Tarix bälkim dä Y.Arafatnı baş terrorçı, milli qähärmän yäki här ikese dä dip bäyäliäçäk.Anısı älegä bilgesez.Ämma ber närsäne beläbez:Arafat ber qayçan da ber kem belän xakimiätne büleşmäde.Fälästinnär öçen barlıq qararlarnı häm alarnıñ in möhimen 2000yılda Baraq häm Clintonnıñ tınıçlıq protsesında yasağan taşlamalarnı da kire qağıp ber üze qarar birde. Şunlıqtan bu atnada Arafatnıñ kiñättän sälämätlegeneñ naçarlanıp kitüenä fälästin xalqı öçen ber mizgellek krizis dip qarap bulmıy.Ämma şulay da alar aldında möhim soraw tora. Ägär dä olı citäkçe ülep kitsä , alar berdäm ,böten bulıp qala alaçaqlarmı?
Kiçä tabiplar törkeme Arafatnıñ qanında trombotsitlar bik tübän däwalanuı şart dip belderde. Moña qan rağınnan alıp bawırdağı problemalarğa qädär törle närsä säbäp bula ala. Arafatnıñ üleme öçen ber törle dä cawaplılıqnı üz östenä alırğa telämägän İzrael şunduq ul telägän ildä däwalana häm kire qayta ala dip belderde. Şulay itep Arafat bügen Ramalladan Yordaniä xärbi boralağı belän Yordaniägä häm annan Fransiä cibärgän mäxsus oçqıç belän Parijğa oçtı. Premyer Axmäd Qurei inşalla ul tizlektä qaytır dide(audio)
Bez ul sawığıp qaytır häm fälästin xalqı belän citäkçelek itep bäysez däwlät tözügä alıp barır dip ömed itäbez dide
Arafat üze bulmağanda prezident wazıyfasın ütiyäçäk keşe , yäki varisi itep ber kemne dä bilgelämäde. Arafat Parijda ülä qalsa parlament spiekere Rawhi Fattouh , saylawlar ütkärelgänçe 2 ay öçen Fälästin Xakimiäte prezidentı bulıp toraçaq.Arafat äytkänem kebek ülsä, yäki eşlärne alıp bara almayaçaq xälgä kilsä bäysezlek xäräkäte, Fälästin Xakimiäte belän närsä bula ala digän sorauğa Londonda urnaşqan Patşalıq İnstitutınıñ Yaqın Könçığış Programması xezmätkäre Nadim Şehadi bolay dip cawap birä(audio)
Arafat ülep kitsä , küplär kötkänçe xaos bulmayaçaq.Ämma ikençe yaqtan ozın möddätne küzdä totqanda Fälästin Xakimiätendä häm çittä üzen qabul itteräçäk Arafatnıñ urınıñ ala alaçaq citäkçe kürenmi
Arafatnıñ üleme , tınıçlıq prosesın şulayuq premyer Sharonnıñ 2005nçe yıl başlarında Gazadan ber yaqlı çigenü planıñ qatmarlandıraçaq.Şexadi qaraşınça İzrael belän solıx kileşüenä Arafattan başqa kem dä qul quya almıy, çönki anıñ aftoritetına iä säyäsätçe yuq. Arafat belän Sharon mängelek doşmannar. Ämma Arafat ülsä İzraelneñ fälästinnär belän eş itüe qıyınlaşaçaq di Şexadi(audio)
Minemçä Sharon Arafatnı sağınaçaq , Arafatnıñ kitüe Fälästin xakimiätendä problemalar xasıyl itsä yäki ul cimerelsä, Könbatış yarı häm Gazanı okupatsiä astında totu qıyınlaşaçaq dip äytä Şexadi
Älege waqıtta Könbatış Yevropa Fälästin territoriälärenä şaqtıy ğına yardäm birep tora, ämma anda xakimiät cimerelsä Şexadi fikrençä okupatsiäneñ finans yögen İzrael ber üze kütärergä mäcbür bulaçaq . İzrael Arafat ülgän oçraqta Könbatış Yarı häm Gazada xakimiät öçen köräş, tınıçsızlıqlar kötä. Haretz gazetası yazuınça xärbilär moñı tuqtatu öçen ütkän yılda äzerlängän ''yaña säxifä''isemle operatsiä başlataçaq.Arafatnıñ üleme Sharonnıñ eşen qıyınlaştırır ide. Söyläşergä partnör yuq dip tınıçlıq planıñ tartmağa salıp quyğan Sharon, Arafattan soñ kiläçäk xökümät belän dialog qorırğa tieş. Yul xaritası dip yöretelgän tınıçlıq planı bilgele bulğança 2005nçe yıl azağında Fälästin Däwläteneñ oyışuın küzdä tota.
färidä xämit
Y.Arafattan soñ fälästinnär belän kem idarä itäçäk?
İzrael räsmiläre Fälästin citäkçese Yasir Arafat könbatış Yarğa qayta ala digän röxsät birgännän soñ 75 yäşlek xästä Arafat comğa könne däwalanu öçen Parijğa kitte. Arafatnıñ urınıñ alaçaq waris bulmağanlıqtan älegä fälästinnär belän Fälästin Xakimiäte, premyer ministır häm parlament idarä itäçäk.Arafatnıñ sälämätlek problemaları ul säyäsi säxnädän bötenläy çigengännän soñ närsä bulaçaq digän soraw tudıra.