Accessibility links

Кайнар хәбәр

Çiklär Tanımawçı Tabiplar Oyışması Äfganstannan kitä


Xalıqara yardäm törkeme –Çiklär Tanımawçı Tabiplar 1980nçe yıldan birle Äfganstanda eşläp kilä. Alar 1979-1989nçe yıllar arasındağı sovet okupatsiäse,1990 nçe yıldağı watandaşlar suğışı şulayuq Taliban rejimı waqıtında da äfgannarnı däwaladı. Meditsina yardäme kürsätüçe törkem xäzer Äfganstannan çığıp kitäçägen belderde. Şulay itep ul Taliban rejimı cimerelgännän soñ Äfgastannan kitäçäk berençe möhim yardäm oyışması bulaçaq.

Çiklär Tanımawçı Tabiplär çärşämbedä , oyışma 24yıldan soñ Äfganstannan çığıp kitäçäk dip belderde.Fransuzça qısqartılıp MSf dip yöretelgän törkem , bu qararğa kilüebezgä iyün ayında 5 xezmätkärebezneñ üterelüe , yaña höcümnär qurqınıçı , AQŞ citäklägän koalitsiä häm äfgan xökümätenä açu çığuı säbäp dip belderde.MSFneñ operatsiälär direktorı Kenny Gluck Qabulda ütkän press konferensiädä (audio) Qoralsız yardäm xezmätkärläre eşlägän bäysez humanitar törkemneñ konflikt urınnarına barıp yardäm kürsätüe mömkin tügel inde dip äytte. Sonğı aylarda iminlek şartlarnıñ naçarlanuı säbäple Çiklär Tanımawçı Tabiplar Äfganstannıñ könyaq häm könçığışında eşçänleklären tuqtattı.İyünnän elek oyışma ilneñ 34 welayäteneñ 13dä 80 xalıqara ixtiari häm 1400 äfganlı belän xezmät kürsätä ide.İyün başlarında anıñ 3yevropalı häm 2 äfgan xezmätkäre Badgistä atıp üterelde.Äfgan räsmiläre eşennän quuluına açulanğan cirle politsiä citäkçese bu keşelärne ütertte dip äytte.Ämma bu şäxes tä üterüçelär dä qulğa alınmadı. Gluck äfgan xökümäten cinayätne yaxşılap tikşermäüdä ğäyepläp çıqtı.(audio) Yardäm xezmätkärläreneñ iminlegenä ähämiät birmäü , qızğanıçqa qarşı äfgan xökümäteneñ bu waxşılekne nıqlap tikşerergä telämäü yäki tikşerä almau häm ğäyeplelärne qulğa alıp cazalandırmauında kürende dip söyläde Gluck. Oyışma şulayuq AQŞ citäklägän koalitsion köçlär bäysez yardäm xezmätkärlären qurqınıç astına quya dip äytte. Çiklär TanımawçıTabiplarnıñ general sekretarı Marine Buissonniere AQŞ citäklägän köçlär yardäm birüne ğıysyançılarnı tabuğa bäyläp äfgannarnıñ başın butıy dip äytte.AQŞ xärbiläre äfgannarğa yardämneñ däwam itüen teläsägez ,ğıysyançılar turında mäğlümät biregez dip yazılğan käğäzlär taratuın iqrar itep, bu eş öçen ğafu ütende. Ämma oyışma belderüenä kürä zarar yasalğan , küp kenä äfgannnar xäzer barlıq yardäm xezmätkärläre könbatış xärbiläre belän xezmättäşlek itä dip uylıy. Waşingtonda Däwlät Departamanetı süzçese Adam Ereli AQŞ ber qayçan da humanitar yardämne xärbi operatsiälärgä bäylämäde dip äytep (audio) Mondıy ğäyepläü öçen nigez yuq.Bez ber qayçan da yardämne xärbi xezmätäşlekkä bäylämädek, aksilärebez humanitar xezmätkärlärneñ äfgannarğa yardämen qurqınıç astına quydı digän ğäyepläwlärne kire qağabız dide. Parijda Çiklär TanımawçıTabiplar oyışması belän eşlägän Marie Madeleine Leplomb radiobızğa birgän ängämädä koalitsiä köçläre qırqartılıp PRT dip yöretelgän rekonstruksiä törkemnären qullana, bu da yardäm xezmätkärlärenä qurqınıçnı arttıra dip äytte. AQŞ wä NATO ğäskäriläre xestäxänä tözü, qoyular qazu kebek ğädättä sivil yardäm xezmätkärläre başqarğan eşlär eşli xäzer. Leplomb PRT äfgannar öçen tabışmaq alar ğäskär belän bäysez yardäm xezmätkäre arasındağı ayrımanı añlamıy di. Çiklär TanımawçıTabiplar yäki başqa humanitar törkemnär Äfganstan kebek totrıqsız illärdä üzläreneñ iminlegen tämin itü öçen säyäsi yaqtan tämam bitaraf bulırğa tieş. Çiklär TanımawçıTabiplar oyışması 80ildä eşçänlek alıp bara 1999nçe yılda aña NOBEL tınıçlıq büläge birelde. AQŞ xärbiläreneñ süzçese Jon Siepmann Qabulda jurnalistlarğa (audio) Bez xökümät häm xökümätttän bäysez oyışmalarnı monda kilep äfgannarğa yardäm itüe öçen qıyulandırabız.Beräüneñ äfgan xalqına yardäm itüdän baştartıp kitüe , qızğanıç .Bez şulay eşläw öçen iminlek täsirle säbäp tügel dip uylıybız dide. 2003nçe yılbaşınnan birle Äfganstanda 30yardäm xezmätkäre üterelde.

färidä xämit,praga
XS
SM
MD
LG