Başqortstan bu könnärdä bäyräm ruxında yäşi. Mäğlüm buluınça, 11 öktäber Başqortstannıñ töp bäyräme – Republík köne bularaq bilgelänä. Bıyıl bu bäyrämneñ 14 yıllığı. 1990 yılda Başqortstannıñ däwlät möstäqillege turında iğlan itkännän birle 11 üktäber köne här yılnı räsmi bäyräm, iñ zur bäyrämnärneñ berse bularaq, däwlät bäyräme sífatında tantana itelä. Soñğı yıllarda Rusiäneñ Tatarstan belän Başqortstannıñ suwerenlıq mömkinleklären nıq qına qısqannan soñ, bu bäyrämneñ säyäsi eçtälege kimesä dä, xalıq bu bäyrämne barıber kötep ala, üzeneñ küñelen kütärergä tırışa.
Äytelüençä, Republík köne Başqortstanda 11 üktäber könne bäyräm itelä. Ämma şuşı bäyrämneñ räsmi tantanaları Ufada 8 üktäber könne ük ütte. İrtänge säğät unberdä Başqortstannıñ yuğarı citäkçeläre, deputatlar, ictimağí häm dini oyışmalar wäkilläre başqalanıñ Duslıq monumentına kilep, här yıldağıça, andağı häykäl aldına çäçkälär saldı. Şunda uq sänğät törkemnäreneñ matur çığışları da buldı. Annan soñ bäyrämdä qatnaşuçılar başqalanıñ Sowet mäydanındağı häm Qunaqsaray säwdä itü – yal üzäge yanında sänğät kollektífları oyıştırğan tamaşalarnı qararğa kilde.
Ä töştän soñ säğät öçtä Başqortstan däwlät opera häm balet teaterı binasında Republík köne uñayınnan här yılnı bula torğan tantanalı cíılış başlandı.
Bäyräm kiçäsenä kilüçelärne teater foyesında milli cır häm köylärebez qarşı aldı. Tantanağa republík citäkçeläre, deputatlar, törle xakímít oyışmaları wäkilläre, rayonnar häm şähärlär başlıqları, şulay uq ictimağí häm dini oyışmalar wäkilläre dä çaqırılğan. Tantanalı cíılışqa kürşe republíklardan häm ölkälärdän kilgän qunaqlarnıñ küp buluı da bäyräm tantanasın kütärep cibärde. Tatarstannan da, bäyräm şatlığın urtaqlaşırğa, mädäniät ministerı İldus Tarxanov belän kürenekle däwlät häm cämäğät eşleklese, oluğ ğälim İndus Tahírov citäkçelegendäge wäkillek tä kilgän. Alay ğına da tügel, bu yulı xätta Tatarstannıñ tanılğan sänğät ostaları da bu bäyrämgä çaqırulı. Alar Başqortstan bäyrämeneñ mädäni çaralarında çığış yasí.
Republík könenä bağışlanğan tantanalı cíılışnı Başqortstan Däwlät Cíılışı – Qorıltay räise Qonstantin Tolqäçev açtı häm cíıluçılarnı bäyräm belän qotladı. Ul şulay uq qısqaça ğına 14 yıl elek Başqortstannıñ Suwerenlıq turında deklarasí qabul itüeneñ zur ähämiätkä iä buluın assızıqladı. Annan soñ Tolqäçev äfände töp doqlad öçen süzne Başqortstan prezidentı Mortaza Räximovqa birde. «Däwlät säyäsäteneñ yuğarı maqsatı – sosíal proğress» dip atalğan doqladınıñ başında Mortaza Räximov republíknıñ 14 yıl elek däwlät suwerenlığı turında deklarasí iğlan itüe arqasında ireşelgän qazanışlar turında söyläde. Üz çığışında ul ildäge säyäsi – ictimağí üzgäreşlärgä dä qağıldı. «Rusiädä terrorçılıq qırqınıçı kiñ cäyelgändä il citäkçelegeneñ qatğí reformalar ütkärä başlawı döres ğämäl, – dip bilgeläde Räximov äfände. – Bez monı yaqlíbız. Kiläçäktä dä il citäkçelege ütkärgän säyäsätne xuplayaçaqbız. Ğomumän, Başqortstan kiläçäktä dä üzen bar tik Rusiä eçendä çäçäk atuçı republík itep kenä küz aldına kiterä. Rusiä belän 450 yılğa yaqın bergä yäşäw mondí bergälekneñ nıqlığın rasladı». Başqortstan prezidentı çığışı eçtälegennän şundí fiker añlaşıla: Başqortstan xakímítları Rusiäneñ älege citäkçelegenä tuğrı xezmät itäçäk häm anıñ süzennän çıqmayaçaq.
Mortaza Räximovtan soñ tantanalı cíılışta çığış yasawçılarnıñ hämmäse dä 14 yıl elek Başqortstannıñ Suwerenlıq turında deklarasí qabul itüeneñ tarixi ähämiätkä iä buluı xaqında söyläde. Tantanalı kiçädä iñ täwgelärdän bulıp Tatarstan wäkillege citäkçese, Tatarstan mädäniät ministerı İldus Tarxanovqa süz birelde. Ul Tatarstan prezidentı Mintimer Şäymievneñ Başqortstan Republígı köne uñayınnan cibärgän qotlawın uqıp işetterde.
Tantanalı cíılış republíknıñ säxnä yoldızlarınıñ zur konsertı belän tämamlandı.
Republík könenä bağışlanğan mädäni häm sport çaraları aldağı könnärdä dä däwam itä. İñ küp tantanalı çaralar 11 üktäbergä bilgelängän. Ul könne Ufanıñ barlıq zur mäydannarında açıq hawada sänğät kollektíflarınıñ häm tanılğan cırçılarnıñ konsertları kürsäteläçäk. Mäskäwdän dä baytaq qına cırçılar çaqırılğan. Ä kiçen başqalanıñ berniçä urınında bäyräm feyerwerkları atılaçaq.
Tatarstannan kilgän qunaqlar isä bäyrämneñ mädäni çaralarında qatnaşudan tış Başqortstan citäkçeläre belän räsmi oçraşu häm söyläşülär dä ütkäräçäk. Bıyıl ike republík arasındağı härtörle xezmättäşlekne üsterü maqsatında ike yaqlı komíssí tözelgän ide. İndus Tahírov Ufağa kilep citkäç tä jurnalistlar belän aralaşuda şuşı ike yaqlı komíssínıñ çirattağı utırışı bulaçağın da äytkän ide. Bu utırışnıñ şimbä könne ütäçäge açıqlandı.
Sänğät ostaları bäyräm çaraları barğan säxnälärdä çığış yasasa, republík yazuçıları häm şağirläre, ğomumän, ädäbiätkä qağılışı bulğan millättäşlärebez üzläreneñ ädäbi süzläre belän bäyräm mäydanına kütärelä.
Comğa könne Ufada Başqortstan däwlät filarmonísında Başqortstan Yazuçılar berlegeneñ tatar yazuçıları berläşmäse äğzaları Republík könenä bağışlap üzläreneñ ädäbi – muzíkl' kiçäsen ütkärde. Tatar yazuçıları berläşmäse citäkçese Räşit Sabit äytüençä, Republík köne uñayınnan yazuçılarnıñ üz mädäni çarasın ütkärü tabiği xäl häm anı yıl da ğädätkä kertü küzallana. Ädäbi – muzíkl' kiçädä şiğerlär sänğät ostaları çığışları belän aralaşıp bardı.
Äytelüençä, Republík köne Başqortstanda 11 üktäber könne bäyräm itelä. Ämma şuşı bäyrämneñ räsmi tantanaları Ufada 8 üktäber könne ük ütte. İrtänge säğät unberdä Başqortstannıñ yuğarı citäkçeläre, deputatlar, ictimağí häm dini oyışmalar wäkilläre başqalanıñ Duslıq monumentına kilep, här yıldağıça, andağı häykäl aldına çäçkälär saldı. Şunda uq sänğät törkemnäreneñ matur çığışları da buldı. Annan soñ bäyrämdä qatnaşuçılar başqalanıñ Sowet mäydanındağı häm Qunaqsaray säwdä itü – yal üzäge yanında sänğät kollektífları oyıştırğan tamaşalarnı qararğa kilde.
Ä töştän soñ säğät öçtä Başqortstan däwlät opera häm balet teaterı binasında Republík köne uñayınnan här yılnı bula torğan tantanalı cíılış başlandı.
Bäyräm kiçäsenä kilüçelärne teater foyesında milli cır häm köylärebez qarşı aldı. Tantanağa republík citäkçeläre, deputatlar, törle xakímít oyışmaları wäkilläre, rayonnar häm şähärlär başlıqları, şulay uq ictimağí häm dini oyışmalar wäkilläre dä çaqırılğan. Tantanalı cíılışqa kürşe republíklardan häm ölkälärdän kilgän qunaqlarnıñ küp buluı da bäyräm tantanasın kütärep cibärde. Tatarstannan da, bäyräm şatlığın urtaqlaşırğa, mädäniät ministerı İldus Tarxanov belän kürenekle däwlät häm cämäğät eşleklese, oluğ ğälim İndus Tahírov citäkçelegendäge wäkillek tä kilgän. Alay ğına da tügel, bu yulı xätta Tatarstannıñ tanılğan sänğät ostaları da bu bäyrämgä çaqırulı. Alar Başqortstan bäyrämeneñ mädäni çaralarında çığış yasí.
Republík könenä bağışlanğan tantanalı cíılışnı Başqortstan Däwlät Cíılışı – Qorıltay räise Qonstantin Tolqäçev açtı häm cíıluçılarnı bäyräm belän qotladı. Ul şulay uq qısqaça ğına 14 yıl elek Başqortstannıñ Suwerenlıq turında deklarasí qabul itüeneñ zur ähämiätkä iä buluın assızıqladı. Annan soñ Tolqäçev äfände töp doqlad öçen süzne Başqortstan prezidentı Mortaza Räximovqa birde. «Däwlät säyäsäteneñ yuğarı maqsatı – sosíal proğress» dip atalğan doqladınıñ başında Mortaza Räximov republíknıñ 14 yıl elek däwlät suwerenlığı turında deklarasí iğlan itüe arqasında ireşelgän qazanışlar turında söyläde. Üz çığışında ul ildäge säyäsi – ictimağí üzgäreşlärgä dä qağıldı. «Rusiädä terrorçılıq qırqınıçı kiñ cäyelgändä il citäkçelegeneñ qatğí reformalar ütkärä başlawı döres ğämäl, – dip bilgeläde Räximov äfände. – Bez monı yaqlíbız. Kiläçäktä dä il citäkçelege ütkärgän säyäsätne xuplayaçaqbız. Ğomumän, Başqortstan kiläçäktä dä üzen bar tik Rusiä eçendä çäçäk atuçı republík itep kenä küz aldına kiterä. Rusiä belän 450 yılğa yaqın bergä yäşäw mondí bergälekneñ nıqlığın rasladı». Başqortstan prezidentı çığışı eçtälegennän şundí fiker añlaşıla: Başqortstan xakímítları Rusiäneñ älege citäkçelegenä tuğrı xezmät itäçäk häm anıñ süzennän çıqmayaçaq.
Mortaza Räximovtan soñ tantanalı cíılışta çığış yasawçılarnıñ hämmäse dä 14 yıl elek Başqortstannıñ Suwerenlıq turında deklarasí qabul itüeneñ tarixi ähämiätkä iä buluı xaqında söyläde. Tantanalı kiçädä iñ täwgelärdän bulıp Tatarstan wäkillege citäkçese, Tatarstan mädäniät ministerı İldus Tarxanovqa süz birelde. Ul Tatarstan prezidentı Mintimer Şäymievneñ Başqortstan Republígı köne uñayınnan cibärgän qotlawın uqıp işetterde.
Tantanalı cíılış republíknıñ säxnä yoldızlarınıñ zur konsertı belän tämamlandı.
Republík könenä bağışlanğan mädäni häm sport çaraları aldağı könnärdä dä däwam itä. İñ küp tantanalı çaralar 11 üktäbergä bilgelängän. Ul könne Ufanıñ barlıq zur mäydannarında açıq hawada sänğät kollektíflarınıñ häm tanılğan cırçılarnıñ konsertları kürsäteläçäk. Mäskäwdän dä baytaq qına cırçılar çaqırılğan. Ä kiçen başqalanıñ berniçä urınında bäyräm feyerwerkları atılaçaq.
Tatarstannan kilgän qunaqlar isä bäyrämneñ mädäni çaralarında qatnaşudan tış Başqortstan citäkçeläre belän räsmi oçraşu häm söyläşülär dä ütkäräçäk. Bıyıl ike republík arasındağı härtörle xezmättäşlekne üsterü maqsatında ike yaqlı komíssí tözelgän ide. İndus Tahírov Ufağa kilep citkäç tä jurnalistlar belän aralaşuda şuşı ike yaqlı komíssínıñ çirattağı utırışı bulaçağın da äytkän ide. Bu utırışnıñ şimbä könne ütäçäge açıqlandı.
Sänğät ostaları bäyräm çaraları barğan säxnälärdä çığış yasasa, republík yazuçıları häm şağirläre, ğomumän, ädäbiätkä qağılışı bulğan millättäşlärebez üzläreneñ ädäbi süzläre belän bäyräm mäydanına kütärelä.
Comğa könne Ufada Başqortstan däwlät filarmonísında Başqortstan Yazuçılar berlegeneñ tatar yazuçıları berläşmäse äğzaları Republík könenä bağışlap üzläreneñ ädäbi – muzíkl' kiçäsen ütkärde. Tatar yazuçıları berläşmäse citäkçese Räşit Sabit äytüençä, Republík köne uñayınnan yazuçılarnıñ üz mädäni çarasın ütkärü tabiği xäl häm anı yıl da ğädätkä kertü küzallana. Ädäbi – muzíkl' kiçädä şiğerlär sänğät ostaları çığışları belän aralaşıp bardı.
