11 Sintäber fäciğäsenä 3 yıl

2001nçe yılnıñ 11nçe sintäbere Nyu Yorkta qoyaşlı,matur irtä belän başladı...Ämma bu ozaq däwam itmäde.Terrorçılar urlağan berençe pasajır oçqıçı Nyu York Säwdä üzägenä barıp bärelä.(audio) Berniçä minuttan soñ CNN televidiniäsendä Carol Lin(audio) Älegenä kilgän räsemnärdä sez Dänya Säwdä Üzägen küräsez. Raslanmağan xabärlärgä kürä bügen irtän Säwdä üzägeneñ ber manarasına oçqıç cimerelep töşkän dip belderde. Berençe räsem älbättä qotoçqıç qaza bulıp kürende. NY politsiäse , yanğın sünderüçelär,aşığıç yardäm maşinaları bälä-qaza urınına aşıqtılar .Barlıq televidiniä kanalları programmaların tuqtatıp turıdan turı tapşıra başladı.ABC kanalınıñ xabärçese berençe şartlaudan soñ 17minut qına ütkäç ikençe urlanğan oçqıçnıñ säwdä üzägeneñ ikençe manararasına kilep bärelüen şok xälendä añlata (audio)Monda qotqaru ğämälläre kürenmi älegä.. Äle xäterlägez.... Alla... İnde koordinatsiälängän höcüm baruı turında añlaşıldı. Prezident G.Bush Florida Sarastolada mäktäptä yaña xökümätneñ uqu inisiativası turında söylärgä tieş ide. Prezidentqa säwdä üzägenä oçqıç bärelüe turında äytelde . Aradan bıraz waqıt ütkännän soñ Bushnıñ ştab başlığı Andrew Card balalar belän söyläşep utırğan prezident yanına kilep anıñ qolağına ikençe oçqıçnıñ Dönya Säwdä üzägenä bärelüe turında xabär itte häm Amerikağa höcüm itelä dip äytte Prezident Bush mäktäptän kitkänçe yasağan berençe belderüendä bolay dide(audio) Min vitse prezident , NY gubernatorı häm FBİ direktorı belän söyläşep, qorbannarğa alarnıñ ğailälärenä federal xökümätneñ barlıq kiräkle yardämnı kürsätü häm bu ğämälne oyıştıruçılarnı tabu öçen tikşerü ütkärergä digän kürsätmä birdem. Bez terrornı çiñäçäkbez. Ämma höcümnär tuqtalmağan ide äle . 40minut çaması waqıt ütkännnän soñ Waşingtonnan 63 pasajır häm ekipajı belän kütärelgän oçqıç Pentagon östenä kilep töşte. Binadağı 125 keşe häm oçqıçtağılar häläk buldı. NYta isä Dänya Säwdä Üzägendä töten häm 1,100 däräcägä citkän qotoçqıç esselektä yanğın sünderüçelär keşelärne qotqarırğa tırışa ide. Waqıyğä urınında bulğan ber şaxit bolay dip säylägän (audio) Keşelär täräzälärdän sikerä. Min 13-14 keşeneñ täräzädän sikerüen kürdem.Qotoçqıç, küzläremä ışana almim... 10.05tä qotoçqıç esselek Säwdä Üzägeneñ könyaq manarasınıñ qorıç strukturasın erette, ul cimerelde(audio) Manhattanda meñnnärçä keşe tuzan bolıtı, töşkän kisäklär xarabälär arasınnnan canın qotqaru öçen yägerä ide. Berençe manara cimerelep 5minut ütkännän soñ Pensilvaniä kügendäge oçqıçta 4 terrorçı belän pasajirlar arasında ülem qalım köräşe bara ide. Terrorçılar new Jerseydän San Franciscoğa yul totqan 38 pasajırlı oçqıçnı urlap anı Waşington DCgä oçırğa mäcbür itä.Oçqıçtağı pasajırlar kese telefonnarınnan şaltıratıp tuğannarınnan NY häm Pentagonğa yasalğan oçqıç höcümnärennän xabärdar bula . Ber törkem pasajırlar terrorçılar belän köräşep oçqıçnıñ bomba itep qullanıluına yul quymıy. Oçqıç urmanğa cimerelep töşä. NYta säğät 10.28dä ikençe manara cimerelep töşä (audio) Dönya Säwdä Üzägeneñ cimerelüe belän 2800 keşe şulsanda 343 yanğın sünderüçe häläk bula. İrtänge höcümnärdän soñ AQŞiminlek räsmiläre höcümnär tuqtaldımı, başqa urlanğan oçqıçlar barmı açıq anıq mäğlümätkä iä tügel ide. Prezident G.Bush Floridadan Louisinadağı xärbi bazağa kiterelde Ul töştän soñ anda ikençe belderüen yasadı.(audio) Öydä häm dönyanıñ törle illärendäge xärbilärebez yuğarı häwef xälenä kiterelde. Xökümätneñ eşçänlegenä däwam itüe öçen kiräkle iminlek çaraları kürelde Höcümnär turındağı xabär böten dönyağa cäyelgäç, çit il citäkçeläre şunduq AQŞqa yaqlau häm qayğı urtaqlaşu belderä başladı.V.Putin höcümnän soñ Bushqa şaltarqtan berençe çit il citäkçese bulğan.Ul soñraq Rusiä televidiniäsendä çığış yasap terrorğa qarşı suğışta solidarlıq zarur Rusiä terrornıñ närsä ikänen belä şunlıqtan ul Amerika xalqınıñ xislären añlıy dip söyläde. (audio) Berlindä kansler G. Schroeder başqa Yevropa citäkçeläreneñ xislären çağıldırıp(audio) Bu sivilizatsiäle dönyağa qarşı iğlan itelgän suğış dip äytte. NY mere Rudolf Giuliani 11nçe sintäberdä töştän soñ säğät 3tä press konferensiä ütkärep barğan qotqaru tırışılıqları turında mäğlümät birde.Töştän soñ G.Bushqa Waşingtonda sezneñ iminlekne garantiäli almıybız dip anı Nebraskadağı hava köçläre bazasınıñ strategik komandalığına alıp kittelär. Annan Ul kiçen genä Aqyortqa qaytıp Oval Ofistan çığış yasap, höcüm öçen cawaplılarnı tabaçaqbız dip belderde. färidä xämit