Accessibility links

Кайнар хәбәр

Neft bäyäläre beraz töşsä dä, belgeçlär bu qısqa waqıtlı küreneş bulırğa mömkin di


Dönyanıñ neft'' eksportlawçı 5-nçe ile Venetsuelada referendum ütkärelep, xalıq xäzerge prezident Hugo Chaveznı xakmiiättä qaldıru öçen tawış birgännän soñ dönya bazarında neft'' bäyäse beraz ğına töşte. Soñğı waqıtta neft'' bäyäse şaqtıy tiz arta barıp yaña däräcälärgä kütärelgän ide. Ämma belgeçlär neft'' bäyäseneñ bu könnärdä beraz kimüe qısqa waqıtlı ğına bulaçaq, kiläçäktä ber miçkä neft''neñ bäyäse 50 dollarğa citärgä mömkin dip kisätä.

Neft'' bäyäläreneñ yıl başınnan birle totrıqlı räweştä arta baruı qullanuçılarnı häm iqtisadçılarnı nıq qına borçıy başladı. Düşämbe könne Quşma Ştatlarda ber miçkä ciñel neft''neñ bäyäse 47 dollarğa citä yazdı. Bu New York tawar birjasında soñğı 21 yıldağı iñ yuğarı bäyä digän süz. Ämma dönyada neft'' ekportlaw küläme belän bişençe urında torğan Venetsueladağı referendum näticäläre iğlan itelgännän soñ bu neft''neñ bäyäse beraz töçen miçkäsenä 45 dollar 75 sentqa qaldı. Venetsuela xalqı prezidentnı xakimiättä qaldırunı yaqlağannan soñ andağı xakimiät almaşı neft'' exportına tä''sir itär digän borçılular taraldı. Ämma belgeçlär fikerençä bäyälärneñ töşüe qısqa waqıtlı ğına bulırğa mömkin. Çönki neft'' bäyäsen kütärüçe başqa küp kenä säbäplär bar.

İñ töp säbäplär Ğiraqtağı totrıqsızlıq, Rusiädä Yukos neft'' şirkäte krizisı, neft'' satuçı Afrika ile Nigeriädäge çualışlar. İñ küp neft'' satuçı il Söğüd Ğärabstanında terrorçılarnıñ yaña höcümnär oyıştıruı da dönya bazarına neft'' çığarunı kimetergä mömkin digän qurqu bar.

Şul uq waqıtta AQŞ häm Qıtay kebek illärdä iqtisadıy üseş säbäple dönyada neft'' satıp alu, ixtıyac arta bara.

Xalıqara Energiä Agetnlığınıñ uzğan atnada iğlan itkän mäğlümätlärenä qarağanda dönyada könlek neft'' ixtıyacı 82 million miçkädän artıp kitkän, yäğni elegräk uylanılğannan artığraq.

Neft'' häm gaz sänäğäte turındağı mäğlümätlär, yañalıqlar birüçe Singapurda urnaşqan energyasia.com säxifäse möxärrire Ñ Weñ Huñ söyli.

AUDİO: Xäzer qullanunıñ arta baruı küzätelä. Bu neft'' bazarına bertörle nigez birä. Ämma täqdim itügä kilgändä, aña qurqu basımı arttı. Min monı nigezsez dip uylamıym. İllär häm şirkätlär çittä närsä buluına qarap eş itä. Häm alar Ğiraqtağı suğışnıñ betmäs-tökänmäs buluın, yamanayğannan yamanaya baruın kürä. Häm xäzer bar dönya nef''t tuplanmaları cıyıp qalırğa tırışa.

Älbättä inflyatsiäne isäpkä alğanda älegä neft'' bäyäläre 80-nçe yıllar başındağı, İran inqıylabınnan soñğı däräcägä kütärelmäde. Şulay da iqtisadçılar bu bäyälär AQŞ, Germaniä kebek dönyanıñ iñ zur iqtisadqa iä illärenä zıyan kitererlek däräcägä citte dip borçıla.

Mondıy waqıtta ğädättä dönyanıñ iñ küp neft'' satuçı illärenä basım yasap neft'' çığarunı arttırırğa tırışalar. Ämma xäzer Neft'' çığaruçı illär oyışması OPECka kergän illär inde bolay da bar köçenä eşli. Londondağı Dönya Energiä Tikşerenüläre Üzäge analitigı Möxämmät-Ali Zäyni söyli.

AUDİO: OPECnıñ inde bernindi östämä mömkinlekläre qalmadı diärlek. Näticädä bazar bik kierenke. Şuña kürä ägär dä tä''min itü kiselä qalsa çaralar kürü mömkinlege yuq diärlek.

Anıñ äytüençä, neft'' bäyälären töşerü öçen mömkinleklär bik az qala.

AUDİO: Berdänber mömkinlek, neft'' bäyäläreneñ yuğarı buluı säbäple, yuğarı bäyälär satıp alunı, ixtıyacnı kimetä ala. Annan soñ bazarda balans urnaşaçaq.

Zäyni äytüençä, Yukos mäs''äläseneñ çişelüe, Nigeriädäge çualışlarnıñ tuqtaluı da Venetsuela referendumı kebek bäyälärneñ töşüenä kiterä ala.

Şul uq waqıtta bäyälärneñ tağın artuına kitererdä başqa küp kenä, adlan belep bulmıy torğan faktorlar bar. Mäs''älän, şularnıñ iñ zurısı hawa torışı. Cir şarınıñ tönyağında ğädättän tış saqlın qış neft''kä ixtıyacnı arttırırğa mömkin. Ğiraq häm terrorçılıq kebek başqa faktorlar da bar.

Energyasia.com möxärrite Ñ Venetsuela referendumınnan soñ beraz töşkän bäyälär ul urında ozaq tormas kebek di.

AUDİO: Noyäberdä AQŞta saylawlar ütäçäk häm terrorçılar Könbatış dönyağa qarşı tä''sirle höcümnär yasarğa wäğdä birde. Kem belä. Ägär alar neft'' eşkärtü qorılması, zur neft''ütkärgeç yäki diñgezdä neft'' transportı kebk döres hädäflärgä höcüm itsä bäyälärne 50 dollarğa qädär kütärü qıyın bulmıyaçaq. Bäyälärneñ könenä 50-läp sentqa artuı ğına citä häm ul ber atna eçendä 50 dollarğa barıp citäçäk.

Naif Aqmal, Praga.
XS
SM
MD
LG