Yevropa Törkiäne qabul itergä äzerme?

Reformalarnıñ zur öleşe prezident Sezer tarafınnan raslanğannan yäğni 1nçe apreldän soñ ğına köçkä keräçäk.Sonğı üzgäreşlär Ankaranıñ Berlekkä kerü turında Brüssel belän räsmi söyläşülär başlauı öçen yuldağı sonğı kirtäne dä cimerde. Yevropa Komissiäse ägär dä Törkiä 1920-nçe yılda faşist İtaliadan küçerep alğan cinayät kodeksın üzgärtmäse, üktäber ayında söyläşülär başlau öçen waqıt kiñäş itmiäçäk dip açıq itep belderde.Premyer Tayip Erdoğannıñ islamçı Ğädellek wä Täräqiät Partiäse xoquq reformaların Berlekneñ 25 äğzası belän mönäsäbätlärendä möhim borılış noqtası dip bäyäläde. Partiäneñ yuridik komisiäse citäkçese Köksal Toptan bolay dide(audio) Bez bu qanunnarnı 6nçe üktäberdän elek qabul itelüe öçen nıq tırıştıq.Bu qanunnarnıñ töp fälsäfäse bezneñ Yevropa Berlege qımmätlärenä ğomumi mönäsäbätebezne kürsätä. Bez alarnıñ ütüenä bik şat,bu Berlekkä taba möhim adım bulğan kebek Törkiäneñ modernlaşuı öçen dä bik möhim. Yäkşämbedä parlamentnıñ aşığıç cıyılışı premyer Erdoğanıñ Berlek räsmilärenä qapmaqarşılıqlı qanun proyektın kire alırğa wäğdä itkännän soñ ğına mömkin buldı. Törkiädä häm yevropa illäre başqalalarında sonğı könnärdä küp söyläşelgän zina nigezdä 1996nçe yılda cinayät bulıp sanaludan tuqtaldı. Premyer Erdoğan ğailä qıymmätlären nığıtu xatın qız xoquqların yaqlau öçen bu qanun kiräk dip äytkän ide. Törkiäneñ yaña cinayätlär kodeksı xoquq yaqlau törkemnäreneñ taläplärenä cawap birep qayber eşlärdä birelgän cazalarnı nıq kiskennäştergän. Törkiädä sekularistlar Erdoğannıñ sonğı minutta ğına zina mäsäläsen töşerep qaldıruı,şulayuq universitetlarda möselmança yaulıqnı tıyuına qarata şik belän qarıy. Alar AK partiä üzeneñ çın islamçı qaraşların yäşerä, Erdoğan sarıq tiresendäge büre dip äytä. Törkiäneñ Yevropa Berlegenä kerüen yaqlauçılar isä Erdoğan 2yıl eçendä demokratiägä taba nigezle progress yasadı dip belderä.Yevropa Parlamentında sotsialistik törkem citäkşese alman Martin Schulz Radio Frans İnternationalğa birgän komentarlarında cinayätlär kodeksı reforması konservativ partiä citäkçelegeneñ tırışlıqların çağıldırğan in yaxşı ürnäk buldı dip äytte (audio) Törk xärbiläreneñ täsiren kimetü ber niçä distä yıl elek uylap ta bulmıy torğan eş ide , Körd mäsäläsenä qarağız, Erdoğan partiäse körd telen televidiniägä kertte. Bu äle çınbarlıq. Min älbättä Törkiädä här närsä şoma ğına bara dip däğwä itmim, Anda yaxşırtası eşlär bar äle , törek cämğiäten üzgärtü öçen bälkim dä 15 yıl kiräk bulaçaq . Ämma bez Yevropa Berlegenä kerü yulın açuğa qarağanda işekne yabıp quyıp yuq disäk minemçä küpkä qurqınçraq bulaçaq Sonğı könnärdä zina tiräsendä qupqan şau-şu Törkiä äğzalığına qarşı buluçılarnıñ argumentın köçländerde. Küplär Törkiäneñ 68million xalıq sanına häm anıñ möselman buluına qarşı çığa.Fransiä premyere Jean Pierre Raffarin Wall Street Journal gazetasındağı mäqaläsendä Yevropa çınlap ta sekularizm yılğasına islam ağımınıñ kilep qatnaşuın kürergä telime dip sorıy . Ämma Törkiäneñ Yevropa Berlege ambitsiäläre öçen din töp kirtä bulıp tora dip qarauçılar azçılıqnı täşkil itä.Misal öçen Daniada xalıqnıñ zur öleşe Törkiäneñ berlekkä quşıluına qarşı , säbäp islam tügel ä keşe xoquqları . Fikre soralğannarnıñ 19%ğına dinne argument itep qullanğan.Fransiäneñ eleke tışqı eşlär ministırı Vedrine din debatlarda rol uynamasqa tieş . Yevropa xristiannar klubı tügel. Albaniä iqtisadi yaqtan berlekkä kerergä äzer bulğaç bu mäsälä bötenley kütärelmäskä tieş . Törkiäneñ möselman ile buluı ber nindi problema tügel dip söyli Törkiä äğzalığna qarşı buluçılarnıñ küpçelege Törkiäneñ xalıq sanı , anıñ tönyaq Kiprnı okupatsiäläp totuı , keşe xoquqları, 20nçe ğasır başında mennärçä ärmänne üterüen Ankaranıñ qabul itmäwe kebek mäsälälärne argument itep quya. färidä xämit