Beräw dä Ashcroftnıñ Amerika xalqın saqlaw telägenä şik beldermi , ämma bik küplär şulsanda üzeneñ respublikannar partiäseneñ qayber äğzaları ul bu tırışlığında yış qına kirtädän çıqtı digän qaraşta.Ascroftnıñ mirasna küz salsaq anda üzäk urında patriot aktı dip yöretelgän 11nçe sintäberdän soñ 6 atna ütkäç tä qabul itelgän qanun tora.AQŞların köçländerü berläşterü ilne yanağan terrornı tuqtatu mäqsatında xoquq saqlaw oyışmalarına yaña kiñ mömkinçeleklär birä bu qanun .Ashcroft bu qanunnı ütkärep xakimiätlärneñ xoquqların kiñäytkännän soñ 2 ay da ütmi 2001 nçe yılnıñ 6nçe dikäberndä kongress aldına çığıp bolay dide : (audio)
älbättä 11nçe sintäberne oçraqlı xäl, ul ber qayçan da qabatlanmas dip äytep ber närsä dä eşlämi xıyal dönyasında yäşäp bula. İkençe mömkinçelek isä barlıq köçebezne cıyıp barlıq resurslar belän qarşı suğışu häm terror çeltärlären yuq itü taratu..
Ashcroftnı yaqlawçılar näk anıñ kebek ilne saqlaw kiräklege turında inanğan keşelär.Alarnıñ berse Waşingtonda Heritage Foundation isemle xosusi tikşerenü üzägendä analitik Trent England (audio)
Bik küp keşe Amerikanıñ iminlege öçen tırışa, ämma hiç şiksez John Ashcroft ul citäkçelärdän berse .11nçe sintäberdän soñ bik küplär 3, 3 yıl yarım yıl zur terror höcüme bulmıy ütär dip uylamağandır. Çınbarlıq terror höcümnäreneñ bulmawı yustitsiä ministırlığınıñ täsirle buluın kürsätä dip belderde.
Ashcroftnı tänqitläwçelär isä , ministırlıq terrorğa qarşı suğışnıñ ber öleşe dip Amerikadağı ğäräb häm möselmannnarnıñ aktivlıqlarına artığı belän küp ähämiät birep ildä tiskäre, çıdamsız atmosfera buldırdı di. England bu däres tügel di (audio)
11 sintäber höcümenä xökümät birgän cawabqa qarasaq anıñ Amerika ğäräbläreneñ borçılularına bik zur ähämiät birüen bik näzbereklek belän qarauın küräbez ,çönki ul xökümät yäki xalıqnıñ höcümne rasizm öçen sıltau itep qullanularına yul quymasqa tırıştı
England Ashcroftnı tänqitläwçwlär ministırnıñ säyäsi qararların üz mänfäğötläre öçen küpertergä tırıştı , çınbarlıqta Ashcroft qanunnı ğädel räweştä ğämälgä quyu öçen üz ideologiesen dä çitkä qağuçı keşe dip äytte . Ul abortqa nıq qarşı bulsa da, abort klinikalarına höcüm itüdä şiklänelgän keşelärne tabu cazalau öçen dä tırıştı.
NYta Human Rights Watchnıñ xoquq kiñäşçese James Ross tämam başqa törle uylıy. Ul Ashcroft däwrendä AQŞta sivil irekleklär mäsäläsendä alğa tügel ä artqa kitü buldı di. Ross Patriot aktı yañadan küzdän kiçerelergä tieş, Ashcroft ofisındağı qayber yazmalar Ğıraq häm Guantanamo totqınnarınnan soraw alu räweşeneñ bik kisken buluın kürsätä di. Ross süzlärençä(audio)
älbättä yustitsiä ministırlığınıñ tän cazası kebek eşlärne telgä aluı AQŞqa tap töşerü bulıp tora. Ütkändä AQŞ xalıqara qanunğa in küp xörmät kürsätkän il ide.Ashcroft mirası häm administratsiä çınlap ta qaralırğa tieş.
Ämma Ashcroftnıñ kitüe sivil irekleklärneñ kire qaytaçağın añlatmıy şikelle. Prezident G.Bush aqyort kiñäşçese Alberto Gonzalesne Ashcroft urınına yustitsiä ministırı itep bilgeläde Gonzales Guantanamodağı Äfgan totqınnarı öçen qağıydälär bilgelägän xärbi komisiälärgä bulışlıq kürsätkän şäxes. Ross ta moña işarä itä. Bush administratsiäse äfgan suğışçıları xalıqara suğış qağıydälären bozğan öçen alarğa Jeneva konvensiäsenä kürä möğämälä kürsätelmiäçäk dip äytkän ide.
färidä xämit
Yustitsiä ministırı J.Ashcroft keşe xoquqların yaqlawçımı ällä qısuçımı?
Sişämbe könne sälämätlegeneñ qaqşawı säbäple urınınnan kitüen beldergän yustitsiä ministırı John Ashcroft Bush administratsiäsendä bäxäslärgä in küp säbäp bulğan keşe ide.Ashcroftnı tänqitläwçelär , 11nçe sintäberdän soñ anıñ Amerikanı saqlaw tırışlıqları , açıqlığı belän maqtanğan ildä sivil irekleklärneñ qısıluına kiterde dip beldersä,tarafdarları ul barlıq amerikannarnıñ xoquqlarına xörmät itte häm terrorğa qarşı köräşte dip äytä.