qarşı buluın äytep, AQŞ räsmilärenä qarata säyäsi motivlı proseslar bulu ixtimalän qabatladı Cunnigham (audio) Dönyanıñ başqa urınnarında tınıçlıq häm iminlek tämin itü öçen AQŞ tınıçlıq saqlau misiälärenä ixtiari räweştä xärbi köçlär cibärä.Bez alarnı prosess waqıtnda citärlek garantiälär birä almağan tribunal aldına çığaru kileşsez dip ışanabız dide.
BMO tınıçlıq saqlaw turındağı rezolutsiäse yañartılı öçen İminlek Şurası aldına kilgäç AQŞ nindi mönäsäbät kürsätäçäk Cunnigham bu xaqta fiker beyan itüdän totılıp qaldı. Kiläse ayda BMOnıñ Kosovodağı missiäse ozaytılırğa tieş. AQŞ andağı missiägä 400dän artıq politsiä cibrägän şulayuq Kosovoda NATO citäklägän tınıçlıq saqlaw köçlärendä amerikan xärbiläre xezmät itä. Däwlät Departamentı süzçese R.Boucher AQŞnıñ ayrım däwlätlär belän ireşkän kileşülär ,alar 98maddä kileşüläre dip yöretelä, Amerikanıñ bilgele qayber missiälärgä qatnaşu faktorı bula ala dide . Amerikanıñ dönyanıñ dürt poçmağında törle missiälärdä meñnnärçä xärbie bar, ayrım illär belän kileşüläre bulsa da ul üze qatnaşmağan xalıqara cinayätlär mäxkämäse nindider säbäptän xärbiläre östennän protses ütkärer dip borçıla.Boucher Ğıraqta totqınnarnı cäberlägän ğäskärilärne AQŞnıñ xökemgä tartuı , bu ilneñ cinayet eşlägän qorallı köçläre östennän xökem protsesı ütkärü sälätenä iä buluın kürsätä dip äytte. Boucher süzlärençä(audio) bez Abu Ghraib törmäsendäge kebek qotoçqıç xäl bulğanda da AQŞnıñ ğädellekne yaqlawın häm qorallı köçlärendäge xalıqara cinayät eşlägän här äğzası öçen xoquqi çaralar küräçägen kürsätte
Ämma AQŞ xakimiätläreneñ totqınnarnı äzerläkläwe İminlek Şurası äğzalarına täsir itkängä oçıy. Qıtay da bu mäxkämägä qatnaşmıy. Ämma Ul ütkändä AQŞ tınıçlıq saqlau ğäskärilärenä çağırma yasağan rezolutsiäne yaqlap tawış birä ide. Qıtay ilçese Wang jurnalistlarğa (audio) Älbättä AQŞnıñ tikşerülär ütkärüen añlıym. Ämma bıyıl törmädäge ezärlekläwlär säbäple xökümätebez AQŞ xärbiläreneñ üzläre telägänçe qılanularına mömkinlek birmäskä digän basım astında tora dip söyläde.
Şuranıñ Germaniä, Fransiä İspanya Rumıniä kebek äğzaları tawış birüdän totılıp qalaçaqlarına işarä itte. Rusiä belän Çile ilçeläre xökümätlärennän kürsätmä kötä. Çile ilçese Munoz süzlärençä(audio) Bu ütkändä dä bäxäsle rezolutsiä ide anıñ yañartıluı da bäxäsle bulır ide. General sekretarnıñ İminlek Şurasınıñ ni öçen anı yaqlap tawış birmäskä tieşlege turındağı deklaratsiäse, şulayuq säyäsi borçılular , monıñ bik cäncallı mäsälä buluın kürsätä.
Kofi Annan ütkän atnada şurağa AQŞ xärbilärenä çığarma yasamasqa , çönki resolutsiäne yañartu BMO , qanun ,qağıydälärneñ abruyın töşeräçäk digän kiñäş birgän ide.
färidä xämit,praga
färidä xämit,praga